Người trẻ là một trọng tâm mới trong chương trình về hòa bình và an ninh của Anh tại ASEAN

Đại sứ Anh tại ASEAN Sarah Tiffin. (Nguồn: Đại sứ quán Anh tại Việt Nam)

Đại sứ Anh tại ASEAN Sarah Tiffin trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam bên lề Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025.

Xin Đại sứ chia sẻ thêm về cách Anh định hình vai trò trong sự phát triển bền vững của ASEAN và những dấu ấn quan trọng kể từ khi trở thành Đối tác đối thoại? Trước những biến động địa chính trị và kinh tế toàn cầu, Anh có chiến lược nào để nâng tầm hợp tác với ASEAN trong các lĩnh vực then chốt như kinh tế, giáo dục, chuyển đổi xanh và an ninh?

Anh trở thành Đối tác đối thoại của ASEAN cách đây bốn năm và là Đối tác đối thoại mới đầu tiên của ASEAN sau 25 năm. Đây là một dấu mốc quan trọng và chúng tôi vô cùng vinh dự khi được hợp tác với ASEAN trên tất cả các lĩnh vực ưu tiên, đặc biệt là những lĩnh vực có sự giao thoa giữa mục tiêu của khu vực và thế mạnh của Anh. Đồng thời, chúng tôi cũng mong muốn học hỏi từ những kinh nghiệm và chuyên môn của ASEAN.

Anh đã phối hợp với ASEAN nhằm triển khai một số chương trình hỗ trợ không chỉ các ưu tiên của ASEAN mà còn các cam kết đã được thống nhất trong Kế hoạch hành động nhằm triển khai quan hệ đối tác đối thoại ASEAN-Anh giai đoạn 2022-2026. Sau bốn năm thực hiện kế hoạch hành động kéo dài 5 năm này, chúng tôi đã hoàn thành hơn 80% các cam kết, phần lớn thông qua sáu chương trình hợp tác chính:

Thứ nhất, về hội nhập kinh tế, Anh đang hỗ trợ ASEAN thúc đẩy hội nhập kinh tế và thương mại nội khối, xem đây là một bước đi quan trọng trước sự thay đổi của môi trường toàn cầu. Trong đó, trọng tâm lớn là lĩnh vực dịch vụ tài chính - một thế mạnh đặc trưng của Anh. Chúng tôi cũng hỗ trợ ASEAN thúc đẩy thương mại mở cả trong nội khối và với các đối tác bên ngoài, đồng thời tập trung vào kinh tế số - một trong những chủ đề xuyên suốt tại Diễn đàn Tương lai ASEAN lần này.

Thứ hai, trong lĩnh vực giáo dục, chúng tôi triển khai chương trình Thúc đẩy giáo dục cho trẻ em gái (SAGE), qua đó cấp học bổng STEM cho phụ nữ ASEAN theo học tại các trường đại học hàng đầu ở Anh. Phần lớn chương trình tập trung vào giáo dục nền tảng cho trẻ em gái và hỗ trợ những trẻ em đứng ngoài hệ thống giáo dục vì nhiều lý do khác nhau.

Thứ ba, về an ninh y tế, đây là một lĩnh vực đang được đẩy mạnh với sự hợp tác giữa các chuyên gia nghiên cứu của ASEAN với Anh nhằm nâng cao năng lực ứng phó dịch bệnh và các thách thức y tế toàn cầu.

Thứ tư, Quỹ chuyển đổi xanh ASEAN-Anh (ASEAN-UK Green Transition Fund) là một sáng kiến quan trọng với mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng bền vững, phù hợp với xu hướng phát triển xanh đang được ASEAN đặc biệt quan tâm.

Thứ năm, trong lĩnh vực bình đẳng giới và an ninh, chúng tôi đã phối hợp với Liên hợp quốc, Canada và Hàn Quốc triển khai một chương trình thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong hòa bình và an ninh.

Cuối cùng, Anh cũng đang triển khai chương trình về kinh tế sáng tạo, trong đó hợp tác với Malaysia - nước giữ vai trò Chủ tịch ASEAN 2025 - nhằm xây dựng một khung chính sách giúp khu vực khai thác tiềm năng của nền kinh tế sáng tạo. Qua đó, không chỉ là quảng bá văn hóa ASEAN mà còn biến lĩnh vực này thành một động lực tăng trưởng kinh tế.

Có thể nói, nền kinh tế sáng tạo đã đóng góp rất lớn cho kinh tế Anh và chúng tôi mong muốn chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực này với ASEAN.

Đại sứ Anh tại ASEAN Sarah Tiffin (thứ hai từ phải) phát biểu tại tọa đàm 'Phụ nữ, Hòa bình và An ninh: Chuyển đổi số vì hòa bình bền vững' trong khuôn khổ Diễn đàn Tương lai ASEAN sáng 25/2 tại Hà Nội . (Ảnh: Quang Hòa)

Với vai trò là một đối tác quan trọng của ASEAN, Anh đã triển khai những chiến lược và sáng kiến nào nhằm củng cố hòa bình và an ninh khu vực, đặc biệt thông qua tiếng nói và sự tham gia của thế hệ trẻ, thưa Đại sứ?

