Người livestream bán hàng phải xác thực danh tính theo VNeID từ năm 2026

Theo luật mới, mọi cá nhân livestream bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử phải được xác thực danh tính theo quy định về định danh điện tử. Cụ thể, người bán cần xác thực thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc ứng dụng định danh - xác thực điện tử VNeID.

Đối với người livestream là công dân nước ngoài, họ phải xuất trình giấy tờ hợp pháp để thực hiện xác thực danh tính theo quy định của Việt Nam. Nền tảng thương mại điện tử có trách nhiệm thu thập, đối chiếu thông tin từ người bán nhằm đảm bảo danh tính được xác thực trước khi hoạt động livestream diễn ra.

Các đại biểu tại hội trường Quốc hội sáng 10/12. Ảnh: Media Quốc hội

Luật quy định người livestream phải cung cấp đầy đủ thông tin cho nền tảng, trong đó bao gồm giấy tờ chứng minh chất lượng, nguồn gốc sản phẩm. Họ buộc phải từ chối hợp tác với đơn vị bán hàng nếu bên bán không cung cấp đủ hồ sơ theo quy định.

Người livestream không được phép đưa thông tin gian dối, gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng hoặc giá bán của hàng hóa, dịch vụ; đồng thời không được sử dụng hình ảnh, ngôn ngữ hay hành vi trái thuần phong mỹ tục trong quá trình phát trực tiếp.

Khi phát hiện sai phạm hoặc nhận yêu cầu từ cơ quan quản lý, họ phải ngừng livestream và gỡ bỏ ngay các nội dung vi phạm.

Về nghĩa vụ của nền tảng, các đơn vị vận hành thương mại điện tử phải công khai quy chế hoạt động livestream, đồng thời áp dụng các biện pháp kiểm soát, ngăn chặn hành vi vi phạm. Họ cũng phải lưu trữ hình ảnh và âm thanh từ các phiên livestream tối thiểu 1 năm để phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra khi cần thiết.

Những quy định mới ra đời trong bối cảnh nhiều trường hợp người nổi tiếng, người có sức ảnh hưởng (KOL/Influencer) quảng cáo sản phẩm kém chất lượng, thậm chí có dấu hiệu lừa đảo, gây bức xúc dư luận. Một số trường hợp đã bị cơ quan chức năng xử lý hình sự do hành vi gian dối, cung cấp thông tin sai lệch.

Theo dữ liệu từ Statista, chi tiêu cho Influencer Marketing tại Việt Nam tăng mạnh từ 8 triệu USD năm 2017 lên 71 triệu USD năm 2022, gấp đôi quảng cáo báo in, và dự kiến đạt tới 134 triệu USD vào năm 2026. Sự bùng nổ của hoạt động kinh doanh qua livestream khiến nhu cầu quản lý chặt chẽ trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Trong khi đó, Bộ Công Thương cho biết quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam đã vượt 25 tỷ USD trong năm 2024, tăng 20% so với năm trước đó và chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ cả nước. Việt Nam hiện đứng thứ ba Đông Nam Á về quy mô thương mại điện tử và được dự báo đạt khoảng 63 tỷ USD vào năm 2030.

Việc bắt buộc xác thực danh tính người livestream qua VNeID được nhìn nhận là giải pháp cần thiết nhằm nâng cao tính minh bạch, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, ngăn chặn hành vi gian lận và xây dựng môi trường kinh doanh trực tuyến lành mạnh. Đây cũng là bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số quốc gia, khi hoạt động thương mại điện tử ngày càng trở thành kênh phân phối chủ lực của nền kinh tế.

Văn Sơn