Nguyễn Văn Chung: 'Tôi tự cứu chính mình'

Năm 2009, Chiếc khăn gió ấm là hiện tượng của thị trường âm nhạc.

3 năm sau, Nhật ký của mẹ lan tỏa khắp nơi, tạo nên cơn sốt hiếm có về đề tài gia đình.

Tới 2024, Viết tiếp câu chuyện hòa bình có được sức nóng tương tự. Nhưng thật kỳ lạ khi một bài hát về đề tài quê hương, đất nước viral rộng lớn đến như vậy. Nguyễn Văn Chung làm được điều đó.

Cả 3 ca khúc kể trên khác nhau về thời điểm ra mắt, ca sĩ thể hiện và thể loại. Điểm chung duy nhất là chúng đều do Nguyễn Văn Chung sáng tác.

Với Viết tiếp câu chuyện hòa bình, không phải lần đầu Nguyễn Văn Chung có hit nhưng nam nhạc sĩ thừa nhận sự nổi tiếng của ca khúc này khiến anh bận rộn, được quan tâm, chú ý nhiều nhất trong suốt 22 năm làm nghề.

Trong đợt Quốc khánh 2/9 năm nay, Nguyễn Văn Chung có lẽ là một trong những nhạc sĩ phủ sóng nhất. Anh sáng tác 5 bài hát về quê hương đất nước, kết hợp nhiều ca sĩ tên tuổi như Hòa Minzy, Tùng Dương... Âm nhạc của Nguyễn Văn Chung đang phát huy hết sức mạnh của nghệ thuật trong việc gắn kết hàng triệu khán giả, lan tỏa tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc bất diệt.

'Tôi lao vào guồng quay'

Đúng vậy, đây là thời điểm kinh khủng nhất trong suốt 22 năm làm nghề của tôi. Sắp tới tôi còn tham dự họp báo trao tác quyền các ca khúc thiếu nhi để làm nội dung trên sóng phát thanh, sau đó ra mắt cuốn sách Viết tiếp câu chuyện hòa bình.

Nói không mệt là nói dối. Nhưng tôi nghĩ mọi thứ đang diễn ra là đúng thời điểm và cần thiết. Năm 2023, tôi viết ca khúc Viết tiếp câu chuyện hòa bình. Từ thời điểm đó, tôi đã mong các ca khúc về quê hương đất nước được lan tỏa.

Thị trường hiện giờ rất nhiều ca khúc tình yêu mà đôi khi lãng quên đi mảng nhạc thiếu nhi và quê hương, đất nước. Trên các BXH cũng vậy. Vì vậy tôi mong muốn lan tỏa để mảng nhạc này có đất sống, đất diễn. Năm nay là thời điểm thiên thời, có sự cởi mở của các cấp lãnh đạo và các chương trình chính trị, văn hóa, nghệ thuật.

Nhờ đó, mảng đề tài này không còn khô cứng, nội bộ mà lan tỏa hơn, tiếp cận khán giả trẻ, đặc biệt qua sự thể hiện của các ca sĩ nổi tiếng. Đó là động lực để các bạn ca sĩ và nhạc sĩ dành tình yêu cho mảng đề tài này. Tôi thấy vui khi là một trong những người đầu tiên nhen nhóm ngọn lửa này với Viết tiếp câu chuyện hòa bình.

Thời điểm này rất thích hợp để tôi biến ước mơ của mình trở thành hiện thực. Ngày xưa, ca khúc về quê hương, đất nước rất khó để lan tỏa. Nhưng hiện giờ tôi được khán giả quan tâm nên mỗi ca khúc ra mắt đều ít nhiều gây chú ý. Vậy tại sao tôi không làm.

Chẳng hạn với nhạc phim Mưa đỏ, ngày xưa, khó ca sĩ nào đầu tư rất nhiều tiền của để quay một MV như Hòa Minzy, chỉ có thể là Hòa trong thời điểm này thôi. Do đó, tôi phải lao vào guồng quay này để đạt được ước mơ.

Tôi đã viết chủ đề này từ rất nhiều năm trước, nhưng riêng dịp này là 5 bài hát.

5 ca khúc cùng mảng đề tài quê hương, đất nước nhưng nội dung khác nhau, có bài về chiến sĩ công an nhân dân, còn bài là biết ơn các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng… Chưa kể mỗi bài mang không khí, tiết tấu khác nhau.

Với Nỗi đau giữa hòa bình, tôi thật sự xúc động trong quá trình viết. Tôi thấy vui khi đọc bình luận, mọi người cũng có chung cảm nhận. Nhiều người bất ngờ vì hầu như nghệ sĩ thời điểm này ra mắt ca khúc vui tươi, với tinh thần tự hào, phấn khởi nhưng tôi thích đi ngược lại, nơi nào ít người tôi sẽ đến, nơi đông người tôi rời đi. Bây giờ nhiều người viết đề tài quê hương đất nước thì tôi sẽ tìm những góc nhìn, khía cạnh mới.