Một trong những chương trình cốt lõi của chúng tôi là Chương trình nghị sự về phụ nữ, hòa bình và an ninh. Đây là một sáng kiến do UN Women dẫn dắt, với sự hỗ trợ từ Anh, Canada và một số đối tác khác. Mục tiêu ban đầu là xây dựng Kế hoạch hành động khu vực về phụ nữ, hòa bình và an ninh mà hiện nay đã hoàn tất. Các quốc gia thành viên ASEAN, bao gồm cả Việt Nam, nỗ lực chuyển hóa kế hoạch khu vực này trở thành các kế hoạch hành động quốc gia, và Anh vẫn đang tiếp tục hỗ trợ quá trình đó.

Anh cũng đã hợp tác với Viện Hòa bình và Hòa giải ASEAN tổ chức một loạt hội nghị, quy tụ nhiều chuyên gia nhằm thảo luận về các khía cạnh của phụ nữ, hòa bình và an ninh. Ngoài ra, tôi cho rằng, trong các lĩnh vực như quân đội hay công nghệ, tư duy nam giới vẫn chiếm ưu thế, do đó cần có sự tham gia nhiều hơn của phụ nữ.

Thế hệ trẻ là một trọng tâm mới trong chương trình về hòa bình và an ninh của chúng tôi. Một số bạn trẻ đã phát biểu tại Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 và hôm qua, các em đã có bài thuyết trình xuất sắc tại sự kiện tiền Diễn đàn về phụ nữ, hòa bình và an ninh.

Tuần trước, chúng tôi vừa tập hợp một nhóm thanh niên từ tất cả quốc gia ASEAN để thảo luận về vai trò giới trẻ với hòa bình và an ninh trong một thế giới số không ngừng thay đổi. Cuộc thảo luận tập trung vào những cơ hội, thách thức của công nghệ đối với việc nâng cao tiếng nói của thanh niên trong các vấn đề hòa bình và an ninh. Các bạn trẻ đã đưa ra nhiều đề xuất giá trị. Chúng tôi hy vọng rằng chương trình này giúp tạo ra một mạng lưới kết nối giữa những người trẻ đầy nhiệt huyết này.

Mặc dù lĩnh vực thanh niên, hòa bình và an ninh vẫn còn khá mới so với phụ nữ, hòa bình và an ninh, đồng thời chưa có nhiều nghiên cứu nền tảng, chúng tôi vẫn vô cùng hào hứng khi được hợp tác với giới trẻ ASEAN để cùng xây dựng và phát triển sáng kiến này trong tương lai.

Thưa Đại sứ, Anh là thành viên của Nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7). Xin bà chia sẻ thêm về những mục tiêu chung và sự khác biệt giữa ASEAN và G7?

Về điểm tương đồng, cả ASEAN và G7 đều là những cơ chế đa phương, nơi các quốc gia cùng nhau thảo luận về các thách thức mà chúng ta đang phải đối mặt.

Dù là Liên hợp quốc, G7 hay ASEAN, các tổ chức đa phương này đều có những chủ đề chung trong chương trình nghị sự, bao gồm biến đổi khí hậu, tác động của quá trình số hóa đối với thế giới, hòa bình và an ninh, cũng như giải pháp duy trì tăng trưởng kinh tế - yếu tố thiết yếu đối với mọi quốc gia.

Bên cạnh đó, cả ASEAN và G7 đều tuân thủ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Trật tự này được hình thành từ "những cái bắt tay" giữa các quốc gia nhằm xác định con đường phát triển tốt nhất, dù trong khuôn khổ ASEAN, G7 hay Liên hợp quốc. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với sự ổn định của thế giới.

Tôi cho rằng sự khác biệt giữa hai tổ chức nằm ở phạm vi và trọng tâm hoạt động. G7 thường xem xét các vấn đề ở quy mô toàn cầu, trong khi ASEAN tập trung vào việc định vị Đông Nam Á trong bối cảnh thế giới nhằm đảm bảo sự thịnh vượng, duy trì vai trò trung tâm cũng như hòa bình và an ninh khu vực. Cả hai cấp độ này đều vô cùng quan trọng.

Ngoài ra, Anh cũng là quốc gia đầu tiên mời ASEAN tham dự Hội nghị Ngoại trưởng G7 trong nhiệm kỳ Chủ tịch của chúng tôi vào năm 2021. Điều này cho thấy Anh luôn đánh giá cao việc kết nối giữa cấp độ khu vực và toàn cầu, qua đó thúc đẩy sự hợp tác và phát triển bền vững.

Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Ngọc Anh