Những lo ngại về chương trình 'thị thực vàng' 5 triệu USD của Tổng thống Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh tại Nhà Trắng. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Theo kênh Al Jazeera ngày 26/2, Tổng thống Trump đã công bố kế hoạch bán thẻ cư trú “vàng” trị giá 5 triệu USD cho người nước ngoài – một chương trình sẽ đi kèm với một lộ trình để được nhập quốc tịch Mỹ.

Thị thực (visa) có giá trị cao này sẽ thay thế visa “EB-5” hiện tại của Mỹ, vốn dành cho những nhà đầu tư nhập cư nước ngoài. EB-5 đã bị Bộ trưởng Thương mại Mỹ chỉ trích là lừa đảo.

Tổng thống Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục ngày 25/2: “Chúng ta có thẻ xanh, còn đây là thẻ vàng”. Ông Trump nói thêm: “Thẻ này sẽ mang đến cho bạn quyền lợi như thẻ xanh cộng với một con đường dẫn đến cơ hội nhập quốc tịch Mỹ”.

Những người cư trú lâu dài nhưng chưa phải công dân tại Mỹ được gọi là người sở hữu thẻ xanh.

Chương trình visa EB-5 là gì và vì sao ông Trump quyết định chấm dứt?

Được ra mắt vào năm 1990, visa EB-5 dành cho người nước ngoài đầu tư khoảng 1 triệu USD vào một công ty có ít nhất 10 nhân viên. Đổi lại, họ nhận thẻ xanh ngay lập tức - một con đường mà người nước ngoài có thể được nhập quốc tịch sau này. Những người xin thẻ xanh khác thường phải chờ từ vài tháng đến nhiều năm để có được quyền cư trú vĩnh viễn.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, chương trình EB-5 bị giới hạn ở mức 10.000 visa mỗi năm, trong đó 3.000 visa được dành riêng cho những người đầu tư vào các khu vực có tỷ lệ thất nghiệp cao.

Mục đích của visa EB-5 là kích thích nền kinh tế Mỹ thông qua tạo việc làm và đầu tư vốn của các nhà đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Howard Lutnick, cho rằng chương trình này đang bị lợi dụng và mức giá quá thấp. Ông Lutnick nói: “Chương trình EB-5…đầy những điều vô lý, tưởng tượng và lừa đảo. Đó là cách để có thẻ xanh với mức giá rẻ. Vì vậy, tổng thống nói thay vì duy trì chương trình EB-5 vô lý này, chúng ta sẽ chấm dứt”.

Vào năm 2021, Văn phòng Kiểm toán Chính phủ Mỹ phát hiện ra rằng visa EB-5 mang đến rủi ro lừa đảo đáng kể, đặc biệt là do khó khăn trong truy tìm nguồn gốc của các quỹ từ người xin visa và khả năng có thể gây cảm giác thiên vị.

Ai có thể đủ điều kiện để nhận “thị thực vàng”?

“Đó sẽ là những người có tiền”, ông Trump nói mà không đề cập đến bất kỳ yêu cầu tạo việc làm nào.

Tuy nhiên, theo ông Lutnick, tất cả các ứng viên sẽ phải trải qua quy trình thẩm tra kỹ lưỡng để đảm bảo họ là những công dân toàn cầu tuyệt vời, đẳng cấp thế giới.

Khi được hỏi liệu người Nga giàu có có thể đủ điều kiện hay không, ông Trump trả lời: “Có thể. Tôi biết một số nhà tài phiệt Nga là những người rất tốt”.

Chương trình này dường như không có giới hạn rõ ràng khi ông Trump gợi ý rằng chính phủ có thể bán 10 triệu visa để giúp giảm thâm hụt quốc gia.

Chương trình sẽ được triển khai khi chính quyền của ông Trump tiếp tục chiến dịch trấn áp mạnh mẽ những người nhập cư trái phép, những người mà ông Trump đã cam kết sẽ trục xuất hàng loạt.

Chi phí là bao nhiêu và lợi ích sẽ ra sao?

Chi phí là khoảng 5 triệu USD cho mỗi đơn xin. Ông Trump nói rằng chính quyền của ông sẽ cung cấp thêm chi tiết trong hai tuần nữa, khi các thị thực sẽ được bán.

Những người sở hữu thẻ xanh – bao gồm cả những người là người thụ hưởng sáng kiến EB-5 – thường phải sống như cư dân thường trú hợp pháp tại Mỹ trong 5 năm rồi mới đủ điều kiện xin quốc tịch.

Chưa rõ liệu những người sở hữu thị thực theo kiểu thẻ vàng nói trên có phải chờ ít thời gian hơn để có quốc tịch hay không.

Các quốc gia khác có sáng kiến tương tự không?

Các “thị thực vàng” vốn rất phổ biến trên toàn thế giới, bao gồm các quốc gia trong Liên minh Châu Âu như Anh, Tây Ban Nha và Hy Lạp.

Ở một số quốc gia, như Malta, Ai Cập và Jordan, các ứng viên nước ngoài thậm chí có thể nhận quốc tịch trực tiếp thông qua đầu tư.

Các chương trình “hộ chiếu vàng” này đặc biệt cạnh tranh ở khu vực Caribe. Các quốc gia như Dominica, Granada và St. Kitts và Nevis đưa ra mức phí thấp nhất từ 200.000 USD đến 300.000 USD.

Tại sao "thị thực vàng" lại gây lo ngại?

Nhìn chung, các chương trình "thị thực vàng" gây lo ngại vì có thể thu hút những cá nhân tìm cách sử dụng để rửa tiền hoặc lừa đảo. Ngoài ra, "thị thực vàng" cũng có thể làm tăng giá nhà tại các thành phố lớn.

Những lo ngại này đã khiến một số quốc gia châu Âu, bao gồm Anh, Hà Lan và Hy Lạp, phải thu hẹp các chương trình "thị thực vàng" trong những năm gần đây.

Kế hoạch "thị thực vàng" của ông Trump có thể gặp phải nhiều tranh cãi hơn nữa nếu ông cố gắng đẩy kế hoạch này được thông qua mà không có sự phê duyệt của Quốc hội, điều mà ông khẳng định là không cần thiết.

Quốc hội có trách nhiệm xác định các điều kiện để có quốc tịch và trước đây đã ủy quyền cho chương trình EB-5 làm việc này.

Thùy Dương/Báo Tin tức