Người 'thắp lửa' đam mê khoa học cho thế hệ trẻ

Phó Giáo sư,Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung nghiên cứu dược liệu. Ảnh: TTXVN phát

Dành trọn tâm huyết cho giảng dạy và nghiên cứu khoa học, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung (sinh năm 1980), Trưởng Bộ môn Hóa lý, Khoa Hóa học, đồng thời là Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học Công nghệ, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế - là một nhà khoa học không ngừng miệt mài sáng tạo, phát triển các sản phẩm từ dược liệu mang lại giá trị cho cộng đồng. Song hành với niềm đam mê khoa học, cô còn là người “đưa đò”, truyền cảm hứng học thuật và khơi dậy tình yêu khoa học cho nhiều thế hệ sinh viên.

Giáo dục gắn liền với nghiên cứu khoa học

Trong hơn 20 năm gắn bó với công tác giảng dạy và nghiên cứu tại Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, cô Nguyễn Thị Ái Nhung luôn làm việc với phương châm: “Giáo dục phải gắn với nghiên cứu khoa học, nghiên cứu khoa học phải hướng đến giải quyết các vấn đề thực tiễn của xã hội”. Từ đó, cô không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy, lấy người học làm trung tâm, khuyến khích tư duy phản biện, phát huy khả năng sáng tạo, gắn kết chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành, thí nghiệm, mô phỏng và ứng dụng thực tế.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung, để hiện thực hóa phương châm này, nhà trường, Viện và Khoa đã từng bước xây dựng hệ thống cơ sở đào tạo và học thuật hiện đại, gồm không gian học tập, trao đổi học thuật, các phòng thí nghiệm chuyên sâu về hóa học, dược chất thiên nhiên, khu vực bào chế cùng xưởng sản xuất phục vụ người học.

“Chính những nền tảng đó giúp quá trình giảng dạy và học tập không chỉ dừng lại ở giảng đường, mà còn mở rộng sang môi trường nghiên cứu thực tế, nơi người học được tiếp cận với thiết bị hiện đại và trực tiếp trải nghiệm quá trình sáng tạo khoa học. Đây cũng là nguồn tư liệu quý để quảng bá hình ảnh đào tạo của Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế với sinh viên trong và ngoài nước. Chúng tôi coi giáo dục và khoa học - công nghệ không chỉ là công cụ phục vụ chuyên môn, mà còn là cầu nối giữa tri thức và thực tiễn”, cô Ái Nhung chia sẻ.

Công trình nghiên cứu khoa học mang tính ứng dụng cao

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung (đứng giữa) cùng thành viên nhóm nghiên cứu. Ảnh: TTXVN phát

Các công trình nghiên cứu của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung và nhóm cộng sự tập trung vào việc chiết xuất, làm giàu các hợp chất tự nhiên có hoạt tính sinh học từ những loài dược liệu bản địa và đặc hữu của Việt Nam như Distichochlamys spp., Aspidistra spp., Lactuca indica L., Cordyceps spp... nhằm phát triển các sản phẩm hỗ trợ phòng bệnh về đường hô hấp, cải thiện và tăng cường sức khỏe.

Cô và nhóm nghiên cứu đã phát triển hơn 30 sản phẩm có giá trị ứng dụng như tinh dầu, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, trà thảo dược, nấm dược liệu, chế phẩm sinh học… Những công trình này không chỉ góp phần bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu bản địa, mà còn mở ra nhiều hướng ứng dụng thực tiễn trong y học và nông nghiệp bền vững, đóng góp vào bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

“Để triển khai một đề tài hay dự án, tôi và nhóm nghiên cứu luôn khảo sát nhu cầu thực tế của xã hội, lấy phương châm ‘nghiên cứu gắn với đời sống’ làm kim chỉ nam. Các sản phẩm được phát triển để giải quyết những vấn đề cấp thiết về sức khỏe cộng đồng và nông nghiệp bền vững, với tiêu chí an toàn, chi phí hợp lý, dễ tiếp cận cho mọi tầng lớp. Nhờ cách tiếp cận ‘từ phòng thí nghiệm ra thị trường’, nhiều sản phẩm của nhóm không chỉ đạt giá trị khoa học mà còn được người tiêu dùng đón nhận, góp phần tôn vinh giá trị dược liệu Việt Nam”, cô Nhung cho hay.