Nguyễn Văn Chung thừa nhận choáng ngợp trước lịch trình công việc hiện tại.

Đưa bài hát cho người yêu nó nhất

Khi tôi gửi một ca khúc cho nghệ sĩ ở thời điểm nào đó, tôi không chọn người hát hay nhất mà là người phù hợp nhất. Có thể có những ca sĩ hát hay hơn Hòa nhưng ở thời điểm này, em ấy phù hợp nhất. Đầu tiên, Hòa đảm bảo kỹ thuật và hơn hết em ấy có tâm với bài hát. Vì em ấy cũng mong muốn làm một ca khúc về Mẹ Việt Nam anh hùng.

Giống ngày trước, Duyên Quỳnh rất mong muốn có được một ca khúc như Viết tiếp câu chuyện hòa bình. Người có tâm với bài hát là người yêu bài hát đó nhất. Họ yêu bài hát nên sẵn sàng làm tất cả vì nó. Ngày trước, Quỳnh đã đưa bài hát đi khắp nơi dù có những chương trình từ chối. Nhiều chương trình không trả cát-xê, thậm chí không ánh sáng, màn hình LED, Quỳnh vẫn chấp nhận hát. Nhiều ca sĩ mong có hit để nâng cát-xê lên cả trăm triệu đồng nhưng có những người lại chọn lựa một ca khúc đơn thuần là vì yêu mến nó.

Hiện giờ, Hòa cũng vậy. Hòa rất mong có một ca khúc về Mẹ Việt Nam anh hùng và sẵn sàng đầu tư số tiền lớn để sản xuất MV cho bài hát này. Để làm được một MV chỉn chu, đẹp trong vòng 2 tuần như Hòa, phải bỏ ra số tiền rất lớn. Tôi muốn đưa bài hát cho người yêu nó nhất chứ không phải giàu nhất hay giỏi nhất

Từ xưa đến giờ, tôi luôn làm việc với những ca sĩ có mảng màu khác nhau, đó là sự đa dạng cần có trong nghệ thuật. Khi sáng tác, tôi cũng viết các ca khúc với những cảm xúc khác nhau, tâm trạng, ý nghĩa khác nhau nên mỗi bài hát, chúng cần được thể hiện bởi ca sĩ khác nhau. Chỉ riêng với ca khúc Viết tiếp câu chuyện hòa bình, Duyên Quỳnh, Võ Hạ Trâm, Đông Hùng và Tùng Dương, mỗi người hát theo cách khác nhau.

Một bài hát đã có thể mang nhiều sắc thái khác nhau, huống chi đây lại là nhiều bài hát. Tôi luôn mong muốn thể hiện được sự đa dạng trong âm nhạc để khán giả cảm nhận được sự mới mẻ. Nếu chỉ hợp tác với một ca sĩ thì khán giả sẽ không thấy có gì bất ngờ cả.

Hơn nữa, tôi cũng mong muốn được kết nối, làm việc với nhiều đồng nghiệp khác nhau để phát triển mối quan hệ và từ đó thực hiện được ước mong lan tỏa âm nhạc của mình. Đó cũng là niềm vui trong nghề.

Mỗi ca sĩ có cách thể hiện khác nhau và khán giả thích nghe phiên bản nào thì cứ nghe bản đó. Khán giả có quyền thích hoặc không thích một phiên bản, ca sĩ nào đó nhưng chúng ta nên văn minh. Không thích thì không nghe, chứ đừng chỉ trích vì dù sao các ca sĩ cũng đang hát về quê hương đất nước bằng tất cả trái tim và tình yêu của họ.

Còn tôi trân trọng tất cả ca sĩ hợp tác với tôi. Việc tôi thích phiên bản nào nhất tôi xin giữ trong lòng.

Nguyễn Văn Chung nhận được nhiều lời mời sáng tác sau khi Viết tiếp câu chuyện hòa bình tạo cơn sốt.

Cái này phải hỏi anh Tùng Dương, còn với tôi, đây là một sự may mắn, nếu không có thành công của Viết tiếp câu chuyện hòa bình, tôi sẽ không được chú ý tới. Còn về khối lượng bài hát thì bao năm qua tôi vẫn sáng tác như vậy, không có gì thay đổi cả. Chỉ là trước đây, tôi không được mọi người quan tâm, chú ý như bây giờ.

