Nhiều biệt thự phong cách châu Âu bị bỏ hoang ở một thị trấn Ấn Độ

Nhiều ngôi nhà hiện bị bỏ hoang và đang chờ phục hồi (hoặc phá dỡ). Ảnh: Maniyarasan R.

Đường cao tốc bụi bặm dẫn đến thị trấn Sidhpur, ở tiểu bang Gujarat phía tây Ấn Độ, quanh co qua những cảnh quan khô cằn.

Nằm ở trung tâm Sidhpur là một con phố với những tòa nhà biệt thự ba và bốn tầng uy nghiêm, với bảng màu pastel nhạt, từ màu xanh ngọc và hồng nhạt đến xanh lục.

Được người dân địa phương gọi là Paris Galli hoặc Phố Paris, con phố đưa du khách đến với kiến trúc Tân cổ điển tráng lệ và sự pha trộn hài hòa giữa phong cách Art Deco hay Baroque.

Thị trấn Sidhpur hiện vẫn nằm ngoài tầm ngắm của du khách và những người đam mê kiến trúc. Khu phố luôn trở nên vẻ vắng vẻ, ngoại trừ những người qua đường thỉnh thoảng đội khăn trùm đầu màu đặc trưng.

Người Bohras là một cộng đồng thương mại gắn bó chặt chẽ có nguồn gốc từ Ai Cập và sau đó đi khắp Bắc Phi, Trung Đông và Nam Á để buôn bán gia vị, đá quý và nước hoa.

Mối quan hệ giao thương chặt chẽ của người Bohras với châu Âu có thể đã ảnh hưởng đến cảm quan kiến trúc ở đây.

Ở khu phố, những ngôi biệt thự dài và hẹp chủ yếu làm bằng gỗ. Các thiết kế có mái hình chữ A, trụ và cột, cửa chạm khắc và cửa sổ "jharokha" nhô ra từ mặt trước của mỗi biệt thự.

"Mỗi ngôi nhà có một bảng màu độc đáo với nghệ thuật trát vữa và lưới độc đáo. Sự căn chỉnh chính xác của bệ, đường mái và đường sàn mang lại cho những con phố một nét độc đáo", Kiến trúc sư bảo tồn Ashish Trambadia có trụ sở tại Ahmedabad cho biết.

Thiết kế độc đáo

Nhiếp ảnh gia Sebastian Cortés đến từ Ấn Độ đã ghi lại loạt ảnh về thị trấn và người dân nơi đây, với chủ đề “Sidhpur: Thời gian hiện tại thời gian quá khứ”.

Những bức ảnh mang đến vẻ đẹp đặc trưng, từ nội thất biệt thự cho đến hình ảnh những người phụ nữ nhìn ra ngoài cửa sổ.

“Lấy cảm hứng từ cộng đồng thương mại của Ấn Độ… những ngôi nhà hiện mang tính thẩm mỹ cao nhất”, Cortés, người sinh ra tại New York cho biết.

Loạt ảnh cũng thu hút sự chú ý của quốc tế thông qua ba cuốn sách về thị trấn: “Sidhpur and Its Dawoodi Bohra Houses,” “The Vohrawaads of Sidhpur” và “The Birth and Death of a Style.”

“Nhìn thoáng qua, cảnh quan đường phố trông giống châu Âu, nhưng nếu nhìn kỹ, bạn sẽ thấy những ngôi nhà truyền thống sử dụng gỗ làm vật liệu xây dựng của người Gujarati. Các đầu cột (mái cột hoặc trụ) không phải là kiến trúc Corinthian hay Doric mà là sự kết hợp của nhiều ảnh hưởng khác nhau”, Kadi, người hiện đang điều hành một công ty kiến trúc tại Chennai, cho biết.

Nhiều ngôi nhà được thiết kế đảm bảo riêng tư cho phụ nữ, phù hợp với thời tiết địa phương, về mặt thiết kế và vật liệu.

Theo người dân địa phương và hướng dẫn viên du lịch Insiya Bangalorewalla, những ngôi nhà này thường được chia thành năm phần: "dehli" (khu vực dịch vụ), "chowk" (sân trong là bếp và phòng tắm, hướng ra bầu trời để lấy ánh sáng và ngày nay, thông gió bằng lưới), "pursaal" bên ngoài (phòng đa năng để sinh hoạt và ăn uống), "pursaal" bên trong (phòng mát nhất, được dùng làm phòng ngủ) và orda (phòng tốt nhất trong nhà, được trang bị nội thất đầy đủ và dành cho người chủ gia đình).

"Từ ngoài phố, bạn không thể nhìn vào nhà nhờ tấm màn che gọi là 'furtaal', bảo vệ sự riêng tư của phụ nữ", Bangalorewalla nói thêm trong chuyến tham quan Najampura.

Nội thất của ngôi nhà thường được trang trí bằng gạch, phù điêu, thảm Ba Tư, đồ nội thất bằng gỗ gụ sẫm màu và gỗ hồng sắc, gương, đồ góc cổ, đồ lưu niệm gia đình và hốc đá cẩm thạch đặc biệt dùng để chứa nước.

"Kiến trúc của Sidhpur rất độc đáo, vì các tòa nhà lấy cảm hứng từ các ý tưởng và yếu tố phương Tây, sau đó, các kiến trúc sư Ấn Độ đã chế tác, phù hợp với lối sống Hồi giáo", Kadi cho biết.

Di sản đang biến mất

Số liệu chính thức của thị trấn cho thấy, vào những năm 1970, có ít nhất 1.400 biệt thự trên khắp Sidhpur. Nhưng vào năm 1947, nhiều cư dân Sidhpur đã di cư ra nước ngoài hoặc đến các thành phố lớn hơn của Ấn Độ như Mumbai và Ahmedabad, khiến nhiều tòa nhà bị bỏ hoang và hư hại.

Ngày nay, nhiều ngôi nhà đã đóng cửa, nằm trơ trọi và bị bỏ hoang hoặc vướng vào rắc rối pháp lý giữa những người chủ cũ.

Trong khi đó, những ngôi nhà khác cũng bị phá bỏ để nhường chỗ cho các dự án phát triển hiện đại, khi đồ cổ và gỗ được chủ sở hữu bán đi.

Để giúp bảo tồn những ngôi biệt thự đang biến mất, ông Kadi cùng với những người khác đến từ Sidhpur đã đồng sáng lập tổ chức Sidhpur Heritage Collective vào năm 2024.

Nhóm này hiện đang nỗ lực ghi lại kiến trúc của thị trấn, cũng như tổ chức các hội thảo và tour du lịch có hướng dẫn viên.

“Thật không may, không có luật di sản nào ở Ấn Độ ngăn cấm việc phá dỡ nhà. Chúng tôi cũng không có quỹ hoặc cơ quan nào giúp hồi phục dự án này”, Kadi cho biết.

Hiện tại, ngoài những ngôi biệt thự này, theo Kadi, Sidhpur đang có rất nhiều thứ, từ nền văn hóa ẩm thực phong phú đến đền thờ và nhà thờ Hồi giáo.

"Tôi chỉ có thể hy vọng tất cả mọi người có thể bảo tồn kiến trúc của thị trấn trước khi nó bị phá hủy mãi mãi. Điều này cần ý chí và nguồn tài trợ của người dân", ông Kadi nhấn mạnh.

HỒNG NHUNG