Nhiều giải pháp để việc nhận lương hưu, trợ cấp xã hội không bị gián đoạn
Văn bản ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp hàng tháng chỉ còn giá trị tối đa 12 tháng và phải được chứng thực; các trường hợp già yếu, xã sẽ cử người đến nhà hỗ trợ chứng thực chữ ký.
Theo thông tin từ Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, hiện nay cả nước có khoảng 3,4 triệu người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng. Trong đó, tính riêng kỳ chi trả tháng 7-2025, có đến 81% người hưởng nhận tiền qua tài khoản cá nhân - một con số cho thấy xu hướng chuyển dịch mạnh mẽ sang hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Thay đổi lớn nhất bắt đầu từ ngày 1-7-2025, khi Luật BHXH mới có hiệu lực: người dân nếu ủy quyền cho người khác nhận thay lương hưu, trợ cấp BHXH sẽ cần tuân thủ các quy định chặt chẽ hơn.
Cụ thể, văn bản ủy quyền chỉ có hiệu lực tối đa 12 tháng kể từ ngày lập, và bắt buộc phải được chứng thực theo đúng quy định pháp luật. Với những giấy ủy quyền đã lập theo Luật BHXH năm 2014, người hưởng có thể tiếp tục sử dụng đến hết ngày 30-6-2026. Tuy nhiên, sau mốc thời gian này, nếu không thực hiện lại thủ tục ủy quyền theo quy định mới, quyền lợi nhận lương hưu, trợ cấp có thể bị gián đoạn.
Phổ biến rộng rãi quy định mới
Bà Lê Mười (70 tuổi, xã Đông Thạnh, TP.HCM) cho biết từ nhiều năm nay, do sức khỏe yếu, đi lại khó khăn, bà thường xuyên nhờ con gái nhận thay tiền lương hưu hằng tháng. Việc này giúp bà yên tâm vì không phải chờ đợi hay xếp hàng ở điểm chi trả, đồng thời cũng giảm bớt gánh nặng đi lại trong những ngày mưa nắng thất thường.
Tuy nhiên, khi nghe thông tin về quy định mới khi ủy quyền nhận lương hưu, bà Mười không khỏi lo lắng.
“Trước đây ký một lần dùng được nhiều năm, giờ nghe nói năm nào cũng phải làm lại, rồi còn phải đi chứng thực thì không biết có làm nổi không. Mong ngành BHXH có hướng dẫn cụ thể” - bà chia sẻ.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Hào (ngụ phường Cầu Kiệu, quận Phú Nhuận, TP.HCM) cho rằng việc quy định ủy quyền phải được cập nhật hằng năm là cần thiết. “Quy định mới sẽ tránh được nguy cơ bị người thân lạm dụng việc được ủy quyền để sử dụng tiền sai mục đích, nhất là với người già neo đơn. Tuy nhiên, thủ tục cũng cần đơn giản hóa, dễ hiểu, và quan trọng là phải được phổ biến để người dân biết và chuẩn bị kịp thời” - ông Hào bày tỏ.

Từ ngày 1-7-2025, văn bản ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp hàng tháng chỉ còn giá trị tối đa 12 tháng. Ảnh: TRẦN MINH
Chính quyền hỗ trợ kịp thời
Trao đổi với PV, ông Trương Văn Tánh, Phó Chủ tịch UBND xã Đông Thạnh, TP.HCM, cho biết thực hiện Luật BHXH năm 2024, BHXH khu vực Hóc Môn đã phối hợp với UBND xã Đông Thạnh ký kết kế hoạch phối hợp nhằm triển khai hiệu quả các chế độ BHXH và bảo trợ xã hội cho người dân. Trên cơ sở đó, UBND xã đã ban hành thông báo, phổ biến rộng rãi đến bà con và các nhóm đối tượng thụ hưởng như người hưởng lương tuất hằng tháng, người thuộc diện bảo trợ xã hội.
“Chúng tôi xác định rõ tinh thần phải tổ chức thực hiện liên tục, không để gián đoạn, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Các trường hợp già yếu, neo đơn không thể đến UBND xã để ký giấy ủy quyền sẽ được xã cử người đến tận nhà hỗ trợ chứng thực chữ ký. Trưởng ấp nắm thông tin và sẽ thông báo để xã cử người đến hỗ trợ kịp thời” - ông Tánh cho biết.
Đối với những trường hợp mất năng lực hành vi dân sự, không thể tự ký giấy tờ, ông Tánh cho biết hiện giải pháp là cho phép người trực tiếp nuôi dưỡng lập giấy cam kết nhận thay. UBND xã sẽ xác nhận chữ ký để làm căn cứ chuyển khoản tiền trợ cấp cho người chăm sóc hợp pháp.
Quyền lợi của dân sẽ không bị gián đoạn
Trước đây, thời hạn của giấy ủy quyền thường là ba năm. Gần đây, theo yêu cầu mới từ phía cơ quan bảo hiểm, thời hạn rút ngắn lại, gây ra một số phản ứng từ người dân, nhất là cô chú ở nước ngoài. Họ lo lắng vì thủ tục bị gián đoạn, không kịp thời gia hạn, hoặc bị mất giấy tờ mà không biết.
Đặc biệt, phía các cơ quan lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài cũng từng làm ủy quyền dài hạn, nên giờ khi thay đổi quy định, có người không kịp cập nhật thông tin.
UBND phường đã chủ động thông báo rộng rãi nhiều kênh như: niêm yết tại trụ sở, thông báo qua tổ dân phố, chi bộ khu phố, nhắn tin điện thoại... Cán bộ tư pháp phường cũng thường xuyên nhắc nhở, nhất là với các đảng viên sinh hoạt tại khu phố - vốn là lực lượng có uy tín, am hiểu tình hình dân cư. Qua đó, bà con dễ dàng nắm bắt thông tin và được hướng dẫn kịp thời.
Với những người cao tuổi, bệnh tật, đi lại khó khăn, phường chúng tôi có tổ chức hỗ trợ tận nhà đối với những trường hợp đặc biệt. Cán bộ tư pháp sẽ đến tận nơi, phối hợp với các đơn vị có chức năng (như tổ chức hành nghề công chứng có cung cấp dịch vụ lưu động) để người dân không bị gián đoạn quyền lợi. Phường tuyệt đối không thu phí với những trường hợp cần hỗ trợ đặc biệt.
Chúng tôi mong muốn cơ quan bảo hiểm tiếp tục đơn giản hóa mẫu biểu, thủ tục xác nhận sống, ủy quyền. Đặc biệt, nên xem xét mở rộng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, chuyển sang nhận lương hưu qua tài khoản - vừa an toàn, vừa thuận tiện, giảm nguy cơ thất lạc hay nhầm lẫn.
Tuy nhiên, cũng cần có lộ trình phù hợp, vì thực tế vẫn còn nhiều cô chú lớn tuổi chưa quen sử dụng thẻ hoặc không được hỗ trợ mở tài khoản. Do đó, nếu chuyển đổi sang hình thức qua thẻ, thì nên có chính sách đi kèm hỗ trợ cụ thể.
Bà TRẦN THỊ DIỆU HIỀN, Chánh văn phòng HĐND, UBND phường Cầu Kiệu, TP.HCM