Nhật Bản sắp có nữ Thủ tướng đầu tiên sau khi 2 đảng lớn đạt thỏa thuận liên minh

Phát biểu trước báo giới sáng 20/10, ông Yoshimura Hirofumi, đồng Chủ tịch đảng Duy Tân Nhật Bản (JIP), cho biết: “Hôm nay, chúng tôi đã đạt được thỏa thuận về việc thành lập liên minh cầm quyền giữa đảng Duy Tân Nhật Bản và đảng Dân chủ Tự do. Thỏa thuận này sẽ được ký chính thức vào lúc 18h chiều nay. Chúng tôi sẽ xác nhận lần cuối và tiến tới thành lập chính phủ liên hiệp. Nội dung chi tiết của thỏa thuận sẽ được công bố với báo chí sau đó”.

Cuộc họp thảo thuận về việc liên minh giữa lãnh đạo 2 đảng LDP và JIP vào ngày 17/10 vừa qua. Ảnh: The Japan Times

Trước đó, tối 19/10, Ủy ban điều hành của JIP đã họp tại trụ sở ở Osaka và thống nhất giao cho hai đồng Chủ tịch là ông Yoshimura và ông Fumitake Fujita trực tiếp ký kết thỏa thuận liên minh với LDP.

Trong tuyên bố sau đó, ông Fujita cũng nhấn mạnh rằng đảng này “sẽ thực hiện các điều chỉnh cuối cùng để đảm bảo hợp tác chặt chẽ và ủng hộ bà Takaichi đạt kết quả tốt nhất trong cuộc bầu cử Thủ tướng.”

Hiện nay, LDP và JIP đang ở giai đoạn đàm phán cuối cùng để thống nhất văn bản thỏa thuận liên quan đến việc thành lập chính phủ liên minh, với trọng tâm là triển khai nhanh các biện pháp kinh tế đáp ứng nhu cầu của người dân, thúc đẩy cải cách cơ cấu, trong đó bao gồm an ninh, an sinh xã hội, quản trị nhà nước, cùng với kế hoạch cắt giảm 10% số ghế nghị sĩ Quốc hội – điều mà ông Yoshimura gọi là “điều kiện tiên quyết” để tham gia liên minh, bên cạnh cải cách Hiến pháp. Hai bên cũng đang xem xét thành lập một cơ quan tham vấn chung để giám sát và hiện thực hóa các nội dung của thỏa thuận.

Về cơ chế hợp tác trong liên minh, trong cuộc họp của Ủy ban điều hành JIP hôm qua, đa số ý kiến cho rằng nên giới hạn hợp tác ở bên ngoài Nội các – tức là không cử thành viên tham gia Nội các của bà Takaichi – nhằm quan sát cách LDP triển khai các chính sách. Theo thỏa thuận sơ bộ, hai đảng thống nhất đề cử ông Takeshi Endo, Chủ tịch Ủy ban các vấn đề Quốc hội của JIP, làm trợ lý Thủ tướng.

Hiện tại, LDP có 196 ghế và JIP có 35 ghế trong Hạ viện, nâng tổng số ghế của liên minh lên 231, vừa đủ đạt đa số quá bán (233 ghế) trong tổng số 465 ghế tại Hạ viện. Trong khi đó, đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (CDPJ) – đối lập chính – đang có kế hoạch đề cử ông Yoshihiko Noda, cựu Thủ tướng, làm ứng viên, song khả năng giành chiến thắng gần như không có do CDPJ chỉ nắm 148 ghế.

Trước đó, CDPJ từng dự định liên minh với đảng Dân chủ vì Nhân dân, song hai bên bất đồng về đường lối nên không đạt được thỏa thuận. Trong khi đó, đảng Công Minh, vốn đã tách khỏi liên minh với LDP hôm 10/10, chỉ còn 24 ghế trong Quốc hội.

Theo giới phân tích, bà Takaichi đang đứng trước cơ hội gần như chắc chắn trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản, khi Quốc hội sẽ bỏ phiếu chỉ định Thủ tướng thứ 103 trong phiên họp bất thường diễn ra ngày 21/10.

Ngọc Huân - Tuấn Nhật/VOV-Tokyo