Nhân rộng mô hình tự quản về an ninh trật tự
Xã Pu Sam Cáp có 8 dân tộc cùng sinh sống, trong đó dân tộc Thái chiếm trên 71%. Đây là địa bàn rộng, đồi núi cao, đời sống nhân dân còn khó khăn, tiềm ẩn những yếu tố phức tạp về an ninh trật tự (ANTT), đặc biệt là tình trạng khai thác vàng trái phép, tệ nạn ma túy và một số hộ còn giữ, sử dụng súng tự chế.

Mô hình “Đổi mì tôm lấy vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ” được triển khai hiệu quả tại xã Pu Sam Cáp
Trước thực tế đó, Công an xã tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương ban hành quy chế hoạt động, gắn trách nhiệm của trưởng bản, trưởng dòng họ với kết quả giữ gìn ANTT. Đồng thời, phát huy vai trò của người uy tín, già làng, trưởng bản, trưởng dòng họ trong công tác tuyên truyền, vận động, hòa giải các mâu thuẫn ngay từ cơ sở. Với phương châm “lấy dân làm gốc”, lực lượng Công an xã đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể, lồng ghép phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” với xây dựng nông thôn mới.
Nhờ cách làm đồng bộ, đến nay xã đã xây dựng và duy trì xây dựng nhiều mô hình tự quản, phát huy hiệu quả. Toàn xã đã xây dựng 5 mô hình tự quản về ANTT: “Đổi mì tôm lấy vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ”; “Bản an toàn không có tệ nạn ma túy”; “Bản bình yên tự quản”; “Dòng họ Lý tự quản về ANTT”; “Dòng họ Lý hiếu học, tự quản về ANTT”. Các mô hình được triển khai tại nhiều bản, dòng họ trên địa bàn như: Phi Hồ, Hồng Ngài, Hồng Quảng 1, Hua Ná… Mỗi mô hình đều có quy chế cụ thể, giao trách nhiệm cho trưởng bản, người có uy tín, tạo đồng thuận và sự tham gia tích cực của nhân dân. Tình hình ANTT trên địa bàn cơ bản ổn định, nhân dân yên tâm sản xuất, đời sống tinh thần cũng được cải thiện.
Thực hiện mô hình “Đổi mì tôm lấy vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ”, với hình thức vận động sáng tạo, dễ hiểu, dễ làm, Công an xã đã tuyên truyền sâu rộng đến từng hộ, từng bản giúp bà con hiểu rõ việc tàng trữ, sử dụng súng tự chế để săn bắn là vi phạm pháp luật và tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn. Cao điểm trong tháng 8/2025, trước thềm Đại hội Đại biểu Đảng bộ xã lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030, người dân tự nguyện giao nộp 6 khẩu súng tự chế các loại. Đây là kết quả thiết thực, góp phần loại bỏ dần thói quen nguy hiểm trong đời sống đồng bào, giữ gìn sự bình yên cho cộng đồng.
Anh Thào A Nhè - Trưởng bản Hồ Sì Pán chia sẻ: “Tôi vận động bà con thực hiện nghiêm chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, quy ước của bản để nâng cao chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, quán triệt rõ hộ nào còn giữ thì tự nguyện giao nộp vũ khí tự chế cho lực lượng chức năng để bảo vệ tính mạng của chính bản thân và cộng đồng”.
Được tuyên truyền, vận động, anh Thào A Trua ở bản Hồ Sì Pán tự nguyện giao nộp súng tự chế. Anh Trua nói: “Trước đây, tôi còn dùng súng kíp để săn bắn thú rừng, nhưng giờ thì hiểu rõ việc đó là vi phạm pháp luật. Vì vậy, tôi chủ động mang nộp cho Công an xã. Cuộc sống bình yên thì mới có thể phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa mới được”.
Song song với đó, mô hình “Bản an toàn không có tệ nạn ma túy” cũng đang phát huy hiệu quả. Ở những bản triển khai, lực lượng Công an xã phối hợp với trưởng bản, đoàn thể tổ chức truyền thông bằng nhiều hình thức như: họp bản, tuyên truyền lưu động, phổ biến pháp luật bằng tiếng của dân tộc. Tình trạng vi phạm pháp luật liên quan đến ma túy giảm rõ rệt. Người dân tích cực tố giác tội phạm, chủ động phòng ngừa, ngăn chặn từ cơ sở.
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân, phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở xã đã đi vào chiều sâu. Nhiều vụ việc mâu thuẫn trong cộng đồng được giải quyết ngay từ cơ sở, không để phát sinh điểm nóng, không tạo sơ hở cho các loại tội phạm lợi dụng vi phạm pháp luật.
Theo Thiếu tá Lê Bá Hiển - Phó trưởng Công an xã, việc duy trì và nhân rộng các mô hình tự quản về ANTT góp phần giảm tình trạng vi phạm pháp luật, giữ vững an ninh địa phương. Khi người dân thực sự là chủ thể tham gia giữ gìn ANTT thì mọi âm mưu, hành vi phạm tội sẽ không có cơ hội phát triển. Do đó, chúng tôi xác định đây là giải pháp trọng tâm, lâu dài trong công tác bảo đảm và giữ vững an ninh nông thôn”.