Nhà máy Z753 đổi mới, sáng tạo để phát triển bền vững
Trải qua 50 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ cán bộ, công nhân viên, người lao động Nhà máy Z753 (Cục Hậu cần - Kỹ thuật, Quân chủng Hải quân) đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Nổi bật là thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QSQP), sửa chữa, sản xuất nhiều sản phẩm có giá trị, mang lại doanh thu ổn định, tạo việc làm và nâng cao đời sống, thu nhập cho người lao động.
Vượt khó, vững bước trưởng thành
Ngày 23-8-1975, Tổng cục Kỹ thuật (nay là Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật) ra quyết định thành lập cơ quan đại diện tại miền Nam, trong đó có khu Cam Ranh lấy tên là B753 (tiền thân của Nhà máy Z753) với nhiệm vụ tiếp quản cơ sở vật chất, trang bị kỹ thuật tại Căn cứ liên hợp Cam Ranh, sửa chữa, khôi phục các trang thiết bị sau chiến tranh.
Giai đoạn đầu thành lập, dù gặp rất nhiều khó khăn, nhưng chỉ trong thời gian ngắn, Nhà máy đã sửa chữa hàng nghìn xe ô tô các loại, hàng trăm tàu thuyền, xuồng, động cơ, gia công chi tiết thay thế cho tàu, xe, pháo… phục vụ bộ đội huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), đáp ứng tốt yêu cầu vận tải quân sự cho các đơn vị ở mặt trận Tây Nam.

Cục Xe máy - Vận tải, Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật kiểm tra vật tư kỹ thuật đặc chủng ngành xe - máy do Nhà máy Z753 sản xuất. Ảnh: ĐỨC HÀ
Năm 1979, để tăng cường khả năng bảo đảm kỹ thuật đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, Nhà máy được chuyển giao trực thuộc Quân chủng Hải quân. Ngày 1-1-1987, triển khai thực hiện chủ trương về quyền tự chủ sản xuất, kinh doanh (SXKD) của xí nghiệp, Nhà máy Z753 chính thức chuyển sang thực hiện chế độ hạch toán kinh tế với tên doanh nghiệp ban đầu là Xí nghiệp Sửa chữa ô tô Hải Khánh (nay là Công ty TNHH MTV Hải Khánh).
Cuối những năm 1980, nhất là năm 1988, tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, việc tổ chức chi viện đảo là một nhiệm vụ cấp bách. Thời gian này Nhà máy được giao nhiệm vụ sửa chữa các phương tiện vận chuyển, xếp dỡ trên bộ cho lực lượng chuyển tải và sửa chữa tàu chuyển tải, tàu vận chuyển trước và sau các chuyến đi biển.
Chủ động đổi mới, nâng cao sức cạnh tranh
Đất nước bước vào thời kỳ đổi mới cũng là giai đoạn Nhà máy Z753 có những bước chuyển mình mạnh mẽ; đơn vị được đầu tư chiều sâu, đổi mới công nghệ để nâng cao năng lực sửa chữa, sản xuất các sản phẩm; tiến hành chuyển đổi cơ chế, xây dựng Nhà máy theo hướng tinh, gọn, chú trọng đổi mới phong cách quản lý, điều hành sản xuất để đạt hiệu quả kinh tế cao, giữ được tín nhiệm với khách hàng. Hằng năm, doanh nghiệp đều kinh doanh có lãi và hoàn thành nhiệm vụ sản xuất quốc phòng theo chỉ tiêu, kế hoạch trên giao.

Hệ thống sàng - tuyển rửa cát công suất 50 tấn/giờ do Nhà máy Z753 thiết kế, chế tạo. Ảnh: ĐỨC HÀ
Nhà máy đã tiếp nhận, sửa chữa, khôi phục đồng bộ tính năng kỹ - chiến thuật tàu P3, P4; tham gia sửa chữa, bảo dưỡng kỹ thuật chuyên sâu các tàu chiến hiện đại của Lữ đoàn Tàu ngầm 189 (Quân chủng Hải quân), Lữ đoàn 162 (Vùng 4 Hải quân); đóng mới phà, xuồng cao tốc, xuồng chuyển tải vỏ nhôm, composite; sửa chữa lớn các loại ô tô tải, trạm nguồn điện, súng - pháo, xe tăng, thiết giáp, đặc biệt đã sửa chữa, phục hồi được nhiều chi tiết của các dòng xe - máy thế hệ mới và sản xuất được nhiều chủng loại vật tư kỹ thuật đặc chủng thay thế nhập ngoại không có sẵn trên thị trường; sửa chữa các hệ thống cầu cảng nổi phục vụ tàu ngầm neo đậu; thiết kế chế tạo, cải hoán các loại xe chuyên dùng (xe cứu hỏa, xe công trình), các nhà xưởng kết cấu thép, các loại thiết bị nâng chuyển (cẩu trục 50 tấn, trang thiết bị kéo - hạ thủy tàu), các cấu kiện kim loại có khối lượng, kích thước lớn (ăngten viễn thông tự đứng 60m), các loại máy móc chuyên dùng cho các ngành sản xuất công nghiệp, khai thác khoáng sản (dây chuyền sàng, tuyển rửa silicat công suất 50 tấn/giờ)…
Tính trong 5 năm gần đây (2020 - 2024), giá trị sản xuất, doanh thu năm 2024 tăng 17,02% so với năm 2020; thu nhập bình quân đầu người đạt 15,1 triệu đồng/người/tháng, tăng 53,2% so với năm 2020, qua đó góp phần ổn định, nâng cao đời sống, thu nhập cho người lao động. Đặc biệt năm 2024, sản phẩm ngành tàu Nhà máy nhận vào sửa chữa tăng 58,21% so với năm 2020 và dự kiến năm 2025 tăng 114,64% so với năm 2020.

Thợ sửa chữa xe ô tô tại Nhà máy Z753. Ảnh: ĐỨC HÀ
Những năm tới, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số tiếp tục diễn ra mạnh mẽ, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc cũng đặt ra yêu cầu mới. Để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và phát triển trong giai đoạn mới, Nhà máy Z753 xác định: Tiếp tục đẩy mạnh đổi mới tư duy, đổi mới sáng tạo trong lãnh đạo, quản lý, điều hành sản xuất và trong thực hiện nhiệm vụ QSQP, SXKD; ứng dụng chuyển đổi số, phát triển kinh tế số nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, sản xuất, sửa chữa các sản phẩm, xây dựng nguồn nhân lực số có chất lượng cao.
Trong đó, tập trung phát triển đa ngành nghề, trọng tâm thế mạnh là sửa chữa xe ô tô thế hệ mới, các dòng xe sử dụng công nghệ cao, hệ thống điện tử phức tạp; sản xuất vật tư kỹ thuật đặc chủng thay thế nhập ngoại và tham gia sửa chữa, bảo dưỡng kỹ thuật chuyên sâu các tàu chiến đấu thế hệ mới, hiện đại của Quân chủng Hải quân; tăng cường mở rộng hợp tác, liên doanh, liên kết tạo nguồn và mở rộng thị trường tiêu thụ các sản phẩm do mình sản xuất.
50 năm xây dựng và phát triển, Nhà máy Z753 vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì, 2 Huân chương Lao động (hạng Nhất, Ba), 3 Huân chương Chiến công (1 hạng Nhất, 2 hạng Nhì). Nhiều tập thể, cá nhân được khen thưởng của Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân. Năm 2025, Nhà máy được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba.