Những chuyến bay cất cánh giữa mưa bom lửa đạn

Trước khi xung đột Israel-Hezbollah xảy ra, Middle East Airlines là hãng hàng không chuyên chở hành lý và hành khách bình thường như bao hãng hàng không khác.

Tuy nhiên, sau khi Israel đổ bộ trực tiếp vào miền nam Lebanon, Middle East Airlines vô tình trở thành một “anh hùng dân tộc” khi máy bay của hãng cất cánh và hạ cánh chỉ cách vụ đánh bom rung chuyển thủ đô Beirut vài trăm mét.

Những vụ đánh bom đó đa phần do lực lượng Israel tiến hành. Những quả bom của Israel cũng đã hạ nhiều lãnh đạo hàng đầu của nhóm vũ trang Hezbollah, san phẳng nhiều khu vực tại Lebanon.

Trong suốt thời gian đó, máy bay của Middle East Airlines vẫn tiếp tục cất cánh, đôi khi chỉ vài phút sau khi bom dội xuống con đường dẫn đến sân bay quốc tế Beirut.

Theo tờ The New York Times, đây là hãng hàng không thương mại duy nhất vẫn hoạt động tại Lebanon.

Một chuyến bay của Middle East Airlines vào tháng 10. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

"Những anh hùng của bầu trời"

Thời gian qua, Middle East Airlines đã trở thành niềm tự hào của nhiều người dân Lebanon.

Các kênh tin tức địa phương phát sóng các video ca nhạc tôn vinh hãng hàng không này. Các quan chức đã dành nhiều lời khen ngợi cho hãng. Thậm chí, nhiều người không tiếc lời khen tặng hãng hàng không này trên mạng xã hội dù cho giá cả dịch vụ của hãng đã tăng nhiều so với trước đây.

"Những anh hùng của bầu trời" – một người viết trên mạng xã hội.

"Chúng ta kiên định và hào hiệp, giống như lòng dũng cảm của Middle East Airlines bay trên bầu trời phía trên các vụ ném bom của Israel" – một giáo sĩ Hồi giáo nổi tiếng viết trên mạng xã hội X.

Tuy nhiên, đối với ông Mohammed Aziz – người phát ngôn của hãng hàng không Middle East Airlines, những lời khen này là hơi quá.

"Chúng tôi không phải là quân đội. Chúng tôi không phải là anh hùng. Chúng tôi là một hãng hàng không thương mại" – ông Aziz nói.

Dù vậy, theo The New York Times, Middle East Airlines có thể được coi là hiện thân cho khả năng phục hồi trong suốt lịch sử của Lebanon – vốn đã trải qua quá nhiều cuộc xung đột.

Middle East Airlines đã tìm cách xoay sở hoạt động trong cuộc xung đột khu vực năm 1967 và 1973, cũng như cuộc nội chiến Lebanon kéo dài 15 năm (kết thúc vào năm 1990). Hãng này vẫn tiếp tục bay trong cuộc xung đột giữa Lebanon và Israel vào năm 1982, cuộc xung đột năm 2006 giữa Israel với Hezbollah.

Bất chấp khó khăn, hoạt động kinh doanh của Middle East Airlines vẫn tiến triển thuận lợi và đạt được lợi nhuận.

“Chúng tôi luôn có Kế hoạch A, B, C, D và thậm chí là kế hoạch E” – ông Aziz cho biết.

Khói sau một vụ ném bom của Israel vào Beiruit (Lebanon) vào đầu tháng 11. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Kinh nghiệm mấy mươi năm

Ông Mazen Sammak – người đứng đầu hiệp hội phi công tư nhân của Lebanon – cho biết kể từ khi Israel đổ bộ vào nam Lebanon hồi đầu tháng 10, Cục Hàng không Dân dụng Lebanon và Middle East Airlines đã thành lập “đơn vị khủng hoảng”.

Ông Sammak cho biết đơn vị này đánh giá mọi chuyến bay và nếu nhận thấy rủi ro, họ sẽ hoãn cất cánh hoặc yêu cầu các phi công đang đến gần Lebanon giảm tốc độ tiếp cận, cho đến khi đảm bảo an toàn hơn để hạ cánh.

“Đây không phải là hoàn cảnh bình thường để bay hoặc vận hành một sân bay. Bạn không thể tìm thấy một sân bay nào khác trên toàn thế giới hoạt động khi bị pháo kích cách sân bay 500 m” – ông Sammak nói.

Sự kiên trì của hãng hàng không này cũng giúp Lebanon có cảm giác rằng họ không hoàn toàn bị cắt đứt khỏi thế giới.

"Miễn là sân bay mở cửa, điều đó có nghĩa là chúng tôi không hoàn toàn bị hủy hoại. Người dân sống ở Địa Trung Hải luôn thích mạo hiểm. Bạn không thể tách Lebanon khỏi thế giới” – ông Makram Rabah, nhà sử học người Lebanon, nói.

Để đảm bảo hoạt động an toàn như trên, Middle East Airlines đã phải có một chặng đường chuẩn bị rất dài.

Theo ông Aziz, vào thế kỷ trước, cựu Giám đốc Najib Alamuddin là người đầu tiên trong số nhiều giám đốc điều hành Middle East Airlines được giao vai trò đàm phán với các bên liên quan để bảo vệ hãng hàng không. Ông Alamuddin đã gặp gỡ các phe phái vũ trang tại Lebanon để đảm bảo họ không tấn công các chuyến bay của hãng.

"Hồi đó, mọi chuyện có phần mạo hiểm hơn một chút. Chúng tôi phải phối hợp với 30 phe phái khác nhau. Thực sự khó khăn hơn nhiều so với bây giờ, khi chỉ có hai bên [Israel và Hezbollah]" – ông Aziz nói.

Ông Aziz cho biết chủ tịch hiện nay của Middle East Airlines chủ yếu đàm phán với Đại sứ quán Mỹ tại Lebanon vì họ liên lạc được với Israel và với các quan chức Lebanon thân cận với Hezbollah. Mục đích của hãng là để đảm bảo rằng Hezbollah không sử dụng sân bay Beiruit trong hoạt động của họ và Israel không tấn công sân bay này.

Dù vậy, ông Aziz khẳng định Middle East Airlines sẽ không mạo hiểm với sự an toàn của hành khách, phi hành đoàn. Ông cũng cho biết quyết định bay của hãng là kết quả của kinh nghiệm nhiều thập niên trong việc hoạt động giữa xung đột.

"Một nửa cuộc đời tôi dành cho việc lập kế hoạch khẩn cấp. Chúng tôi có khá nhiều kinh nghiệm trong việc này. Đó là điều khiến mọi người tin tưởng vào khả năng đánh giá rủi ro của chúng tôi" – ông Aziz nói.

Một máy bay của Middle East Airlines vào tháng 10. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Theo ông Sammak, dù hãng đã có những biện pháp an toàn, việc điều khiển máy bay gây ra "áp lực tâm lý lớn" lên các phi công của hãng.

"Điều gì sẽ xảy ra nếu sự cố xảy ra trong quá trình pháo kích hoặc ném bom?" – ông Sammak nói.

Chính những điều này khiến Middle East Airlines nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ người dân Lebanon. Hoạt động của hãng hàng không này cũng đóng góp vào quá trình phục hồi của người dân và đất nước Lebanon, bất chấp đã trải qua nhiều cuộc xung đột trong suốt thời gian dài.

KHOA ĐIỀM