'Nguyệt Hạ' – Hành trình của lòng yêu nghề và khát vọng trẻ hóa sân khấu của NSND Hồng Vân

Vở "Nguyệt Ha" đưa những vốn quý của di sản văn hóa dân tộc vào rất ngọt ngào, tăng giá trị thử nghiệm khi vừa giữ được truyền thống dân tộc, vừa mang hơi thở đương đại

Tối 17-11, tại sân khấu kịch Hồng Vân, vở "Nguyệt Hạ" – kịch bản của cố tác giả Lê Duy Hạnh, đạo diễn NSND Hồng Vân - đã nhận được sự cổ vũ nồng nhiệt của khán giả, văn nghệ sĩ TP HCM khi dự thi của Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần VI – 2025.

Nhưng khác với nhiều tác phẩm chỉ sáng đèn phục vụ liên hoan, "Nguyệt Hạ" còn là một trong những vở diễn hiếm hoi vừa mang tính nghệ thuật – thử nghiệm, vừa "sống được" bằng khán giả thật.

Vở diễn sẽ bán vé phục vụ công chúng từ 23-11 đến 30-11, trở thành một hiện tượng tích cực cho sân khấu xã hội hóa của TP HCM trong những tháng cuối năm 2025.

Khoảnh khắc lung linh và hành trình phía sau sàn diễn

Khán giả đến với "Nguyệt Hạ" thường nhớ ánh đèn dịu ấm, âm nhạc đầy chất thơ, những lớp diễn xúc động và chiều sâu nhân văn mà tác phẩm của tác giả Lê Duy Hạnh mang lại.

Nhưng đằng sau đó là những tháng ngày tập luyện kéo dài, những buổi dựng cảnh xuyên đêm, những chi tiết nhỏ được chỉnh sửa hàng chục lần để đạt đến độ chỉn chu.

Và với cả những đêm NSND Hồng Vân thức trắng để gia cố lại các cảnh tập, cân chỉnh dung lượng vừa đủ để trình bày một vở mang tính thử nghiệm xứng tầm với tình cảm mà công chúng dành cho tài nghệ của bà.

Nêu cao lòng tự hào dân tộc là mục đích lớn nhất trong tác phẩm của Lê Duy Hạnh

Sự nghiêm túc trong lao động nghệ thuật tạo nên một "Nguyệt Hạ" vừa chỉn chu về nghệ thuật, vừa đầy sức sống trong từng chi tiết sân khấu, từ ánh sáng, phục trang đến nhạc nền.

NSND Hồng Vân gieo mầm cho một thế hệ sân khấu mới

"Nếu tôi là người gieo mầm cho Nguyệt Hạ thì Ốc Thanh Vân là người để mầm ấy nở hoa." – lời chia sẻ của NSND Hồng Vân chính là cách bà khẳng định tâm huyết sáng tạo phải được vung bồi mỗi ngày trong tâm thế làm nghề của thế hệ trẻ.

Dàn diễn viên giỏi Anh ngữ sẽ làm chủ xu thế hội nhập khi đưa những tác phẩm thử nghiệm đến với công chúng trẻ

Ốc Thanh Vân đã vượt qua khỏi những vai diễn trong các vở giải trí để khẳng định sự trưởng thành cùng ê kíp vượt qua những thử thách đặc biệt của một dự án thử nghiệm.

Đạo diễn NSND Hồng Vân, bằng tâm huyết suốt gần bốn thập kỷ với nghề, tiếp tục chứng minh sự kiên định trong việc trẻ hóa đội ngũ diễn viên và đưa tác phẩm của cố tác giả Lê Duy Hạnh đến gần hơn công chúng trẻ.

Bà không ngần ngại chọn các diễn viên trẻ cho những vai quan trọng – một quyết định vừa mạo hiểm, vừa thể hiện tầm nhìn dài hạn: chỉ khi có thế hệ kế tục mạnh mẽ, sân khấu Việt Nam mới thật sự tiếp tục sống.

Ở "Nguyệt Hạ", đạo diễn không sa vào phô diễn kỹ thuật thử nghiệm để gây ấn tượng nhất thời, mà sử dụng thử nghiệm như một ngôn ngữ tinh tế để mở rộng chiều sâu nhân bản của tác phẩm.

Đó là cách NSND Hồng Vân "giải mã" chất văn hóa – nhân sinh của kịch bản Lê Duy Hạnh bằng ngôn ngữ sân khấu đương đại. Điều vui mừng hơn là sân khấu này sở hữu dàn diễn viên giỏi Anh ngữ, họ diễn kịch song ngữ tự tin, đạt đúng tiêu chí hội nhập và hướng đến trọng trách xây dựng "Công nghiệp Văn hóa" của đất nước.

Ốc Thanh Vân – Người "để mầm nở hoa"

Ngoài là diễn viên chính, Ốc Thanh Vân còn là nhà đầu tư, là linh hồn của dự án. Với "Nguyệt Hạ", cô là người góp công từ những ngày đầu dự án còn nằm trên bản phác thảo.

Nên cô đọc từng cảnh, chỉnh từng câu; chọn nhạc, ráp múa; góp ý phục trang; tự tham gia truyền thông cho vở; đồng hành mọi buổi tập, luôn đến sớm nhất và ra về sau cùng. Có ngày Ốc Thanh Vân diễn liên tục 6–7 giờ trong các vở đang diễn tại sân khấu, giọng khàn đặc, người mệt lả nhưng vẫn lên sàn tập.

