Nhà đầu tư liên tục gia nhập cuộc đua làm metro và TOD

Doanh nghiệp ồ ạt đề xuất đầu tư metro gắn TOD

Mới đây, Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng DonaCoop và Tập đoàn VinaCapital đề nghị tỉnh Đồng Nai cho phép lập báo cáo đầu tư dự án metro từ Suối Tiên (TP.HCM) đến Sân bay Long Thành và phát triển mô hình đô thị thông minh TOD dọc tuyến.

Tại TP.HCM, hàng loạt doanh nghiệp lớn cũng nộp đề xuất đầu tư các tuyến metro. Chẳng hạn, Liên danh Tập đoàn Đại Dũng, Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC1) và Tập đoàn Hòa Phát (gọi tắt là Liên danh DCH) đề xuất dự án tuyến Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương), tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành và tuyến thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên.

Công ty cổ phần Đầu tư Tập đoàn Trường Hải (THACO) đề xuất đầu tư tuyến Metro số 2 và tuyến Thủ Thiêm - Long Thành. Riêng Vingroup đã được UBND TP.HCM chấp thuận nghiên cứu tuyến metro nối trung tâm Thành phố với Cần Giờ dài 48,5 km.

Điểm chung dễ nhận thấy trong các đề xuất của nhà đầu tư là đề xuất triển khai theo hình thức BT (đổi đất lấy hạ tầng), tập trung vào quỹ đất dọc tuyến và các khu vực dự kiến đặt nhà ga. Đây là những vị trí có tiềm năng phát triển đô thị, thương mại rất lớn nhờ hưởng lợi trực tiếp từ các tuyến metro. Chính vì thế, các doanh nghiệp mong muốn đầu tư theo mô hình TOD vì mang lại nguồn lợi dài hạn từ tăng giá trị đất từ các đô thị.

Nói về việc đầu tư TOD, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường cho biết, sau sáp nhập, TP.HCM xác định TOD là trụ cột trong chiến lược xây dựng đô thị thông minh và bền vững. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2035 vận hành 355 km đường sắt đô thị, đồng thời phát triển hệ thống TOD nhằm giải bài toán giao thông, thúc đẩy thương mại và nâng cao chất lượng sống.

Theo kế hoạch, TP.HCM sẽ phát triển TOD theo ba giai đoạn. Trước mắt, giai đoạn 5 năm đầu, TP.HCM chọn 11 vị trí thí điểm quanh các ga metro và Vành đai 3 như Khu C30, ga Phước Long, khu 29 ha Long Bình và ga Tân Kiên. “Cách làm thí điểm có chọn lọc được đánh giá phù hợp, giúp Thành phố khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai, tái đầu tư trở lại cho hạ tầng”, ông Cường nhấn mạnh.

Cơ hội hiếm có cho doanh nghiệp

TP.HCM đang hoàn tất thủ tục điều chỉnh quy hoạch các khu đất dọc tuyến Metro số 1 và tuyến Metro số 2 để tổ chức đấu giá từ đầu năm 2026. Điều đáng chú ý là, toàn bộ quỹ đất dùng cho TOD đều do Nhà nước quản lý, không phải giải phóng mặt bằng. Đây được xem là cơ hội vàng để doanh nghiệp đấu giá quỹ đất sạch và có thể triển khai dự án ngay sau khi trúng đấu giá.

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội. Sun Group đã gửi văn bản đề xuất đầu tư TOD tại khu đất Nông trường Dừa và một số vị trí khác thuộc TP. Thủ Đức cũ. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp chủ động kiến nghị phát triển TOD trên quỹ đất sẵn có.

Đầu năm 2025, Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP.HCM (CII) đề xuất phát triển TOD hơn 50 ha tại khu vực Hàng Xanh, nơi giao nhau của tuyến Metro 3A, Metro 5 và nhiều tuyến đường bộ. Tương tự, Công ty TNHH Nhựa Duy Tân đề xuất phát triển TOD trên khu đất nằm gần đường Vành đai 2, Quốc lộ 1A, đường Võ Văn Kiệt.

Các nhà đầu tư Nhật Bản cũng bày tỏ sự quan tâm lớn đến mô hình TOD tại TP.HCM. Tổng lãnh sự Nhật Bản tại TP.HCM, ông Ono Masuo xác nhận, hiện có nhiều doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, phát triển thương mại và vận hành hệ thống giao thông công cộng bày tỏ sự quan tâm đối với các dự án phát triển đô thị theo mô hình TOD tại TP.HCM.

Theo ông Ngô Quang Phúc, Tổng giám đốc Phú Đông Group, việc đấu giá đất để làm TOD sẽ mang lại lợi ích cho cả Nhà nước, doanh nghiệp và người mua bất động sản. Khi đấu giá, Nhà nước sẽ bán được giá cao nhất và thu về cho ngân sách cao nhất. Các doanh nghiệp có quỹ đất sạch nên yên tâm phát triển dự án, không phải lo bị vướng quy hoạch hay pháp lý. Còn người mua có thể tiếp cận các sản phẩm bất động sản đầy đủ pháp lý.

Lê Quân