Nguồn nhân lực chất lượng cao 'chìa khóa vàng' cho phát triển bền vững

Cần gắn phát triển nhân lực với thực tiễn thị trường lao động

Phát biểu góp ý cho Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, TS Vũ Văn Hậu, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực I, nhấn mạnh rằng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong ba đột phá chiến lược cần được thực hiện quyết liệt, gắn với thực tiễn kinh tế - xã hội và thị trường lao động.

TS Vũ Văn Hậu kiến nghị đào tạo nhân lực gắn với nhu cầu thị trường

Theo ông, thời gian qua Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, như Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, khoảng cách giữa chiến lược và tổ chức thực hiện vẫn còn rõ rệt.

“Việc xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực gắn với phát triển kinh tế - xã hội và thị trường lao động vẫn còn khoảng cách nhất định. Cần có sự phân tích, đánh giá sâu hơn để điều chỉnh kịp thời”, TS Hậu nêu ý kiến.

Ông Hậu cũng chỉ ra sự thiếu gắn kết giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp trong thiết kế, triển khai chương trình giáo dục: “Các quy định đã nêu rõ trách nhiệm doanh nghiệp tham gia đào tạo, nhưng trên thực tế vẫn còn hình thức, chưa thực sự gắn với nhu cầu nhân lực của thị trường”.

TS Vũ Văn Hậu nhấn mạnh, muốn có nguồn nhân lực chất lượng cao, trước hết cần nâng tầm hệ thống đại học Việt Nam hướng tới chuẩn quốc tế, “muốn có học trò giỏi thì phải có thầy giỏi, môi trường giáo dục tốt”.

Cùng nhận định, PGS. TS Nguyễn Ngọc Toàn, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực I, cho rằng, dù đạt được nhiều thành tựu kinh tế - xã hội, Việt Nam vẫn còn những hạn chế trong phát triển các thị trường đầu vào như đất đai, vốn, trái phiếu, chứng khoán và khoa học công nghệ.

Ông Toàn đề xuất cần tiếp tục hoàn thiện mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội, phát huy vai trò phân bổ nguồn lực của thị trường, đồng thời chuyển từ “quản lý” sang “quản trị”, hướng đến xây dựng Nhà nước kiến tạo phát triển.

PGS. TS Nguyễn Ngọc Toàn (bên phải) kiến nghị cần có môi trường tốt để đào tạo tay nghề cao

PGS. TS Nguyễn Ngọc Toàn nhấn mạnh, đột phá về nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn chưa đạt kết quả rõ rệt, song kỳ vọng những nghị quyết mới của Đảng như Nghị quyết 71 sẽ giúp khắc phục hạn chế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy phát triển bền vững.

Phát triển nhân lực, đặt con người làm trung tâm - chìa khóa của mọi đột phá

PGS.TS Vũ Thị Phương Hậu, Viện trưởng Viện Văn hóa phát triển, cho rằng nhận thức là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến hạn chế trong phát triển nhân lực. Dù các văn kiện của Đảng đã khẳng định con người là trung tâm, song ở nhiều cấp, việc quán triệt còn chưa đầy đủ.

“Chúng ta vẫn còn tư duy nặng về bằng cấp, chưa thực sự coi trọng năng lực sáng tạo và thực hành”, bà Hậu nhấn mạnh.

Về thể chế và chính sách, PGS.TS Hậu cho rằng, cơ chế trọng dụng nhân tài đã có bước tiến nhưng chưa đủ sức hấp dẫn, thiếu chính sách dài hạn trong thu hút, sử dụng và phát huy nhân tài, nhất là trong khu vực công.

Bên cạnh đó, mối liên kết giữa giáo dục, khoa học - công nghệ và thị trường lao động chưa chặt chẽ, dẫn đến nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới. Sự phối hợp giữa “bốn nhà” - Nhà nước, nhà trường, nhà khoa học và nhà sản xuất - còn thiếu đồng bộ, chưa tạo thành chuỗi khép kín từ đào tạo đến ứng dụng.

PGS.TS Vũ Thị Phương Hậu (bên trái) coi nguồn nhân lực chất lượng cao là nền tảng cốt lõi

PGS TS Hậu nhấn mạnh, cần tạo môi trường làm việc năng động, khuyến khích sáng tạo, đặc biệt trong khu vực công, nơi “vẫn còn cứng nhắc, thiếu động lực mạnh mẽ để khuyến khích cống hiến”.

Đồng thời bà Hậu cũng khẳng định: “Đột phá chiến lược về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, phải được xem là khâu then chốt và chìa khóa của mọi đột phá phát triển. Chỉ khi con người được đặt ở trung tâm, được trọng dụng và khuyến khích sáng tạo, Việt Nam mới có thể phát huy tối đa động lực nội sinh cho phát triển quốc gia”.

Các chuyên gia cho rằng, muốn phát triển nhanh và bền vững, Việt Nam cần chuyển đổi mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, coi khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nguồn nhân lực chất lượng cao là nền tảng cốt lõi, đồng thời phát huy vai trò tiên phong của kinh tế tư nhân trong giai đoạn mới.

Cao Thắng/VOV.VN