Nhiều ngôi sao khoa học hàng đầu thế giới về công nghệ, năng lượng xanh, môi trường đến Việt Nam

GS. Aldo Steinfeld từ Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ (ETH Zurich), Chủ nhân Giải Thành tựu trọn đời SolarPACES của Cơ quan Năng lượng Quốc tế 2024. Ảnh: Academia Engelberg

Tại tuần lễ Khoa học Công nghệ diễn ra từ ngày 02- 06/12/2025 với chủ đề “Cùng vươn mình- Cùng thịnh vượng” sẽ diễn ra Chuỗi Tọa đàm “Khoa học vì Cuộc sống” với 5 phiên thảo luận chuyên sâu về các chủ đề cấp thiết của thời đại: “Bước tiến trong phát hiện và điều trị bệnh”; “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”; “AI vì nhân loại- Đạo đức và an toàn AI trong kỷ nguyên mới”; “Robot và Tự động hóa thông minh”; và “Khoa học và đổi mới sáng tạo vì tương lai bền vững” với sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu thế giới.

Là chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, GS. Aldo Steinfeld (Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ- ETH Zurich), cho rằng chủ đề Tọa đàm “Khoa học và Đổi mới sáng tạo vì tương lai bền vững” năm nay mang ý nghĩa cấp thiết, phản ánh những thách thức toàn cầu.

“Chủ đề tọa đàm được lựa chọn đúng thời điểm, khi thế giới đang đối mặt với những thách thức đan xen về môi trường, năng lượng và phát triển bền vững. Thông qua việc thúc đẩy các đối thoại khoa học quốc tế cho thấy việc hợp tác nghiên cứu chính là chìa khóa giúp định hình một tương lai bền vững hơn”, chuyên gia này chia sẻ. Theo ông, các cuộc đối thoại đa ngành và hợp tác quốc tế sẽ đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa tri thức thành giải pháp bền vững.

Trong bối cảnh thế giới nỗ lực chuyển dịch sang năng lượng sạch, những nghiên cứu của GS. Aldo Steinfeld (ETH Zürich, Thụy Sĩ) mang lại hy vọng mới - được ông chia sẻ tại Tọa đàm: “Khoa học & Đổi mới sáng tạo vì Tương lai Bền vững” (chiều ngày 04/12/2025).

GS. Steinfeld tập trung vào khoa học kỹ thuật nhiệt- hóa học trong công nghệ năng lượng mặt trời, nghiên cứu sâu về truyền nhiệt, dòng chảy phản ứng đa pha và vật liệu oxy hóa - khử.

Từ phòng thí nghiệm đến thực tế, hai công ty công nghệ mang dấu ấn của ông đã ra đời: Climeworks- dẫn đầu toàn cầu về công nghệ thu giữ CO₂ trực tiếp từ không khí; Synhelion– công nghệ sản xuất nhiên liệu từ năng lượng mặt trời. Những sáng chế từng chỉ có trong tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nay đã bước vào đời sống, minh chứng cho tầm vóc của nhà khoa học đến từ một trong những đại học hàng đầu thế giới.

GS. Raphaël Mercier- người biến giấc mơ hạt giống vô tính thành hiện thực. Ảnh: MPG.de

Từ góc độ chuyên gia sinh học và nông nghiệp, TS. Nadia Radzman (Đại học Cambridge, Vương Quốc Anh), nhìn nhận chủ đề “Đổi mới trong Nông nghiệp và Thực phẩm” năm nay đang hướng sự chú ý của thế giới tới những đổi mới mang tính thực tế và bền vững cao, có khả năng tạo ra tác động rõ rệt tới sinh kế con người, đặc biệt là tại các quốc gia đang phát triển.

“Vấn đề này có ý nghĩa đặc biệt, làm nổi bật những đổi mới cần tập trung có thể tác động mạnh mẽ đến đời sống của người dân, đặc biệt là ở các quốc gia khu vực đang phát triển. Đã đến lúc thế giới cần hướng sự chú ý đến những loại hình đổi mới có thể được phát triển và triển khai với nguồn lực hạn chế, nhưng vẫn mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng”, TS. Nadia Radzman nói.

Theo bà, các cuộc trao đổi định hình một tư duy đổi mới công bằng hơn, khi các giải pháp không chỉ đến từ các trung tâm công nghệ lớn, mà còn được khuyến khích phát triển ở những khu vực có ít nguồn lực hơn- nơi khoa học cần nhất.

Là diễn giả của Tọa đàm: “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm” GS. Raphaël Mercier (Viện Di truyền Cây trồng Max Planck, Đức) là gương mặt hàng đầu trong di truyền học phân tử.

GS. Raphaël Mercier nổi tiếng với các nghiên cứu xác định các gene chính như FANCM, RECQ4, FIGL1, mở ra khả năng điều khiển tổ hợp gene - là chìa khóa nâng cao năng suất và chất lượng giống cây trồng.

Thành tựu đưa ông lên hàng ngũ những nhà di truyền học xuất sắc nhất thế giới chính là tạo hạt giống vô tính, giúp duy trì sức mạnh giống lai mà không cần lai tạo lại qua nhiều thế hệ. Công nghệ này được kỳ vọng giúp nông nghiệp toàn cầu thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu, đồng thời gia tăng năng suất, giảm gánh nặng chi phí cho nông dân.

Tại chương trình “Diễn thuyết truyền cảm hứng: Công nghệ đột phá tương lai” (sáng ngày 02/12/2025), GS. Raymond Kai-yu Tong (Đại học Trung văn Hồng Kông, Trung Quốc) sẽ mang đến những câu chuyện chạm tới chiều sâu nhân văn của khoa học.

Trong hơn một thập kỷ, ông đã kiên trì theo đuổi mục tiêu khôi phục khả năng vận động cho con người. Những robot mềm do ông phát triển đã giúp phục hồi chức năng cho hàng nghìn bệnh nhân sau tai biến, chấn thương hoặc mắc bệnh thoái hóa thần kinh, lấy lại những chuyển động tưởng như đã mất đi mãi mãi.

GS. Raymond Tong nằm trong top 2% nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất thế giới, từng nhận loạt giải thưởng uy tín như “Người có ảnh hưởng toàn cầu về lão hóa 2021”, Giải Grand Prix tại Triển lãm Sáng chế Quốc tế Geneva, Giải nhất hạng mục Sức khỏe điện tử tại Giải thưởng Công nghệ Thông tin - Truyền thông châu Á - Thái Bình Dương 2012.

Lần đầu tiên đến Việt Nam, GS. Chuanbin Mao (Đại học Trung văn Hồng Kông, Trung Quốc) sẽ làm diễn giả tại Tọa đàm: “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” (sáng ngày 03/12/2025).

Ông nổi tiếng với các nghiên cứu tiên phong về vật liệu sinh học dựa trên thực khuẩn, ứng dụng trong cảm biến sinh học, y học nano, y học tái tạo và điều trị kháng khuẩn. Những phân tử nhỏ bé mà ông nghiên cứu được ví như “viên gạch nền tảng” cho y học tương lai, nơi công nghệ và sinh học gặp nhau để kiến tạo sức khỏe con người.

Cũng tại sự kiện còn các ngôi sao khoa học trong các lĩnh vực như: GS. Raymond Kai-yu Tong- Người hồi sinh khả năng vận động cho bệnh nhân bằng robot; PGS. César de la Fuente- Người “dẫn lối” AI vào y học; GS. Tan Yap Peng- Cầu nối giữa nghiên cứu quốc tế và hệ sinh thái tri thức Việt Nam…

Hằng Anh