Nhiều giải pháp ngăn chặn đà lây lan dịch tả lợn châu Phi ở Đông Nam Bộ

Dịchtái bùng phát tại vùng chăn nuôi trọng điểm

Tạitỉnh Đồng Nai, nơi có tổng đàn lợn lớn nhất cả nước, DTLCP đang quay trở lại vơítốc độ lây lan nhanh và mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng. Theo đó, trong tháng7/2025, DTLCP đã tái phát tại hàng loạt xã, phường trên địa bàn tỉnh Đồng Naisau một thời gian tạm lắng. Thống kê của ngành chức năng, từ đầu năm đến nay,toàn tỉnh Đồng Nai đã ghi nhận 15 ổ dịch, buộc phải tiêu hủy 3.858 conlợn bệnh và chết. Trong đó, địa bàn Đồng Nai cũ có 2 ổ dịch tại 2 xã/thị trấn vơísố lượng lợn tiêu hủy là 37 con; Bình Phước cũ có 8 ổ dịch, làm tiêu hủy 3.111con; còn tại Đồng Nai mới sau sáp nhập, có 5 ổ dịch tại các xã/phường Phước Sơn, Hưng Phước, An Lộc, Thiện Hưng và Nam Cát Tiên khiến 710 con lợn buộc phải tiêu hủy.

Các cơ quan chuyên môn của Chi cục Chăn nuôi và Thủy sản tỉnh Đồng Nai đang kiểm tra một ổ dịch trên địa bàn.

Tại phường An Lộc, một trong những điểm nóng của đợt dịch này, hộ chăn nuôi ông Nguyễn Quang Sơn có tổng đàn hơn 1.600 con lợn, nhưng chỉ trong vòng 6 ngày (từ7 đến 13/7) đã ghi nhận 635 con chết do nhiễm bệnh. Điều đáng nói, dù là một cơsở chăn nuôi quy mô lớn, chủ trại vẫn chưa tuân thủ nghiêm các quy trình antoàn sinh học. Khu vực đón thương lái chỉ cách chuồng nuôi khoảng 3mét, nơi nhập thức ăn chỉ cách 4 mét, và nước rửa thực phẩm thải ra gần khu chuồng trại, những yếu tố được xác định là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến lây nhiễm diệnrộng. Tại xã Hưng Phước, dịch bệnh cũng khiến một hộ chăn nuôi nhỏ lẻ bị thiệthại. Hộ bà Nguyễn Thị Quy chỉ có tổng đàn 21 con nhưng trong vòng 3 ngày (từ 5đến 8/7), đã mất 6 con vì dịch. Nguyên nhân được xác định là do chủ hộ sử dụngnguồn thức ăn không rõ nguồn gốc, rửa thịt sống ngay tại khu vực chuồng trại vàkhông kiểm soát người ra vào, tạo điều kiện cho virus DTLCP xâm nhập và pháttán nhanh chóng. Không chỉ ảnh hưởng về số lượng, dịch bệnh còn đẩy nhiều hộchăn nuôi rơi vào cảnh trắng tay do không có bảo hiểm hoặc dự phòng tài chính.Trong khi đó, nguy cơ lây lan sang các trại chăn nuôi công nghiệp quy mô lớn làhoàn toàn hiện hữu nếu không được kiểm soát chặt chẽ trong những ngày tới.

Lực lượng chuyên môn của Chi cục Chăn nuôi và Thủy sản tỉnh Đồng Nai đang đưa lợn bệnh đi tiêu hủy.

Tươngtự, tỉnh Tây Ninh cũng đang đối mặt với áp lực phòng chống dịch. Tính từ đâùnăm, DTLCP đã xuất hiện tại 24 hộ dân ở 14 xã, phường, buộc phải tiêu huỷ1.181 con lợn (gần 44 tấn). Trong tuần qua, dù không ghi nhận ổ dịch mới, nhưng2 ổ dịch chưa qua 21 ngày tại xã Tân Hội và phường Bình Minh vẫn là mối lo ngạilớn. Tại xí nghiệp chăn nuôi công nghệ cao ở Tân Hội, công tác cách ly, tiêu độc khử trùng được triển khai nghiêm ngặt. Còn tại hộ ông Nguyễn Văn Quảng ở BìnhMinh, nơi đã tiêu hủy 47 con lợn, lực lượng chuyên môn vẫn đang tiếp tục xử lýmôi trường để tiêu diệt triệt để mầm bệnh. Dù phần lớn ổ dịch đã được khống chế nhưng nguy cơ tái bùng phát tại hai địa phương vẫn rất cao do thời tiết diễn biến thấtthường và nhu cầu vận chuyển, giết mổ tăng cao vào dịp cuối năm. Đặc biệt, khuvực biên giới ở Tây Ninh tiềm ẩn nguy cơ nhập lậu lợn mang mầm bệnh vào nội địa.