Thành tựu quá trình nghiên cứu và giảng dạy

Phó Giáo sư,Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung. Ảnh: Văn Dũng/TTXVN

Trong quá trình công tác, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Cô đã hướng dẫn thành công nhiều học viên cao học, nghiên cứu sinh; chủ trì và tham gia nhiều đề tài nghiên cứu khoa học các cấp, từ cơ sở, cấp tỉnh, bộ, quốc gia đến hợp tác quốc tế. Cô cũng là Trưởng nhóm Nghiên cứu mạnh và nhóm Nghiên cứu tiêu biểu của Đại học Huế.

Đến nay, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung đã công bố hơn 150 bài báo khoa học trên tạp chí quốc tế và tạp chí trong nước, 3 bằng độc quyền giải pháp hữu ích và 6 giải thưởng khoa học kỹ thuật các cấp. Đặc biệt, cô được trao tặng Giải thưởng L’Oreal - UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học cấp quốc gia năm 2023; Giải Sáng tạo xuất sắc châu Á của Quỹ Toàn cầu Hitachi năm 2024; Giải thưởng Sáng tạo Nữ Cố đô Huế lần thứ I, năm 2024; Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam 2025 của Quỹ Giải thưởng tài năng nữ Việt Nam.

“Với chặng đường hơn 20 năm gắn bó với giảng dạy, nghiên cứu và quản lý, mọi thành quả mà tôi và nhóm nghiên cứu đạt được là kết tinh của sự nỗ lực không ngừng, cùng sự đồng hành, hỗ trợ từ chính quyền, nhà trường, đồng nghiệp, sinh viên và doanh nghiệp. Chúng tôi luôn đặt mục tiêu cống hiến hết mình để đưa khoa học hòa nhập với thực tiễn, đóng góp thiết thực vào sự phát triển đất nước trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu”, cô Nhung bày tỏ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung (mặc áo dài xanh, đứng giữa) nhận Bằng khen Thi đua yêu nước Thành phố Huế lần thứ VI (2025 - 2030). Ảnh: Văn Dũng/TTXVN

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Võ Thanh Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, đánh giá cao những đóng góp của cô Nguyễn Thị Ái Nhung. Ông cho biết, trong vai trò là Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học Công nghệ, cô Nhung không chỉ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giảng dạy mà còn dẫn dắt nhiều công trình nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao. Với gần 20 năm miệt mài nghiên cứu, đặc biệt trong lĩnh vực dược liệu đặc hữu Việt Nam, cô đã thành công trong việc chiết xuất và ứng dụng các dược chất quý, góp phần trực tiếp vào sự nghiệp chăm sóc sức khỏe cộng đồng và phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Huế.

Việc Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung được vinh danh tại Đại hội Thi đua yêu nước thành phố Huế lần thứ VI (2025-2030) là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực, tâm huyết và trách nhiệm của cô đối với khoa học và giáo dục. Đây cũng là nguồn cảm hứng lớn cho đội ngũ cán bộ, giảng viên, sinh viên của nhà trường, khẳng định uy tín, vị thế của Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế trong bản đồ khoa học quốc gia và quốc tế.

“Chúng tôi cũng tin tưởng rằng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ái Nhung sẽ tiếp tục phát huy tinh thần tiên phong, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự phát triển bền vững của Nhà trường, thành phố Huế và đất nước”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Võ Thanh Tùng khẳng định.

Bài và ảnh: Võ Văn Dũng (TTXVN)