Thời gian gần đây, tôi bận rộn bởi các lịch trình bên lề như tham gia giao lưu, talk show… đặc biệt là có chút ngợp vì những lời mời phỏng vấn. Có ngày tôi trả lời 4, 5 báo. Tuy nhiên, tôi vẫn sẽ cố gắng nhận lời hết bởi tôi biết mình đang được các anh chị em yêu mến.

Mang lại cho tôi sự trân trọng chứ không phải doanh thu. Những bài hát này sẽ đi cùng năm tháng và luôn được mọi người yêu mến, đón nhận. Đặc biệt, khi ca khúc vang lên, ai cũng có thể hát theo cùng tình cảm yêu quý nhạc sĩ sáng tác. Đây là điều mà mấy tỷ đồng cũng không mua được.

'Tôi tiến bộ từ những lời chê'

Tôi tự cứu chính tôi. Tôi cảm thấy may mắn khi có được thành công trong sự nghiệp sáng tác. Khởi nghiệp bằng những ca khúc tình yêu, tôi cũng có tác phẩm được khán giả biết tới, yêu mến và với chủ đề gia đình, quê hương đất nước cũng vậy. Tôi viết nhạc không mong cầu các ca khúc sẽ thành công nhưng lại may mắn được khán giả đón nhận.

Tôi gặp những người đồng hành vào đúng thời điểm. Họ mang lại cho bài hát những giá trị và nâng tầm ca khúc đó lên, từ đó nâng tầm chính tôi.

Cái này cũng khó nói. Tôi không nỡ khi thấy một bạn ca sĩ hát ca khúc của tôi mà bị chê. Tôi chỉ nghĩ có thể mình làm chưa tốt hoặc chưa tính toán đúng điều gì đó cho bạn ấy. Tôi mong khán giả có thể dành những lời góp ý nhẹ nhàng cho các bạn ca sĩ. Công việc ca hát cũng không dễ dàng. Không phải cứ cầm mic lên là hát được đâu, đôi khi một sản phẩm mình rất tâm huyết nhưng khi tung ra lại không được đón nhận. Nếu mọi người thích thì nghe còn không cứ góp ý lịch sự.

Bản thân tôi luôn tiếp thu các ý kiến. Tôi thấy rằng mình tiến bộ và đi đến bây giờ là bằng những lời chê chứ không phải khen. Lời khen có thể giúp mình vui trong thoáng chốc nhưng để tiến xa, cần tiếp thu những lời chê nữa.

Ngày xưa có anh nhạc sĩ chê âm nhạc của tôi đơn điệu. Chính lời chê đó giúp tôi nhận ra hạn chế của bản thân và tìm cách khắc phục. Một trong những cách là gửi các ca khúc cho nhiều ca sĩ khác nhau, đó là một trong những hướng giảm sự đơn điệu. Rồi có người khác chê tôi ít biến hóa thì sau này tôi cố gắng biến hóa nhiều hơn. Tôi cải thiện để câu từ phong phú hơn và kể những câu chuyện cảm xúc, sâu sắc hơn.

Nguyễn Văn Chung lan tỏa tinh thần yêu nước qua âm nhạc, đặc biệt ca khúc Viết tiếp câu chuyện hòa bình.

Nó tùy thuộc vào thời điểm, nếu tôi còn quá trẻ, chưa đủ cảm nhận, trải nghiệm và chưa nghe được câu chuyện nhiều, thiếu đi sự đồng cảm, có lẽ tôi khó hiểu hết tình yêu quê hương đất nước là gì. Những sáng tác của tôi có thể sẽ bị bắt chước, sáo rỗng, rập khuôn. Ở hiện tại, tôi cảm thấy đề tài này dễ vì tôi thật sự muốn viết và tôi nghĩ mình có thể viết được.

Nó có sự hào hùng và thân quen. Thân quen như quê hương của mình vậy. Chẳng hạn khi tôi từ nước ngoài trở về, tôi nhìn thấy khu mình ở từ cửa sổ máy bay. Cảm giác xúc động khi về nhà ùa tới, rất thân quen. Còn cả cảm giác tự hào, hào hùng. Tôi nhìn thấy điều đó từ sự phát triển của đất nước, từng con cầu, tuyến đường mới xây xong, đi vào sử dụng...

Cái này cũng rất khó vì mỗi người ca sĩ, nhạc sĩ sẽ có hướng đi khác nhau. Chẳng hạn có người viết nhạc quê hương, đất nước vì thể loại này đang lên ngôi. Có người viết vì tâm huyết, tình yêu với quê hương đất nước và muốn tuyên truyền tinh thần đẹp. Bản thân tôi viết đề tài này bởi tôi thích và thấy cần có những ca khúc như vậy trong sự nghiệp của mình.

Hơn nữa, các tác phẩm của tôi không nặng tính tuyên truyền hoặc mang tính liệt kê là bởi tôi cảm nhận sao thì viết vậy.

Minh Hạo