'Nhịp cầu' nối lịch sử và hiện tại

Trong hành trình gìn giữ ký ức và lan tỏa các giá trị văn hóa - lịch sử của dân tộc, có không ít những con người miệt mài cống hiến theo một cách khá đặc biệt. Đó là những thuyết minh viên tại các khu di tích lịch sử, văn hóa. Họ không chỉ là người kể chuyện, mà còn là nhịp cầu nối giữa lịch sử và hiện tại, giữa quá khứ hào hùng và niềm tự hào hôm nay, góp phần khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước, để mỗi người thêm trân trọng hòa bình.

Anh Phan Công Lê luôn say sưa trong mỗi câu chuyện kể cho du khách khi về thăm quan Ngã ba Đồng Lộc.

22 năm gắn bó và làm thuyết minh viên tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, anh Phan Công Lệ - Trưởng phòng Tuyên truyền - Thuyết minh, Ban Quản lý Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc và Khu tưởng niệm Lý Tự Trọng vẫn luôn say sưa trong mỗi câu chuyện, chuyển tải các cung bậc cảm xúc qua mỗi lời kể. Với chất giọng trầm ấm, sâu lắng, anh Phan Công Lệ đã chuyển tải được những câu chuyện lịch sử ý nghĩa về tọa độ lửa Đồng Lộc, về sự hi sinh anh dũng của các lực lượng và 10 cô gái thanh niên xung phong năm xưa, gây nhiều xúc động cho du khách đến tham quan.

Ông Nguyễn Ái Tiếp – du khách đến từ Hà Nội cho biết: “Tôi là một chiến sĩ từng chiến đấu ở chiến trường miền Nam, ở thành cổ Quảng Trị. Được về thăm Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc là niềm ao ước bấy lâu nay. Đặc biệt, được nghe các thuyết minh viên giới thiệu về lịch sử khu di tích, tôi rất xúc động”.

Với chất giọng trầm ấm, sâu lắng, anh Phan Công Lệ đã chuyển tải được những câu chuyện lịch sử ý nghĩa về tọa độ lửa Đồng Lộc và sự hi sinh anh dũng của các anh hùng, liệt sỹ.

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước, với anh Lệ, được làm việc, được cống hiến và phục vụ tại khu di tích này là niềm vinh dự và tự hào. Bởi vậy, sau mỗi giờ làm việc, anh luôn tìm tòi, trang bị kiến thức về lịch sử, văn hóa để hoàn thiện bản thân. Từ cách bắt đầu câu chuyện sao cho gần gũi, đến cách chuyển tải được trọn vẹn và chân thực về những giá trị lịch sử thiêng liêng, về truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết của nhân dân trên quê hương Xô Viết anh hùng.

Anh Phan Công Lệ chia sẻ: “Được làm việc tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, cái nôi cách mạng của Hà Tĩnh là niềm vinh dự và tự hào, giúp tôi thêm hiểu những giá trị truyền thống, để cố gắng góp phần lan tỏa các giá trị truyền thống của cha ông... Nhiều du khách chia sẻ rằng một bài thuyết minh cứ lặp đi lặp lại nhiều lần nhưng vẫn gây xúc động khiến chúng tôi thấy rất tự hào. Chúng tôi sẽ cố gắng hơn nữa để du khách hiểu rõ hơn về giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, hiểu rõ hơn về những giá trị của hòa bình”.

Cùng hòa mình vào trang sử hào hùng của dân tộc bằng thái độ trân trọng quá khứ và tấm lòng thành kính tri ân các thế hệ anh hùng đã ngã xuống vì độc lập, tự do cho Tổ quốc, mỗi lời nói, câu chuyện của anh Lệ luôn làm lay động và để lại nhiều cảm xúc cho du khách. Em Trịnh Nguyên Ánh - Lớp 12A2, Trường THPT Đồng Lộc cho biết: “Qua lời kể của những thuyết minh viên giúp em hiểu rõ hơn về lịch sử của Ngã ba Đồng Lộc cũng như khơi dậy trong em lòng yêu nước. Em cảm thấy cần cố gắng học tập để trở thành công dân có ích, góp phần xây dựng quê hương”.

Đối với chị Nguyễn Thị Hồng Lĩnh - thuyết minh viên tại Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du: hơn 10 năm làm việc tại đây, hằng ngày tiếp xúc và phục vụ du khách trong nước và quốc tế đã rèn luyện cho chị sự điềm đạm, khả năng ứng xử linh hoạt để tạo được ấn tượng trong lòng du khách. Đón khách trong tà áo dài truyền thống dịu dàng, với giọng nói truyền cảm, cuốn hút, chị đã truyền cảm hứng và lan tỏa tình yêu di sản cho kiệt tác Truyện Kiều và tài năng của Đại thi hào Nguyễn Du đến với du khách.

