Nguyên Bộ trưởng Nguyễn Quân: Làm Luật AI bây giờ là hơi quá sớm

Hội thảo “Chiến lược AI và Kiến trúc dữ liệu quốc gia, tổ chức và doanh nghiệp” do Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia (NDA), Viện Công nghệ và Giáo dục Trí tuệ mới Tạo sinh (IGNITE), Đài Phát thanh & Truyền hình Hà Nội vừa tổ chức.

Tại hội thảo, nhiều tham luận của các diễn giả cho rằng, cần sớm ban hành Luật AI để thúc đẩy phát triển AI an toàn, tránh rủi ro.

TS. Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban KH-CN và Môi trường của Quốc hội trình bày tham luận của mình, cho rằng AI đang trở thành động lực phát triển nhưng cũng đặt ra thách thức. Theo ông Khải, tại Việt Nam, pháp luật hiện hành chưa đủ điều chỉnh vấn đề. Do đó, cần sớm ban hành để thúc đẩy phát triển AI an toàn, tránh rủi ro.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban KH-CN và Môi trường của Quốc hội viện dẫn: Trên thế giới, nhiều nước đã xây dựng khung pháp lý về AI, đặc biệt là các nước EU. Tại Mỹ, tuy chưa có luật liên bang nhưng nhiều bang đã có quy định. Tại châu Á, Hàn Quốc đã thông qua luật AI. Nhật Bản đã ban hành luật AI với cách tiếp cận linh hoạt.

Đáng chú ý tại Hội thảo là phần thảo luận của TS. Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ KH-CN. Ông tập trung vào những khó khăn trong việc chia sẻ và kết nối dữ liệu.

TS. Nguyễn Quân cho rằng: Yếu tố đang cản trở chúng ta sử dụng dữ liệu là chưa có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về dữ liệu. Quy chuẩn này là yếu tốc cần thiết để tích hợp, khai thác được dữ liệu.

Theo TS. Nguyễn Quân, hiện nay, ngay cả Cơ sở dữ liệu về dân cư hay dữ liệu dịch vụ công, các phường, xã cũng đang gặp nhiều khó khăn. Cơ sở dữ liệu các xã cũ khác nhau, không thể liên thông, tích hợp được, nên phải làm thủ công và chưa đáp được nhu cầu của người dân.

TS. Nguyễn Quân nguyên Bộ trưởng Bộ KH-CN phát biểu thảo luận

"Ngay cả trong Nghị định 194 cũng không giao nhiệm vụ cho Bộ KH-CN ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về dữ liệu mà chỉ giao nhiệm vụ đề xuất, phối hợp xây dựng quy chuẩn kỹ thuật về CNTT nói chung để phục vụ cho việc làm dữ liệu. Như thế là không đủ", TS Nguyễn Quân nhấn mạnh.

TS. Nguyễn Quân chia sẻ, đối với Việt Nam, chúng ta làm dữ liệu từ rất nhiều năm, nhưng vì không có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nên mỗi ngành, mỗi lĩnh vực, mỗi địa phương, mỗi doanh nghiệp làm một kiểu dữ liệu khác nhau, do vậy việc xây dựng và kết nối dữ liệu rất khó.

Từ đó, ông cho rằng, quá trình xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia sẽ còn rất nhiều khó khăn. Bởi vậy, các cơ quan quản lý cần sớm có các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Làm Luật AI bây giờ là hơi quá sớm!

TS. Nguyễn Quân đánh giá: "Chiến lược AI mới được 4-5 năm, chưa thể đánh giá, rút kinh nghiệm. Xây dựng Luật khi chưa có đánh giá, kinh nghiệm nhất định về sử dụng và vận hành AI trong thực tiễn sẽ có rất nhiều vấn đề, chúng ta sẽ khó đặt ra những quy định mang tính pháp luật đối với AI".

Trong phần thảo luận của mình, TS. Quân đặc biệt quan tâm đến vấn đề đạo đức AI - theo ông là yếu tố quan trọng nhất. Trong các nền tảng MXH hiện nay, AI đã được sử dụng để làm rất nhiều việc gây phiền lòng nhiều người, tạo ra những bức tranh biếm họa, clip tệ hại gây ảnh hưởng đến một số cá nhân.

Do vậy, trước khi làm luật về AI, cần đánh giá lại chiến lược AI mà Thủ tướng đã ban hành trong 5 năm qua để rút kinh nghiệm, sau đó mới làm luật để đảm bảo chất lượng và yêu cầu phát triển.

Nam Phong