Những điểm mới về hình phạt đối với các tội phạm về ma túy

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự (Luật sửa đổi) 2025 có hiệu lực từ ngày 1-7. Luật đã sửa đổi, bổ sung năm tội danh liên quan đến ma túy gồm: Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248); tội tàng trữ trái phép chất ma túy (Điều 249); tội vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); tội mua bán trái phép chất ma túy (Điều 251) và tội chiếm đoạt chất ma túy (Điều 252).

Bổ sung nhiều loại chất ma túy

Theo đó, Luật sửa đổi đã bổ sung Ketamin, Fentanyl, XLR-11 là những loại chất ma túy để làm căn cứ xác định tội phạm. Hiện nay, trong các tội phạm về ma túy, các chất được căn cứ tính định lượng để xác định tội phạm là: Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA.

Cụ thể, tội sản xuất trái phép chất ma túy quy định người nào sản xuất trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào mà có khối lượng các chất Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, Ketamine, Fentanyl, MDMA hoặc XLR-11 từ 5 g đến dưới 30 g thì bị phạt tù từ 7-15 năm tù.

Nhóm bị cáo vận chuyển hơn 118 kg ma túy thoát án tử hình theo quy định mới của Bộ luật Hình sự. Ảnh: SONG MAI

Sản xuất ma túy có chứa các chất trên mà khối lượng từ 100 g đến dưới 3 kg thì bị phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân; trường hợp sản xuất trên 3 kg thì bị phạt tù chung thân hoặc tử hình.

Trong khi đó, trước ngày 1-7-2025, BLHS quy định chỉ cần sản xuất ma túy mà có các chất Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA có khối lượng từ 100 g trở lên đã có khung hình phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Tăng mức hình phạt của nhiều tội

Đối với tội tàng trữ trái phép chất ma túy, Luật sửa đổi đã nâng mức hình phạt tù ở khoản 1 (khung hình phạt nhẹ nhất của tội danh) so với quy định cũ. Theo đó, người nào tàng trữ trái phép chất ma túy mà không nhằm mục đích mua bán, vận chuyển, sản xuất trái phép chất ma túy thì bị phạt tù từ 3-5 năm tù (trước ngày 1-7, hình phạt từ 1-5 năm tù).

Về mặt khối lượng, người nào tàng trữ lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy có khối lượng từ 1 kg đến dưới 10 kg là đã phạm tội (trước 1-7, khối lượng quy định để cấu thành tội phạm là từ 10 kg đến dưới 25 kg).

Tương tự, đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy, Luật sửa đổi cũng đã tăng hình phạt đối với người phạm tội ở khoản 1 lên thành phạt tù từ 3-7 năm tù (trước 1-7, hình phạt là từ 2-7 năm).

Đáng chú ý, ở tội vận chuyển trái phép chất ma túy, Luật sửa đổi đã bỏ hình phạt tử hình ở khoản 4, vì vậy mà khung hình phạt cao nhất của tội danh này là phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân đối với trường hợp vận chuyển Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, Ketamine, Fentanyl, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100 g trở lên hoặc vận chuyển lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy có khối lượng 75 kg trở lên.

Ở tội mua bán trái phép chất ma túy, Luật sửa đổi cũng tăng mức nhẹ nhất của khung hình phạt đối với hành vi mua bán trái phép chất ma túy, thì bị phạt tù từ 3-7 năm tù (trước 1-7 là phạt tù từ 2-7 năm).

Ngoài ra, Luật sửa đổi, bổ sung BLHS 2025 đã bổ sung tội danh mới là tội sử dụng trái phép chất ma túy tại Điều 256a.

Theo đó, người nào sử dụng trái phép chất ma túy thuộc một trong bốn trường hợp sau, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 3 năm: (1) Đang trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế; (2) Đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy; (3) Đang trong thời hạn 2 năm kể từ ngày hết thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy và trong thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy và (4) đang trong thời hạn 2 năm kể từ khi tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế.

Trường hợp tái phạm về tội này thì bị phạt tù từ 3 năm đến 5 năm.

HỮU ĐĂNG