Du khách hiểu thêm về kiệt tác Truyện Kiều và tài năng của Đại thi hào Nguyễn Du qua lời kể của chị Nguyễn Thị Hồng Lĩnh.

Là một khu di tích quốc gia đặc biệt, công việc thuyết minh ở đây không chỉ đòi hỏi kiến thức, sự sáng tạo mà còn phải biết cách tạo ra những dấu ấn riêng để du khách thêm hiểu, yêu, đến và muốn trở lại để tìm hiểu. Vì thế, chị Lĩnh và các đồng nghiệp luôn cố gắng chuyển tải những giá trị bất hủ của Truyện Kiều để giới thiệu được những nét đẹp, tinh hoa văn hóa của quê hương Hà Tĩnh đến với bạn bè trong nước và quốc tế.

Chị Nguyễn Thị Hồng Lĩnh chia sẻ: “Đối với tôi, được làm việc tại Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du cũng là một cái duyên và cũng là niềm tự hào. Trong hơn 10 năm công tác, tôi luôn học hỏi kinh nghiệm từ các thế hệ đi trước, nghiên cứu tài liệu, đọc nhiều sách, cập nhật các nghiên cứu mới về Nguyễn Du và Truyện Kiều. Tôi và các đồng nghiệp luôn làm nghề với tâm huyết, sự đam mê để làm sao lan tỏa được những giá trị của Truyện Kiều đến với du khách trong và ngoài nước”.

Từ những chi tiết tưởng chừng như đã quen thuộc trong sách vở, nhưng qua lời kể của thuyết minh viên Nguyễn Thị Hồng Lĩnh, dường như đã thổi hồn vào trong từng câu chuyện đầy cuốn hút, sống động và chứa đựng trong đó cả tình cảm, sự trân trọng của chị dành cho vị danh nhân văn hóa thế giới.

Chị Lĩnh đã truyền tải được những giá trị của di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều đến với du khách.

Sự tìm tòi, học hỏi và không ngừng sáng tạo trong mỗi lần thuyết minh phục vụ khách tham quan luôn được đánh giá, ghi nhận. Bà Trần Thị Vinh - Phó Trưởng ban, Phụ trách Ban Quản lý Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du cho biết: “Là một người có trách nhiệm, gần gũi, nhiệt huyết với nghề, chị Lĩnh đã truyền tải được những giá trị của di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều. Mỗi một lần đến, các đoàn khách tham quan được cảm nhận những kiến thức mới, những thông tin mới từ chị và luôn đánh giá cao”.

Có thể nói, thuyết minh viên giống như những đại sứ văn hóa, du lịch, có vai trò quan trọng trong việc lan tỏa hình ảnh quê hương, là người kết nối quá khứ và hiện tại. Họ không chỉ chuyển tải những bài học lịch sử ý nghĩa, những giá trị văn hóa sâu sắc mà còn góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, nhân lên niềm tự hào dân tộc cho các thế hệ để chúng ta biết trân trọng những giá trị của hòa bình, biết gìn giữ, phát huy di sản quý báu của cha ông. Những câu chuyện lịch sử được các thuyết minh viên kể lại như những lời nhắc nhở về quá khứ hào hùng mà thế hệ mai sau không được phép lãng quên.

Tiến sỹ Trần Phi Công - Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh cho biết: “Người thuyết minh là gạch nối giữa di sản và công chúng, dựa vào di sản để kể những câu chuyện về lịch sử, về những giá trị văn hóa của hiện vật và các di tích đến với công chúng. Ngoài ra, các thuyết minh viên còn là những người thổi hồn vào các di sản, làm cho nó có câu chuyện riêng, có đời sống riêng gắn với những sự kiện, nhân vật lịch sử”.

Hà Tĩnh, vùng đất có bề dày truyền thống về lịch sử, văn hóa với nhiều di tích, danh lam thắng cảnh càng khẳng định vai trò quan trọng của các thuyết minh viên. Họ là những người góp phần làm nên chất lượng tốt cho các sản phẩm du lịch về văn hóa và truyền cảm hứng, khơi dậy sự khám phá, tìm tòi cho du khách khi đến với Hà Tĩnh, góp phần xây dựng hình ảnh quê hương, con người Hà Tĩnh đến với bạn bè gần xa.

Video: Chị Nguyễn Thị Hồng Lĩnh thuyết minh cho các em học sinh nghe về Truyện Kiều và Đại thi hào Nguyễn Du.

Hương Ly