Nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền: Vẽ tình yêu đất nước bằng tiếng vĩ cầm

Chị viết: “Với tôi, âm nhạc Cách mạng gắn liền với vận mệnh dân tộc. Tôi tha thiết với từng giai điệu của Tổ quốc, và vẽ lòng yêu nước bằng thanh âm của tiếng vĩ cầm. Hòa mình vào muôn người, tôi đã nhìn thấy non sông một dải, lấp lánh vàng sao.”

Nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền.

1. Dịu dàng, nữ tính nhưng thẳm sâu... đó là cách Trịnh Minh Hiền thể hiện tình yêu nước của mình qua âm nhạc trong “Lấp lánh vàng sao”. Album ấy được ấp ủ từ lâu. Nó mang cảm xúc của một người nghệ sĩ yêu đất nước và vẽ tình yêu ấy bằng tiếng vĩ cầm. Trong những ngày đất nước hân hoan mừng Quốc khánh, ngọn lửa nhiệt thành ấy cháy sáng hơn bao giờ hết.

Có thể nói, nguồn cảm hứng để Trịnh Minh Hiền thực hiện album “Lấp lánh vàng sao”- album nhạc không lời duy nhất ra mắt thời điểm trọng đại của đất nước cũng chính từ hình ảnh mà nhạc sĩ Nguyễn Đình Thi đã viết trong “Người Hà Nội” “kín trời phơi phới vàng sao”; rồi nhạc sĩ Văn Cao trong “Trường ca Sông Lô” đã để lại câu hát “sóng lấp lánh vàng sao, ngàn chiến sĩ sông Lô”. Hai hình ảnh ấy - như hai vầng sáng của ký ức - đã hòa vào nhau, thắp lên trong tâm trí nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền nguồn cảm hứng đặt tên cho album nhạc Cách mạng đặc biệt này, như một lời tri ân nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam.

Với Trịnh Minh Hiền, “lấp lánh” không chỉ là vẻ đẹp của ánh sáng, mà là ẩn dụ cho muôn triệu tấm huân chương vô hình, lặng lẽ gắn trên ngực những người con Việt Nam đã kiên cường chiến đấu, hy sinh cho nền độc lập. Trên ngực áo những cựu chiến binh hôm nay, những tấm huân chương ấy không chỉ lấp lánh ánh kim loại, mà còn ánh lên máu thịt, tuổi xuân, và phần ký ức không bao giờ phai. Mỗi tấm huân chương là một câu chuyện, một chứng tích của dân tộc bất khuất - của những con người “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.

Album “Lấp lánh vàng sao” là lời tri ân sâu nặng mà Trịnh Minh Hiền gửi tới các cựu chiến binh - cả những người đang sống và những người đã hóa thành bất tử. “Vàng sao” không chỉ gợi hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng - biểu tượng thiêng liêng và bất diệt của non sông - mà còn nhắc nhớ đến hành trình gian lao từ ngày Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, đến hôm nay khi lá cờ ấy vẫn tung bay kiêu hãnh, chở theo khát vọng hùng cường, tinh thần bất khuất và niềm tự hào của bao thế hệ người Việt. Đây là một cuộc “kết nối bằng âm nhạc” - nơi những tấm gương, những câu chuyện được kể lại bằng ngôn ngữ của giai điệu, hòa quyện giữa chất cổ điển và hơi thở đương đại. Qua đó, Trịnh Minh Hiền không chỉ tôn vinh giá trị nghệ thuật của nhạc Cách mạng - kho tàng vô giá của âm nhạc Việt Nam - mà còn đặt ra một kim chỉ nam cho thế hệ sáng tác mới, để âm nhạc luôn là nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại.

Điều đặc biệt, toàn bộ các ca khúc được phối khí lại cho cây đàn violin cùng những nhạc cụ đồng hành, biến âm nhạc Cách mạng từ tiếng gọi hào hùng, rạo rực ngày ra trận thành một dòng chảy lắng đọng, đôi khi “chill” đến ngỡ ngàng. Trong từng nốt, người nghe bắt gặp cả sự hào sảng của một thời lửa đạn và sự dịu dàng, mộc mạc, đằm sâu - như thể mỗi giai điệu là một vòng tay ôm lấy ký ức.

Trịnh Minh Hiền là thế. Chị luôn tìm tòi, sáng tạo. Vì thế “Lấp lánh vàng sao” không chỉ là một album âm nhạc. Đó là một cách nhìn mới về lịch sử, nơi những giai điệu quen thuộc bỗng ánh lên sắc màu khác - vừa sâu lắng vừa gần gũi.

Album “Lấp lánh vàng sao” gồm 9 tác phẩm, trong đó có 8 bản hòa tấu tiêu biểu thuộc dòng nhạc Cách mạng - những sáng tác ghi dấu đậm nét trong nền âm nhạc Việt Nam - được nghệ sĩ vĩ cầm Trịnh Minh Hiền chuyển soạn riêng cho violin. Con số 8 vừa gợi nhắc 80 năm Ngày Quốc khánh, vừa như một lời tri ân sâu lắng gửi tới các thế hệ người con đất Việt trên mọi miền Tổ quốc đã chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do.

Từ miền trung du thân thương (Quê em) đến Thủ đô hào hoa (Người Hà Nội), từ miền Trung nắng gió (Quảng Bình quê ta ơi) đến cao nguyên tráng lệ (Cô gái vót chông), từ miền Nam bất khuất (Biết ơn chị Võ Thị Sáu) đến chiến trường khốc liệt (Bài ca bên cánh võng), từ hình ảnh vị Cha già dân tộc Hồ Chí Minh (Liên khúc Bài ca Hồ Chí Minh) đến ngày vui thống nhất (Đất nước trọn niềm vui) - mỗi giai điệu là một lát cắt sống động của lịch sử, là ký ức chung của cả dân tộc. Nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền mong muốn khắc họa, bằng ngôn ngữ thanh âm, chân dung những con người anh hùng - không lùi bước trước gian nguy, cháy bỏng khát vọng tự do, cống hiến trọn đời cho Tổ quốc.

Đặc biệt, album còn có một ca khúc mới - “Biển sóng” - viết về người lính Trường Sa, do chính nghệ sĩ - nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền sáng tác. Chín tác phẩm được sắp xếp theo thứ tự năm ra đời, từ 1945 đến 2025 - như một hành trình âm nhạc xuyên suốt 80 năm đất nước giành và giữ độc lập. Bằng tình yêu dành cho Tổ quốc và âm nhạc, nghệ sĩ - nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền đã dệt nên một “tuyển tập” Cách mạng của riêng mình - vừa rực cháy “chất lửa” đấu tranh, vừa mang hơi thở gần gũi, mộc mạc và nhẹ nhàng của hòa bình.

2. Trịnh Minh Hiền không chạy theo số đông, hay trend, chị làm âm nhạc từ trái tim mình, một trái tim nồng nhiệt, tha thiết những nhịp đập yêu đất nước, yêu cuộc sống. Chị chọn những bản nhạc nổi tiếng theo thời gian (1945 - 2025), theo cấu trúc biên chế (từ ít đến nhiều), theo mạch phát triển âm nhạc, theo chất liệu và kỹ thuật chơi đàn.

Đây là dụng ý công phu của nghệ sĩ - nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền nhằm một lần nữa khẳng định chất lượng trong các sản phẩm âm nhạc của chị: không chạy theo số đông, tôn vinh tài năng của nghệ sĩ, đề cao xúc cảm trong thanh âm, tối giản trong tư duy làm nhạc.

Album đi ngược xu hướng thời đại AI, bởi Trịnh Minh Hiền tin rằng chỉ có sự sáng tạo và xúc cảm mới giúp người nghệ sĩ khẳng định mình trong bối cảnh nhiều phong cách âm nhạc giao thoa cùng công nghệ điện tử và trí tuệ nhân tạo. Chị vẫn miệt mài cống hiến những sản phẩm nghệ thuật của riêng mình với một niềm tin không lay chuyển: tài năng, tình yêu nước và lao động nghệ thuật chân chính sẽ tạo nên chân dung nghệ sĩ dân tộc - con đường chị đã kiên định theo đuổi nhiều năm qua.

Nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền trong một buổi biểu diễn.

Những chất liệu âm nhạc cổ điển, semi-classic, pop, world music, country được kết hợp, đan xen khéo léo, tạo nên sắc thái mới cho những tác phẩm vốn đã rất quen thuộc. Mỗi tác phẩm là một mảnh ghép trong chân dung âm nhạc của chính chị - một nghệ sĩ, nhạc sĩ đa phong cách - nhưng lần này có sự tối giản, tiết chế để tôn vinh những tác phẩm kinh điển của âm nhạc Cách mạng. Chị nâng niu từng nét giai điệu, đẹp như những áng mây vàng lấp lánh.

Đặc biệt, Trịnh Minh Hiền dành cho Hà Nội một tình yêu lớn. Sau album riêng về Hà Nội, lần này chị thực hiện một MV “Người Hà Nội”. “Người Hà Nội” của nhạc sĩ lớn Nguyễn Đình Thi là một bản trường ca được viết trong giai đoạn đầu thành lập nước CHXHCN Việt Nam, khi cuộc kháng chiến vẫn còn tiếp tục - một bản hùng ca về người Hà Nội giai đoạn đó, thì MV “Người Hà Nội” của nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền lại như một cuốn phim quay chậm về chân dung những người Hà Nội hôm nay, trong thời bình. MV là thông điệp về lòng biết ơn, về ý thức, và trách nhiệm của mỗi chúng ta hôm nay, gìn giữ sự bình yên ấy, hòa bình ấy, và cố gắng hết sức mình để cống hiến, xây dựng đất nước.

Buổi chiều hôm ấy, trong không gian của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, trên nền tiếng Violin độc tấu duy nhất bản “Tiến quân ca”, lần lượt hình ảnh của các tác phẩm nghệ thuật hiện ra tráng lệ, hào hùng, nghiêm cẩn, đặc biệt là 9 Bảo vật Quốc gia (6 tác phẩm hội họa và 3 tác phẩm điêu khắc). Với sự kết hợp đặc biệt như thế, MV “Tiến Quân Ca” của nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền một lần nữa mang đến thông điệp về Văn hóa, Nghệ thuật, và Hội nhập quốc tế, là những yếu tố quan trọng trong phát triển đất nước nói chung, và trong phương hướng chỉ đạo của Đảng về phát triển Văn hóa, nghệ thuật nói riêng.

Trịnh Minh Hiền, con chim phượng hoàng đầy kiêu hãnh đã tung cánh bay đến những phương trời xa. Ở đó, chị đã sáng tạo ra một thế giới âm nhạc của riêng mình, viết tiếp những bản nhạc về tình yêu Tổ quốc bằng những âm hưởng mới. Và như nhạc sĩ Nguyễn Quang Long nói, đất nước cần những người như Hiền, một tài năng, yêu nghề và đầy nhiệt huyết sáng tạo ra một không gian nghệ thuật mới, cổ điển nhưng vẫn phá cách, mới mẻ và hấp dẫn. Đó là cách Trịnh Minh Hiền đang độc hành với cây đàn của mình.

V. Hà