Đồngloạt siết chặt phòng dịch và kiểm soát vận chuyển

Trướcdiễn biến phức tạp, các tỉnh Đông Nam Bộ đã đồng loạt vào cuộc, triển khai đồngbộ nhiều giải pháp khẩn cấp. Ông Nguyễn Trường Giang, Chi cục trưởng Chi cụcChăn nuôi và Thủy sản tỉnh Đồng Nai cho biết, trước tình hình dịch bệnh diễn biếnphức tạp, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai đã ban hành nhiều văn bảnchỉ đạo khẩn, yêu cầu chính quyền các xã, phường triển khai nghiêm túc các biệnpháp phòng, chống dịch theo đúng quy định của Luật Thú y và các hướng dẫn liênquan. Các biện pháp được áp dụng bao gồm: tăng cường giám sát, lấy mẫu xét nghiệm,phát hiện sớm và xử lý triệt để các ổ dịch; thực hiện tiêu hủy lợn bệnh đúngquy trình kỹ thuật nhằm ngăn ngừa phát tán mầm bệnh; đồng thời, tổ chức khửtrùng tiêu độc định kỳ tại các khu vực có nguy cơ cao.

Các cơ quan chuyên môn của Chi cục Chăn nuôi và Thủy sản tỉnh Đồng Nai tiêu hủy lợn bị bệnh.

Cụthể, tại các xã, phường có dịch như An Lộc và Hưng Phước, công tác phun xịt khửtrùng được triển khai 1 lần/ngày trong 1 tuần đầu, sau đó duy trì 3 lần/tuầntrong 2 tuần tiếp theo. Các xã lân cận cũng được yêu cầu thực hiện khử trùng 1lần/tuần cho đến khi ổ dịch được khống chế hoàn toàn. Song song đó, ngành Thú ytỉnh Đồng Nai còn phối hợp với chính quyền địa phương hướng dẫn hộ chăn nuôi thựchiện các biện pháp an toàn sinh học, không nhập đàn mới trong vòng 21 ngày kể từngày tiêu hủy cuối cùng, và chỉ cho phép tiêu thụ lợn nếu kết quả xét nghiệm âm tính với virus DTLCP. Với lợn khỏe mạnh cùng dãy chuồng có lợn mắc bệnh, chỉ đượcvận chuyển tiêu thụ trong phạm vi cấp xã. Với lợn ở dãy chuồng chưa có ca bệnh,nếu âm tính thì được phép vận chuyển tiêu thụ trong nội tỉnh.

Bêncạnh các biện pháp chuyên môn, ngành Nông nghiệp tỉnh Đồng Nai cũng nhấn mạnhviệc hỗ trợ thiệt hại cho hộ chăn nuôi bị ảnh hưởng. Các địa phương được yêu câùthống kê, đánh giá thiệt hại để trình hỗ trợ theo cơ chế chính sách quy định tạiNghị định 02/2017/NĐ-CP và từ ngày 25/7/2025 sẽ áp dụng Nghị định 116/2025/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách khắc phục dịch bệnh động vật. Vấn đềmôi trường cũng được đặt ra cấp thiết trong đợt dịch này. Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai cảnh báo tình trạng vứt xác động vật chết ra môi trường công cộng có thể làm gia tăng nguy cơ phát tán mầm bệnh, gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởngtrực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Do đó, các xã, phường được yêu cầu tăng cườngtuyên truyền, giám sát, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

ÔngNguyễn Trường Giang cho biết, hiện Chi cục Chăn nuôi và Thủy sản tỉnh Đồng Naiđang theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh trên toàn tỉnh thông qua hệ thốngbáo cáo VAHIS. Đồng thời, Chi cục Chăn nuôi và Thủy sản tỉnh Đồng Nai cũng tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai xây dựng Kế hoạch phòng chống dịch bệnh động vật trong 6 tháng cuối năm 2025, sát với thực tế sau sáp nhập địa giới hành chính. Hiện nay, các đoàn công tác chuyên môn đã được thành lập để hỗtrợ địa phương có dịch triển khai công tác tiêu hủy, khử trùng, kiểm soát vậnchuyển và tăng cường quản lý giết mổ. Tất cả đều hướng tới mục tiêu chung: ngănchặn không để dịch lan rộng và bảo vệ sản xuất chăn nuôi bền vững trên địa bàntỉnh.

TạiTây Ninh, Ban Chỉ đạo phòng chống dịch các cấp được kiện toàn. Ngành Nông nghiệptỉnh Tây Ninh tăng cường giám sát tại các trại nuôi và khu vực biên giới, tổ chứctiêu độc khử trùng định kỳ, không cho nhập đàn khi chưa bảo đảm điều kiện antoàn sinh học. Cùng với đó, công tác tuyên truyền đến người dân được đẩy mạnh, đặc biệt là thực hiện nghiêm “5 không”: không giấu dịch, không vận chuyển lợn bệnh,không giết mổ lợn bệnh, không vứt xác lợn ra môi trường, và không dùng thức ănthừa chưa xử lý nhiệt.

Tiến Dũng