Những chính sách giáo dục có hiệu lực từ ngày mai

Giáo viên tham gia thi tuyển tại TP.HCM. Ảnh: Khương Nguyễn.

Kể từ ngày 1/1/2026, nhiều chính sách dành cho giáo viên, học sinh chính thức được áp dụng rộng rãi.

Chốt bộ SGK dùng chung

Chính sách đáng chú ý nhất là chốt bộ sách giáo khoa dùng chung toàn quốc theo Quyết định số 3588/QĐ-BGDĐT. Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Theo đó, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống được lựa chọn để sử dụng chung từ năm tiếp theo. Bộ GD&ĐT cho biết dựa trên cơ sở nghiên cứu các bộ SGK hiện hành và đối chiếu với các tiêu chí lựa chọn, bộ sách này đáp ứng đầy đủ và nổi trội với những ưu điểm sau:

Bộ sách này bảo đảm đầy đủ, đồng bộ tất cả môn học, hoạt động giáo dục ở cả 3 cấp học;
Chất lượng khoa học - sư phạm được khẳng định qua thực tiễn, được sử dụng rộng rãi tại tất cả 34 tỉnh/thành, với quy mô học sinh lớn nhất trong các bộ SGK hiện hành;
Tính ổn định, khả năng chỉnh lý và mức độ sẵn sàng cao nhất (NXB Giáo dục Việt Nam có đủ năng lực kỹ thuật, kho vận, phân phối, đảm bảo cung ứng trên phạm vi toàn quốc);
Hạn chế tác động đến giáo viên, học sinh, phụ huynh do đây là bộ sách đang được sử dụng ổn định và phổ biến nhất, giáo viên quen thuộc phương pháp, cấu trúc bài học.

Học sinh trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa đọc sách tại thư viện. Ảnh: Phương Lâm.

Xếp lương giáo viên cao nhất

Cũng từ 1/1/226, Luật Nhà giáo, gồm 9 chương, 42 điều, chính thức có hiệu lực thi hành. Điểm đáng chú ý của Luật Nhà giáo là quy định lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, giao Chính phủ quy định chi tiết về chính sách tiền lương đối với nhà giáo.

Theo Bộ GD&ĐT, đây là căn cứ quan trọng để chính phủ có những quy định điều chỉnh liên quan đến tiền lương của nhà giáo, bảo đảm chủ trương “xếp cao nhất”.

Ngoài ra, theo quy định của luật, nhà giáo còn được hưởng thêm các khoản phụ cấp đặc thù, trách nhiệm, ưu đãi, trợ cấp vùng khó khăn, trợ cấp giáo dục hòa nhập, thâm niên, lưu động…, góp phần nâng cao thu nhập toàn diện.

Một điểm khác cũng đáng chú ý trong Luật Nhà giáo là giáo viên được dạy liên trường, liên cấp. Cụ thể, giáo viên có thể được điều phối giảng dạy tại nhiều cơ sở giáo dục hoặc nhiều cấp học nhằm khắc phục thừa/thiếu giáo viên cục bộ.

Luật Nhà giáo bổ sung nhiều điều chỉnh liên quan đến chế độ nghỉ hưu đối với đội ngũ giáo viên. Theo đó, giáo viên mầm non được nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm so với tuổi nghỉ hưu chung và không bị trừ tỷ lệ lương hưu nếu đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

Đối với giáo viên có trình độ tiến sĩ, phó giáo sư và giáo sư, thời gian công tác được kéo dài thêm tương ứng 5, 7 và 10 năm. Việc kéo dài này chỉ áp dụng cho hoạt động chuyên môn, không gắn với chức vụ quản lý, nhằm phát huy hiệu quả nguồn nhân lực học thuật chất lượng cao trong ngành giáo dục.

Giám đốc Sở GD&ĐT được tuyển dụng giáo viên

Tại kỳ họp thứ 10 vào ngày 10/12 vừa qua, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, trong đó nội dung trao thẩm quyền cho giám đốc Sở GD&ĐT trong công tác tuyển dụng, điều động giáo viên.

Theo nghị quyết, giám đốc Sở GD&ĐT được quyền tuyển dụng, tiếp nhận giáo viên, cán bộ quản lý và nhân viên làm việc tại các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh. Phạm vi áp dụng gồm các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên, trường chuyên biệt và trường trung học nghề công lập.

Bên cạnh đó, giám đốc Sở GD&ĐT còn được giao thẩm quyền điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bổ nhiệm và thay đổi vị trí việc làm đối với đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân viên thuộc phạm vi quản lý, cũng như các cơ sở giáo dục công lập liên quan đến từ hai đơn vị hành chính cấp xã trở lên trong cùng địa bàn tỉnh.

Học sinh TP.HCM trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Ảnh: Phương Lâm.

Bỏ bằng tốt nghiệp THCS

Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, có hiệu lực từ 1/1/2026, văn bằng, chứng chỉ sẽ được cấp dưới dạng bản giấy hoặc bản số, nhằm thúc đẩy triển khai các chủ trương về chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục.

Luật này cũng quy định bỏ bằng tốt nghiệp THCS, thay thế bằng cụm từ “hoàn thành chương trình trung học cơ sở hoặc tương đương.

Đáng chú ý, thuật ngữ “văn bằng chương trình đào tạo chuyên sâu của một số ngành, lĩnh vực đặc thù” được chuẩn hóa để thay cho “văn bằng tương đương”.

Cách gọi này phản ánh đúng bản chất các loại văn bằng như bác sĩ, dược sĩ, kỹ sư, kiến trúc sư, đồng thời bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và tiệm cận thông lệ quốc tế.

Miễn học phí môn Giáo dục quốc phòng và an ninh

Theo nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho giáo dục, từ ngày 1/1/2026, Nhà nước sẽ bảo đảm nguồn lực để thực hiện miễn học phí và giáo trình môn Giáo dục quốc phòng và an ninh tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học.

Việc triển khai được thực hiện theo lộ trình do Chính phủ quy định, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách nhà nước và các quy định pháp luật liên quan.

Hiện nay, theo khoản 1 Điều 4 Thông tư liên tịch 18/2015/TTLT-BGDĐT-BLĐTBXH, các đối tượng được miễn học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh gồm học sinh, sinh viên có giấy chứng nhận sĩ quan dự bị hoặc bằng tốt nghiệp do các trường quân đội, công an cấp; học sinh, sinh viên đã có chứng chỉ Giáo dục quốc phòng và an ninh tương ứng với trình độ đào tạo; học sinh, sinh viên là người nước ngoài.

Thái An