Nhiều trẻ bị thủng màng nhĩ vì một thói quen phổ biến của cha mẹ

Nhiều trẻ nhập viện vì thủng màng nhĩ

Màng nhĩ nằm giữa tai ngoài và tai giữa, giống như một màng mỏng căng ra, giúp truyền rung động âm thanh vào sâu bên trong để trẻ nghe được. Tuy nhiên, màng nhĩ của trẻ mỏng và nhạy cảm hơn người lớn, nên chỉ cần một tác động nhỏ, như ngoáy tai mạnh tay hoặc viêm tai giữa, cũng có thể khiến lớp màng này bị tổn thương, thậm chí rách.

Ngày càng nhiều trẻ em bị thủng màng nhĩ do một thói quen rất tai hại của phụ huynh - Ảnh: minh họa

Theo BS CK2 Quách Ngọc Minh – Trưởng khoa Liên chuyên khoa, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM)- chỉ một que ngoáy tai nhựa, hoặc tăm bông tưởng vô hại cũng có thể khiến màng nhĩ của trẻ bị rách, thủng, thậm chí ảnh hưởng thính lực suốt đời.

Trong thời gian gần đây, bệnh viện này đã tiếp nhận rất nhiều bệnh nhi bị thủng màng nhĩ do những phụ huynh thói quen “làm sạch tai” cho con sai cách, vô tình gây hậu quả nghiêm trọng.

“Không ít phụ huynh nghĩ rằng ngoáy tai giúp trẻ sạch sẽ, nhưng thực tế đó là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương màng nhĩ,” bác sĩ Minh chia sẻ.

Gần đây, bệnh nhi P.K. (6 tuổi, nữ) được đưa đến Bệnh viện Nhi đồng 2 trong tình trạng chảy máu tai trái. Người nhà cho biết bé tự ngoáy tai bằng que nhựa có đầu nhọn, sau đó đau và chảy máu.

Khi thăm khám, bác sĩ phát hiện màng nhĩ bị rách khoảng 1,5mm, may mắn không có dị vật sót lại. Do bé không sốt, không chảy dịch mủ nên được điều trị tại nhà, theo dõi khả năng tự lành.

“Những vết thủng nhỏ như trường hợp này thường có thể tự lành sau vài tuần đến vài tháng, nếu tai được giữ khô tuyệt đối và không nhiễm trùng,” bác sĩ Minh cho biết.

Một trường hợp khác là bé trai N.T.A. (4 tuổi ) nhập viện với biểu hiện sốt 39°C, đau tai phải, quấy khóc và bỏ ăn.

Ba ngày sau, người nhà phát hiện tai chảy dịch vàng có mùi hôi. Kết quả thăm khám: bé bị viêm tai giữa có thủng màng nhĩ. Bé được vệ sinh tai, hút mủ và kê thuốc kháng sinh điều trị tại nhà.

“Không phải tất cả thủng màng nhĩ đều do chấn thương. Nhiều trường hợp do viêm tai giữa mủ, khiến áp lực trong tai tăng cao và màng nhĩ vỡ ra để thoát dịch. Đây là phản ứng ‘tự mở’ của cơ thể, nhưng cũng để lại nguy cơ nghe kém nếu không điều trị đúng,” bác sĩ Minh nói.

Theo thống kê của Bệnh viện Nhi đồng 2, hầu hết các ca tổn thương màng nhĩ đều liên quan đến thói quen sai của phụ huynh.

Các lỗi thường gặp là ngoáy tai bằng tăm bông quá sâu; dùng dụng cụ cứng (kẹp, tăm, kim loại) để lấy ráy; tự nhỏ thuốc tai không theo chỉ định; không xử lý đúng khi trẻ bị viêm tai giữa; để nước vào tai khi tắm, bơi; không tái khám sau điều trị.

Dấu hiệu nhận biết thủng màng nhĩ ở trẻ

Theo bác sĩ Quách Ngọc Minh - thủng màng nhĩ có thể không gây đau ngay, khiến cha mẹ dễ chủ quan. Tuy nhiên, theo bác sĩ, phụ huynh cần cảnh giác, nếu trẻ có các biểu hiện như: Tai chảy máu hoặc chảy dịch (vàng, đục, hôi); đau tai, đặc biệt khi nuốt hoặc nằm nghiêng; nghe kém, phản ứng chậm với âm thanh; ù tai, nghe như có tiếng gió hoặc nước chảy trong tai; sốt nhẹ hoặc cao, kèm khó chịu, quấy khóc. “Nếu có các dấu hiệu trên, phụ huynh nên đưa trẻ đến chuyên khoa tai mũi họng ngay, không nên tự nhỏ thuốc hay ngoáy tai”, bác sĩ Minh khuyên.

Thủng màng nhĩ kéo dài không được điều trị có thể gây nhiễm trùng tai giữa mạn tính, làm tổn thương xương con trong tai, dẫn đến mất thính lực vĩnh viễn.

Một số trẻ bị viêm tai mủ tái đi tái lại còn có nguy cơ viêm xương chũm – biến chứng nặng có thể lan lên não.

“Chúng tôi từng tiếp nhận những trường hợp trẻ nghe kém nặng do thủng màng nhĩ lâu năm mà không được vá, khiến thính lực không thể hồi phục hoàn toàn,” bác sĩ Minh cảnh báo.

Bác sĩ Quách Ngọc Minh khuyến cáo phụ huynh không ngoáy sâu vào tai – chỉ lau phần vành ngoài bằng khăn mềm hoặc gạc sạch; giữ tai khô tuyệt đối khi trẻ đang bị viêm tai hoặc có vết thương; không tự ý dùng thuốc nhỏ tai nếu chưa được bác sĩ kê toa; đưa trẻ đi khám nếu thấy dấu hiệu: đau tai, sốt, chảy dịch, nghe kém.

Nếu rất nhiều ráy tai, hãy để bác sĩ hút ráy bằng dụng cụ chuyên dụng, không tự làm ở nhà. “Tai trẻ nhỏ và nhạy cảm, nên mọi can thiệp không đúng cách đều có thể gây hậu quả. Tốt nhất là ‘đừng chạm vào bên trong tai trẻ’ nếu không thật sự cần,” bác sĩ Minh nhấn mạnh.

Với trẻ em, một hành động nhỏ của người lớn – như ngoáy tai mạnh tay hay chậm trễ khi điều trị viêm tai – có thể để lại hậu quả suốt đời. “Hãy để việc kiểm tra và làm sạch tai cho trẻ là công việc của bác sĩ chuyên khoa. Một chiếc tăm bông hay que nhựa tưởng vô hại, nhưng có thể cướp đi thính lực của con bạn mãi mãi”, bác sĩ Minh nói.

Bình Thuận