Những dấu hiệu cảnh báo từ làn da bạn không nên bỏ qua

(ảnh: iStock)

Da không chỉ đơn thuần là “lớp áo” bên ngoài cơ thể. Đây là cơ quan lớn nhất, bao phủ và bảo vệ chúng ta trước vi khuẩn, bụi bẩn, tia UV hay những tác động từ môi trường.

Trung bình, mỗi ngày da bong ra khoảng 500 triệu tế bào cũ và cứ sau 27 ngày, một lớp da mới được tái tạo. Với “tần suất làm việc” liên tục như vậy, việc da phản ứng với các yếu tố bên ngoài và bên trong cơ thể là điều tất yếu.

Đôi khi một vết mẩn đỏ do muỗi đốt, làn da rát bỏng sau buổi trưa nắng gắt, hay vài nốt mụn do dầu thừa và vi khuẩn gây ra không đáng lo ngại. Nhưng cũng có lúc, những thay đổi trên da lại là “tín hiệu SOS” cơ thể gửi đến bạn.

Từ những vết phát ban dai dẳng, vùng da đổi màu, đến cảm giác sưng đau bất thường… tất cả đều có thể là lời nhắc nhở rằng bên trong cơ thể đang có vấn đề. Nhận diện đúng và sớm các dấu hiệu này không chỉ giúp bạn bảo vệ làn da, mà còn góp phần phát hiện sớm nhiều bệnh lý nguy hiểm.

Hãy cùng điểm qua những dấu hiệu cảnh báo phổ biến mà bạn tuyệt đối không nên bỏ qua.

Phát ban đỏ trên mặt hoặc sau tai: Cảnh báo bệnh sởi

Nếu bạn bị sốt, ho, sổ mũi kèm ngứa mắt, hẳn bạn sẽ nghĩ ngay đến cảm lạnh hoặc cúm. Nhưng hãy cẩn thận: bệnh sởi cũng có thể bắt đầu như vậy, chỉ khác là vài ngày sau, phát ban đặc trưng sẽ xuất hiện.

Ngay cả người lớn chưa tiêm vaccine sởi cũng có nguy cơ gặp biến chứng như viêm phổi, viêm não, thậm chí mù lòa. (Ảnh: iStock)

Ban sởi thường bắt đầu sau tai hoặc trên mặt, rồi nhanh chóng lan rộng thành từng mảng đỏ hoặc nâu, không ngứa, kèm theo những đốm trắng nhỏ trong miệng.

Bệnh sởi đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em dưới 5 tuổi, nhưng ngay cả người lớn chưa tiêm vaccine MMR cũng có nguy cơ gặp biến chứng như viêm phổi, viêm não, thậm chí mù lòa.

Điều đáng lo là virus sởi có khả năng lây lan cực mạnh: cứ 10 người chưa tiêm phòng tiếp xúc gần, thì 9 người có nguy cơ nhiễm bệnh.

Sưng đau ở chân: Có thể là huyết khối tĩnh mạch sâu

Một vết bầm tím thường chỉ cần vài ngày để mờ dần, nhưng nếu chân bạn đột nhiên sưng, đỏ, ấm lên khi chạm vào và cảm giác như bị chuột rút, hãy cẩn thận: đó có thể là cục máu đông.

Khác với vết bầm lành tính, cục máu đông hình thành khi máu đặc lại trong tĩnh mạch sâu, gây nên tình trạng gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT). Nếu cục máu đông vỡ ra và trôi đến phổi, nó có thể gây thuyên tắc phổi - tình trạng cấp cứu nguy hiểm đến tính mạng.

Nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu tăng cao ở những người ít vận động trong thời gian dài. (Ảnh: iStock)

Nguy cơ mắc DVT tăng cao ở những người ít vận động trong thời gian dài (ví dụ sau chuyến bay hoặc lái xe đường dài), người thừa cân, giãn tĩnh mạch, mắc bệnh tự miễn, ung thư hoặc phụ nữ mang thai. Hút thuốc lá và liệu pháp hormone cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ. Vì vậy, nếu bạn nhận thấy triệu chứng bất thường ở chân, đừng vội bỏ qua - đó có thể là tín hiệu để cứu lấy chính mình.

Phát ban đỏ tím ở cẳng chân: Dấu hiệu viêm mạch máu do IgA

Không phải phát ban nào cũng đơn giản. Nếu da bạn xuất hiện những chấm đỏ tím nhỏ, đặc biệt ở cẳng chân hoặc mông, kèm theo đau khớp, đau bụng hoặc rối loạn tiêu hóa, rất có thể bạn đang đối mặt với viêm mạch do IgA (trước đây gọi là ban xuất huyết Henoch-Schönlein).

Đây là một tình trạng viêm mạch máu, có thể ảnh hưởng đến thận và gây ra tiểu ra máu hoặc tiểu ra protein. Phần lớn trường hợp xảy ra ở trẻ dưới 10 tuổi, nhưng người lớn vẫn có thể mắc.

(Ảnh: iStock)

Các nhà nghiên cứu cho rằng yếu tố môi trường, đặc biệt là nhiễm trùng, có thể là nguyên nhân kích hoạt bệnh.

Dù nhiều ca có thể tự khỏi, song viêm mạch do IgA trong một số trường hợp có thể dẫn đến tổn thương thận hoặc tắc ruột.

Phát ban, bong tróc ở lòng bàn tay và bàn chân: Hội chứng sốc nhiễm độc

Một loại phát ban ít người nghĩ tới nhưng có thể đe dọa tính mạng chính là dấu hiệu của hội chứng sốc nhiễm độc (TSS). Đây là tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes hoặc Clostridium sordellii gây ra.

Người mắc TSS có thể khởi phát với sốt, đau đầu, tụt huyết áp, đau cơ, sau đó xuất hiện phát ban đỏ phẳng trên cơ thể. Khi bệnh tiến triển, da lòng bàn tay và bàn chân thường bong tróc thành từng mảng. Trường hợp nặng, TSS có thể gây tổn thương gan, thận, tim và thậm chí tử vong.

(Ảnh: iStock)

Trong quá khứ, TSS thường liên quan đến phụ nữ sử dụng tampon thấm hút cao, nhưng hiện nay tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ ai, đặc biệt là sau khi phẫu thuật, nhiễm trùng da, hoặc với những người thường dùng cốc nguyệt san, miếng bọt biển tránh thai.

Theo Mayo Clinic (Mỹ), phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt chiếm một nửa số ca TSS do tụ cầu, nhưng TSS do liên cầu hay C. sordellii có thể ảnh hưởng đến cả nam giới và trẻ em. Nhận biết sớm phát ban bất thường, đặc biệt là khi kèm theo sốt và tụt huyết áp, có thể cứu sống người bệnh.

Da của chúng ta không chỉ phản ánh vẻ đẹp bên ngoài mà còn là “tấm gương” phản chiếu sức khỏe bên trong. Một vết phát ban kéo dài, một vùng sưng đỏ khó hiểu, hay cảm giác đau bất thường đều có thể là tiếng chuông cảnh báo của cơ thể.

Trong khi nhiều thay đổi trên da là vô hại, việc lắng nghe và chú ý đến những bất thường sẽ giúp bạn phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn, từ nhiễm trùng, bệnh tự miễn đến tình trạng huyết khối nguy hiểm. Nói cách khác, chăm sóc và quan sát làn da không chỉ để duy trì sự tự tin, mà còn để bảo vệ chính sự sống của bạn./.

(Vietnam+)