Những khoảng xanh chữa lành trong 'thời đại kiệt sức'

Người Nhật tin rằng đi bộ giữa rừng cây cũng có thể "chữa lành", gọi đó là Shinrin-yoku - “tắm rừng”. Không phải một nghi thức huyền bí, đây là liệu pháp khoa học đang được phương Tây công nhận như một “liều thuốc” tự nhiên cho những căn bệnh của thời hiện đại: căng thẳng, trầm cảm hay suy giảm miễn dịch.

Tắm rừng không đơn giản là đi dã ngoại. Đây là một thực hành chậm rãi, mang tính thiền định, nơi con người ngắt kết nối với công nghệ để kết nối lại với chính mình. Thay vì đếm bước chân, người tham gia được khuyến khích mở rộng năm giác quan: quan sát ánh nắng xuyên qua tán lá, lắng nghe tiếng chim hót, ngửi mùi đất ẩm, cảm nhận lớp vỏ cây dưới tay.

“Chúng ta là một phần của thế giới tự nhiên, nhưng lối sống hiện đại đã kéo con người ra khỏi nó,” tiến sĩ Qing Li, chuyên gia hàng đầu về liệu pháp rừng tại Trường Y Nippon (Tokyo), nói. “Tắm rừng đơn giản là đưa chúng ta trở về nhà”.

Nhà dưới những tán rừng trở thành vỏ bọc bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, tinh thần.

Trong 5 năm, các nhà khoa học Nhật Bản đã tổng hợp 28 nghiên cứu và công bố trên tạp chí Environmental Health and Preventive Medicine. Kết quả cho thấy việc tiếp xúc với môi trường rừng mang lại những thay đổi sinh lý rõ rệt: huyết áp giảm, hormone căng thẳng như cortisol và adrenaline hạ xuống, hệ miễn dịch được kích hoạt mạnh mẽ.

Không chỉ tốt cho cơ thể, liệu pháp này còn là “phao cứu sinh” tinh thần trong kỷ nguyên kiệt sức. Một nghiên cứu được công bố trên PubMed theo dõi nhóm bác sĩ và nhân viên y tế - những người chịu áp lực nặng nề nhất sau đại dịch. Sau một buổi tắm rừng có hướng dẫn kéo dài 3 giờ, mức độ mệt mỏi cảm xúc và kiệt sức nghề nghiệp giảm đáng kể; tâm trạng, sự tập trung và cảm giác lạc quan đều được cải thiện.

Nhưng bạn không cần phải lặn lội đến rừng nguyên sinh mới tận hưởng được điều đó. Ngay cả nhữngmảng xanh trong đô thị như công viên, vườn cây, đường phố nhiều bóng mát cũng có tác dụng tương tự. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định tiếp cận không gian xanh giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, béo phì, hen suyễn và nhiều rối loạn hô hấp khác.

Một nghiên cứu năm 2023 trên The Lancet Planetary Health còn chỉ ra rằng sống gần cây xanh giúp giảm nhu cầu dùng thuốc điều trị các bệnh tâm thần. Với các nhà quy hoạch, đây là minh chứng cho thấy đầu tư vào không gian xanh không chỉ là lựa chọn sinh thái, mà còn là chiến lược y tế thông minh.

Hoạt động "tắm rừng", hòa mình giữa thiên nhiên được nhiều người yêu thích cả ở Việt Nam và nước ngoài. Ảnh: Thái Hạnh.

Khi các thành phố ngày càng ngột ngạt, công viên và hàng cây không chỉ mang lại bóng mát mà còn đóng vai trò như một bệnh viện mở. Cây hấp thụ CO2, lọc không khí ô nhiễm, giảm nhiệt độ khu dân cư và cải thiện sức khỏe cộng đồng. Đó là lý do nhiều chuyên gia coi không gian xanh là “hạ tầng y tế công cộng” - thứ không thể thiếu trong kỷ nguyên biến đổi khí hậu.

Ở góc độ cá nhân, “liệu pháp tắm rừng” cũng dễ thực hiện. Không cần chuẩn bị gì nhiều – chỉ cần tắt điện thoại, bước ra ngoài và để tự nhiên dẫn lối. Hãy đi chậm lại, quan sát, lắng nghe và cảm nhận. Mỗi hơi thở trong lành là một liều thuốc, mỗi tán cây là một chiếc ô che chở cho tâm trí.

Như lời tiến sĩ Qing Li: “Khi ta chữa lành cùng thiên nhiên, thiên nhiên cũng đang được chữa lành”.

Quỳnh Trang