Người uống rượu bia sẽ được 'nhắc nhở' bởi các app trên smartphone

Mới đây, Tọa đàm truyền thông "Xây dựng Văn hóa thưởng thức có trách nhiệm tại Việt Nam thông qua phương pháp tiếp cận toàn xã hội” được Liên minh Rượu mạnh và Rượu vang quốc tế tại Châu Á – Thái Bình Dương (APISWA) phối hợp cùng các đối tác tổ chức, nhằm nhấn mạnh thông điệp uống có trách nhiệm và nâng cao nhận thức lái xe an toàn.

Nâng cao chuyển đổi số để truyền thông tác hại rượu bia

Tại buổi tọa đàm, Tiến sĩ Trần Hữu Minh – Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, nhấn mạnh quan niệm “uống vài chén rồi lái xe vẫn ổn” là rất sai lầm. Thực tế, chỉ cần nồng độ cồn 50mg/100ml máu - khoảng một đơn vị cồn, tương đương với 1 ly rượu vang 100ml (13,5%)/ 1 chén rượu mạnh 40ml (30%)/khoảng gần 1 lon bia 330ml (5,5%), cũng đã làm giảm đáng kể khả năng xử lý tình huống, tăng nguy cơ tai nạn.

Theo Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, đảm bảo an toàn giao thông khi đã sử dụng rượu bia, ngoài biện pháp hành chính, cần tạo môi trường giao thông thuận lợi, khuyến khích sử dụng vận tải công cộng, hạn chế xe cá nhân, đặc biệt ở các khu vực trung tâm, những địa điểm có nhà hàng lớn nên có tuyến xe buýt kết nối...

Tiến sĩ Trần Hữu Minh - Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia. Ảnh: Hoàng Hiệp

"Vai trò của cộng đồng cũng rất quan trọng trong việc uống rượu bia có trách nhiệm, không chỉ là việc 'đã lái xe là không uống' mà còn là phản ứng kịp thời, không để người đã uống rượu bia rồi lái xe, bởi xe cá nhân không phải lựa chọn duy nhất. Nhiều quốc gia còn xử phạt cả những người xung quanh nếu để mặc bạn bè, người thân vi phạm", ông Minh chia sẻ.

Đồng tình với ý kiến trên, Tiến sĩ Nguyễn Minh Hoàng – Giám đốc nghiên cứu Chương trình hợp tác phát triển y tế Việt Nam, Trường Đại học Harvard, nhấn mạnh đến văn hóa “từ chối” rượu bia.

Ông Hoàng cho rằng, việc ép buộc người khác uống trên bàn tiệc vốn được nhiều người coi là bình thường, nhưng để hướng tới “uống có trách nhiệm”, cần tôn trọng và đề cao quyền tự quyết của mỗi cá nhân trong việc lựa chọn uống hay không uống.

Với góc nhìn khác, bà Trịnh Vân Giang - Trưởng phòng Đối ngoại, truyền thông và phát triển bền vững tại Pernod Ricard Việt Nam & Campuchia (đại diện APISWA) nêu vấn đề nâng cao chuyển đổi số để truyền thông tác hại rượu bia mạnh mẽ hơn. Bà Giang cho biết, APISWA đã ra mắt cổng thông tin giáo dục mang tên "Uống có trách nhiệm" ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, cung cấp cho người tiêu dùng kiến thức về đồ uống có cồn, bao gồm các mẹo về cách thưởng thức chừng mực.

Cần có app để tự kiểm soát, nhưng ai sẽ "trả tiền"?

Khi bàn luận về việc nên có một ứng dụng (app) để kiểm soát và cảnh báo việc sử dụng rượu bia, các chuyên gia đã có nhiều ý kiến trao đổi sôi nổi và đi thẳng vào vấn đề nhạy cảm: nên xây dựng app hay không và khi làm thì ai sẽ trả tiền?

Theo bà Trịnh Vân Giang, các bên hoàn toàn có thể tạo ra một app nhằm cung cấp thông tin, đưa ra cảnh báo và kiểm soát hành vi sử dụng rượu bia của mỗi cá nhân. Bà Giang cho rằng, cần có cách tiếp cận đúng và phù hợp với từng đối tượng mục tiêu, trong đó công nghệ là trụ cột để tiếp cận với những người trẻ tuổi dựa trên cơ sở khoa học.

Tọa đàm đã thu nhận được nhiều ý kiến chuyên sâu và đa chiều từ các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ảnh: Hoàng Hiệp

Tiến sĩ Nguyễn Minh Hoàng cũng nêu lên sự cần thiết phải phát triển các ứng dụng công nghệ hỗ trợ người tiêu dùng kiểm soát lượng tiêu thụ. Cụ thể, ông Hoàng cho rằng hiện nay người trẻ sử dụng công nghệ rất nhiều, nên có app trên smartphone để đo nồng độ cồn và ngưỡng an toàn cho từng người, qua đó tự động đưa ra các khuyến nghị cho người dùng khi tiêu thụ đồ uống có cồn...

Về việc "trả tiền", ông Hoàng cho rằng, trách nhiệm có thể thuộc về nhiều cơ quan như Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Y tế hoặc các bộ ngành khác. Điều này phụ thuộc vào đối tượng mà các chương trình hướng tới như đối tượng trẻ, người dân. Đồng thời, ông Hoàng cũng gợi ý các ứng dụng nên có sự kết nối với nhau và với các ứng dụng khác (như VNeID) thay vì đứng rời rạc.

Thạc sĩ Ngô Vĩnh Bạch Dương - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật (Viện Nhà nước và Pháp luật) thẳng thắn chỉ ra cơ quan cần có trách nhiệm "trả tiền" khi xây dựng app này.

"Chúng ta đã có Luật Phòng chống tác hại của rượu bia cũng như đang duy trì Quỹ phòng chống tác của rượu bia. Việc tạo ra các ứng dụng dù phục vụ cho cá nhân nhưng có vai trò quan trọng để tuyên truyền và hướng người dân sử dụng rượu bia có trách nhiệm. Quỹ sẽ phải trích ra để làm điều này", ông Dương nêu ý kiến.

Các chuyên gia thống nhất cho rằng, việc chuyển đổi số, sử dụng công nghệ hoặc thậm chí tạo ra một app là không khó về mặt kỹ thuật, tuy nhiên để các ứng dụng thực sự hiệu quả, nhắm trúng vào đối tượng cần truyền thông cần tính toán kỹ, thông qua mô hình toàn xã hội, lấy sức khỏe cộng đồng làm trọng tâm.

Hoàng Hiệp