Cô nói: "Vai này đáng để mình sống hết với nó". Và sự tận tụy của Ốc Thanh Vân đã được đền đáp, vai diễn trở thành năng lượng lan tỏa, nâng tinh thần toàn ê-kíp, đặc biệt là các diễn viên trẻ – những người lần đầu bước vào một dự án thử nghiệm có yêu cầu cao đến vậy.

Các diễn viên trong vở "Nguyệt Hạ" hóa thân thật tốt, đầy cảm xúc

NSND Hồng Vân thắp sáng lửa yêu nghề

Một trong những điểm sáng của "Nguyệt Hạ" là tinh thần trẻ trung, đầy năng lượng mà dàn diễn viên trẻ mang đến. Họ là những gương mặt mới, lần đầu bước lên sân khấu lớn. Là những diễn viên trẻ sẵn sàng tập đến khuya để hoàn thiện một câu thoại, một động tác, một chuyển cảnh.

Là thế hệ trẻ đang góp phần làm thay đổi diện mạo sân khấu TP HCM bằng tình yêu nghề không toan tính.

Chính họ đã thổi vào tác phẩm một nhịp thở mới, tạo ra sự cộng hưởng giữa tinh thần đương đại với chiều sâu nội tâm – điều khiến "Nguyệt Hạ" khác biệt so với những phiên bản dàn dựng trước đây của cùng tác giả Lê Duy Hạnh.

Diễn viên Bùi Công Danh và Ốc Thanh Vân hóa thân tinh tế trong vở "Nguyệt Hạ"

Tính thử nghiệm – cầu nối giữa kịch bản kinh điển và khán giả trẻ

Tác phẩm của cố tác giả Lê Duy Hạnh vốn nổi tiếng với chất triết lý nhân sinh sâu sắc. Điều khó nhất là làm sao để khán giả trẻ – những người đang sống trong thời đại tốc độ cảm nhận được chiều sâu ấy.

Ở "Nguyệt Hạ", thử nghiệm không phải là phá cấu trúc, mà là tái tạo cách tiếp cận: đặt nhân vật vào không gian ánh sáng biến ảo, mở ra những chiều tâm thức khác nhau; sử dụng âm nhạc như dòng chảy cảm xúc dẫn dắt câu chuyện; hòa trộn ngôn ngữ hình thể với diễn xuất tâm lý, tạo nên những lớp diễn giàu biểu tượng.

Nhờ vậy, câu chuyện quen thuộc bỗng trở nên mới mẻ, gần gũi và chạm đến nhiều đối tượng khán giả hơn. NSND đạo diễn Trần Ngọc Giàu với vai trò cố vấn nghệ thuật đã khen ngợi sự lao động nghệ thuật nghiêm túc của sân khấu kịch Hồng Vân.

Qua đó ông khẳng định những tác phẩm của tác giả Lê Duy Hạnh vẫn giữ nguyên vẹn giá trị triết lý, mang tính học thuật và mỹ học rất cao, Hội Sân khấu TP HCM và Ban Lý luận phê bình sẽ tổ chức hội thảo khoa học về những tác phẩm của tác giả Lê Duy Hạnh trong thời gian tới.

Những thông điệp của tác giả trong vở "Nguyệt Hạ" không bao giờ lạc hậu

Khi nghệ thuật và thị trường cùng hòa nhịp

Nhà Lý luận phê bình sân khấu Nguyễn Thế Khoa từ Hà Nội vào TP HCM xem các vở dự thi, ông cho biết tại Hội thảo sắp tới nằm trong khuôn khổ liên hoan sẽ có nhiều vấn đề đặt ra, trong đó mục đích thử nghiệm hình thức dàn dựng để vở diễn có đời sống, bán được vé là điều quan trọng, mà có thể chỉ tại TP HCM, các sàn diễn xã hội hóa mới làm được.

Không chỉ được đánh giá cao tại Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần VI – 2025, "Nguyệt Hạ" sẽ làm sứ mệnh cao đẹp đó.

Hành động và xung đột kịch trong vở "Nguyệt Hạ" được cấu trúc rất thông minh, tạo cao trào đầy cảm xúc

"Nguyệt Hạ" để lại niềm tin với những diễn viên như: Ốc Thanh Vân, Bùi Công Danh, Lê Nguyễn Tuấn Anh, Khánh Tiên Leona, Khôi Nguyên, Hoàng Khôi, Phan Hồng Nhung, Duy Khang, Quỳnh Lê, MiKe Trần.

Họ vẫn đang âm thầm, bền bỉ thắp sáng ngọn lửa yêu nghề từ sân khấu đã đào tạo nguồn nhân lực cho sân khấu TP HCM nhiều năm qua, khẳng định họ đang bước tiếp bằng ánh sáng của nghệ thuật và trái tim của người nghệ sĩ.

"Đối với những người làm nghệ thuật, chỉ có một thế giới duy nhất: thế giới sáng tạo. Ở đó, không có quá khứ, hiện tại hay tương lai; không có ranh giới của đất trời, chiến trường hay địa ngục. Thế giới sáng tạo là miền duy nhất mà người nghệ sĩ luôn khao khát chạm tới – nơi mọi giới hạn đều tan biến.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp