Nhà nước được thu hồi dự án khi đạt thỏa thuận trên 75% diện tích đất

Sáng 11-12, với đa số đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Một trong những điểm đáng chú ý của Nghị quyết là bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Theo đó, với các dự án thực hiện trên cơ sở thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất, nếu hết thời hạn phải hoàn thành việc thỏa thuận hoặc hết thời gian gia hạn mà nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và 75% số lượng người sử dụng đất, thì HĐND cấp tỉnh có thể xem xét, thông qua việc thu hồi phần diện tích còn lại để giao hoặc cho thuê đất cho nhà đầu tư.

Kết quả biểu quyết thông qua nghị quyết gỡ vướng cho thi hành Luật Đất đai. Ảnh: QH

Cùng với đó, nghị quyết cũng nêu rõ điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư theo quy định của Luật Đất đai, trừ các trường hợp sau đây:

Thu hồi đất trong trường hợp phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không có bố trí tái định cư đã được niêm yết công khai nhưng chưa được phê duyệt đối với các dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của pháp luật về đầu tư công, đối với dự án khác nếu được trên 75% người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Thu hồi đất trước khi hoàn thành việc bố trí tái định cư đối với trường hợp dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của pháp luật về đầu tư công, dự án thực hiện tái định cư tại chỗ, dự án mà việc bố trí tái định cư theo tuyến công trình chính.

Chính phủ quy định chi tiết việc thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất trước khi hoàn thành việc bố trí tái định cư.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng. Ảnh: QH

Báo cáo về việc hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, cho biết dự thảo quy định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư trong công tác bồi thường.

Theo đó, chủ đầu tư phải ứng trước kinh phí để chi trả theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, bao gồm cả khoản chênh lệch giữa mức giá đất đã thỏa thuận và mức giá theo phương án bồi thường. Khoản chênh lệch này được tính vào chi phí đầu tư của dự án.

UBND cấp tỉnh được giao quy định cụ thể về bố trí tạm cư, thời gian, kinh phí tạm cư trong trường hợp quyết định thu hồi đất trước khi hoàn tất bố trí tái định cư. Đồng thời, địa phương phải ban hành biện pháp và mức hỗ trợ khác để bảo đảm chỗ ở, ổn định đời sống và sản xuất cho người bị thu hồi đất.

UBND cấp xã căn cứ quy định của tỉnh để quyết định hỗ trợ phù hợp với từng dự án.

Giá đất tính tiền bồi thường và giá đất tính tiền sử dụng đất tại nơi tái định cư sẽ được xác định theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất theo quy định của Nghị quyết.

Trường hợp bồi thường bằng đất ở tại chỗ mà vị trí được bồi thường chưa có trong bảng giá đất, cơ quan có thẩm quyền sẽ căn cứ vào vị trí tương tự để xác định giá đất trong phương án bồi thường. UBND cấp xã phải báo cáo UBND tỉnh để trình HĐND tỉnh bổ sung bảng giá đất tại kỳ họp gần nhất.

Riêng quy định không tổ chức lập kế hoạch sử dụng đất năm năm (2026-2030) và các loại quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, huyện, xã, sẽ có hiệu lực từ ngày 11-12-2025. Khi điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, các địa phương phải xác định chỉ tiêu sử dụng đất được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất quốc gia và nhu cầu sử dụng đất của địa phương cho từng đơn vị hành chính cấp xã.

Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026.

NHÓM PHÓNG VIÊN