Người Mạ khấm khá nhờ trồng dâu nuôi tằm

Tận dụng lợi thế sẵn có tại địa phương, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại Lâm Đồng đã phát triển kinh tế nhờ nghề trồng dâu, nuôi tằm.

Ở xã Quảng Khê (Lâm Đồng), chị H’Liêm (dân tộc Mạ) là một trong những nông dân thành công với nghề trồng dâu nuôi tằm.

Hơn 5 năm trước, khi mới bắt tay vào nghề, chị H’Liêm trồng 5 sào dâu, mỗi tháng nuôi được 2 hộp tằm với sản lượng kén tươi khoảng 150kg. Đến nay, gia đình chị đã thoát nghèo, đồng thời mua thêm được đất và mở rộng diện tích trồng dâu.

Chị H’Liêm cho biết, đến nay diện tích trồng dâu của gia đình đã phát triển lên 1ha. Hiện tại, giá kén trên thị trường dao động khoảng 190.000 - 200.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí đầu tư, mỗi hộp tằm lãi hơn 15 triệu đồng.

“Khoảng 10 năm trước, một số hộ trong vùng đã bắt đầu trồng dâu nuôi tằm. Những cánh đồng dâu xanh mướt trông rất bắt mắt, đối với bà con người Mạ rất lạ. Bà con thấy nghề trồng dâu, nuôi tằm không khó mà thu nhập ổn định, đều đặn hằng tháng nên muốn tìm hiểu, học theo”, chị H’Liêm kể.

Tằm nhạy cảm nên phải hạn chế việc sử dụng các loại thuốc sâu, thuốc bảo vệ thực vật khi trồng dâu

Đơn giản vậy nhưng khi bắt tay vào nuôi cũng khó. Khó nhất là con tằm rất nhạy cảm. Đặc biệt phải hạn chế việc sử dụng các loại thuốc sâu, thuốc bảo vệ thực vật khi trồng dâu, nếu có sử dụng phải đúng kỹ thuật, liều lượng và đảm bảo thời gian cách ly.

“Tằm nhạy cảm đến nỗi nếu các vườn trồng cà phê, tiêu, sầu riêng… liền kề mà phun thuốc sâu, thuốc trừ cỏ, gia đình phải đi nơi khác tìm thức ăn cho tằm. Nếu không chú ý, tằm chết hàng loạt, phải bỏ; nhẹ cũng bị ảnh hưởng sản lượng, chất lượng kén…”, chị Liêm nói.

Nghề nuôi tằm đang được nhiều hộ dân xã Quảng Khê phát triển

Những năm trước, nhờ được cán bộ khuyến nông và Hội Nông dân xã Quảng Khê hướng dẫn nên gia đình chị H’Liêm vừa làm, vừa tích lũy kinh nghiệm.

Đến nay, gia đình chị cơ bản nắm vững quy trình sinh trưởng, phát triển của tằm, cách thức thu hoạch kén cũng như chăm sóc để cây dâu sinh trưởng tốt, đảm bảo chất lượng, sản lượng.

Theo chị H’Lài (trú tại thôn Đắk Lang, xã Quảng Khê) và một số hộ dân trong xã, nghề trồng dâu nuôi tằm có ưu điểm là đầu tư ban đầu thấp. Hiện, bà con trồng phổ biến giống dâu siêu cành, lá to, sinh trưởng tốt nên sản lượng cao và ổn định. Điều kiện khí hậu địa phương mát mẻ hầu như quanh năm cũng rất phù hợp để phát triển nghề này.

Nghề trồng dâu nuôi tằm có ưu điểm là đầu tư ban đầu thấp

“Nhờ áp dụng quy trình trồng, thâm canh giống dâu mới và kỹ thuật nuôi tằm chất lượng cao, bình quân mỗi hộp chúng tôi thu được khoảng 60kg kén. Ngoài ra, phân tằm là loại phân hữu cơ giàu dinh dưỡng, được gia đình tận dụng để bón cho cây dâu. Nhờ đó mà mỗi năm gia đình tiết kiệm được một khoản chi phí đầu tư mua phân bón”, chị H’Lài cho hay.

Theo UBND xã Quảng Khê, năm 2002, trên địa bàn xã chỉ có vài hộ trồng dâu nuôi tằm với quy mô nhỏ. Đến nay, toàn xã đã có trên 100 hộ nuôi với diện tích trồng dâu khoảng 100ha, trong đó, chủ yếu là các giống dâu lai cao sản cho năng suất, chất lượng cao như S7-CB, VA 201…

So với nhiều loại cây trồng khác, chi phí đầu tư trồng dâu thấp, nuôi tằm nhanh cho thu hoạch, giá kén tương đối ổn định nên nghề trồng dâu nuôi tằm được đánh giá là giúp giảm nghèo nhanh và bền vững.

Để hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ phát triển nghề trồng dâu, nuôi tằm, xã Quảng Khê đã triển khai nhiều giải pháp, từ hướng dẫn kỹ thuật, “cầm tay, chỉ việc” cho các hộ dân, cho đến kết nối doanh nghiệp, hộ kinh doanh đảm bảo đầu ra để bà con yên tâm sản xuất.

Xã làm việc với đại diện các thôn và mời những hộ dân tâm huyết với nghề trồng dâu nuôi tằm thực hiện trước, sau đó các hộ này sẽ hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm lại cho người thân, bà con họ hàng.

Các hộ tiên phong được UBND xã và ngành chức năng tổ chức đi tham quan nhà máy sợi tơ tằm và các mô hình trồng dâu, nuôi tằm hiệu quả ở địa phương trước khi bắt tay vào “khởi nghiệp”. Chính quyền địa phương còn hỗ trợ bà con cây giống, kỹ thuật, phân bón, dụng cụ nuôi… để họ yên tâm học, theo nghề mới.

Chính quyền địa phương còn hỗ trợ bà con cây giống, kỹ thuật, phân bón, dụng cụ nuôi

Chính quyền địa phương còn hỗ trợ bà con cây giống, kỹ thuật, phân bón, dụng cụ nuôi

Chính quyền địa phương còn hỗ trợ bà con cây giống, kỹ thuật, phân bón, dụng cụ nuôi

Đặc biệt, để các hộ chia sẻ kinh nghiệm và việc nắm bắt thông tin kịp thời, xã Quảng Khê còn lập nhóm zalo. Khi ghi nhận tằm ăn không khỏe hoặc có các dấu hiệu bất thường, nhiễm bệnh… các hộ chia sẻ hình ảnh, thông tin và được hỗ trợ, hướng dẫn xử lý.

Các thành viên trong nhóm điều phối lá dâu từ hộ thiếu sang hộ thừa, chia sẻ thông tin thị trường, việc xử lý phân bón, phụ phẩm từ quá trình trồng dâu nuôi tằm để bón cho các loại cây trồng khác…

Theo đánh giá của UBND xã Quảng Khê, trồng dâu nuôi tằm là mô hình phù hợp các điều kiện, lợi thế sẵn có của địa phương. Nghề này giúp nhiều hộ dân thoát nghèo và lan tỏa phong trào phát triển kinh tế mới tại xã…

* Bài viết có sử dụng một số hình ảnh tư liệu
Thực hiện: Dương Phong

Dương Phong