Người làm báo hôm nay: Không chỉ có ngòi bút, mà còn là bản lĩnh và đạo đức

Thế nhưng, bước vào thời đại công nghệ số và trí tuệ nhân tạo, báo chí không chỉ đối mặt với cơ hội, mà còn nhiều thách thức như: Thông tin đa chiều, mạng xã hội phát triển mạnh, “nhiễu loạn thông tin”, tin giả tràn lan… Chính vì thế, người làm báo hôm nay không chỉ cần ngòi bút sắc sảo, nhạy bén, mà còn phải có bản lĩnh chính trị vững vàng và đạo đức nghề nghiệp trong sáng.

Ngòi bút phải gắn với trái tim và khối óc

Không thể có một nhà báo chân chính nếu thiếu kiến thức, thiếu kỹ năng nghề nghiệp. Nhưng chỉ kiến thức thôi chưa đủ. Ngòi bút của người làm báo phải là ngòi bút của sự thật, ngòi bút của công lý và nhân văn. Phải viết bằng cả trái tim nóng và cái đầu tỉnh táo. Viết sao cho đúng - trúng - kịp thời, viết để người dân tin, đồng cảm và hành động tích cực.

Phóng viên Báo Ấp Bắc tác nghiệp. Ảnh: H.L

Một tác phẩm báo chí tốt là tác phẩm lay động được trái tim bạn đọc, chạm tới những vấn đề cốt lõi của xã hội, phản ánh được hơi thở cuộc sống và góp phần thúc đẩy sự tiến bộ. Trong bối cảnh thông tin bị thương mại hóa, giật gân câu view, thì giữ cho ngòi bút trong sạch là một thách thức lớn. Nhà báo phải tự hỏi: Mình viết để làm gì, phục vụ ai và sẽ để lại điều gì cho xã hội?

Bản lĩnh - “lá chắn thép” của người cầm bút

Không có bản lĩnh, nhà báo rất dễ bị cuốn vào vòng xoáy của dư luận, cám dỗ vật chất, hoặc bị chi phối bởi những lợi ích nhóm. Trong thực tế, có những đề tài “nóng”, có những sự kiện “nhạy cảm”, người làm báo phải dấn thân, dũng cảm, nhưng cũng cần tỉnh táo để chọn cách tiếp cận đúng, tránh khuynh hướng cực đoan, võ đoán hoặc thiếu kiểm chứng.

Bản lĩnh cũng chính là khả năng giữ vững lập trường tư tưởng, không hoang mang trước áp lực và cạm bẫy. Là sự trung thực với sự thật, dũng cảm bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai. Là khả năng “lội ngược dòng” khi cần, dám nói lên tiếng nói lương tri trong lúc số đông im lặng.

Đạo đức - “ngọn đèn soi đường” trong hành trình làm báo

Bác Hồ từng dạy: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Vũ khí ấy không thể sắc bén nếu không được điều khiển bởi một trái tim có đạo đức. Trong bối cảnh thị trường hóa báo chí, chạy theo số lượng, sự bền bỉ giữ gìn đạo đức nghề nghiệp càng trở nên quý giá.
Đạo đức làm báo trước hết là sự trung thực, khách quan, tôn trọng sự thật và con người. Đó là thái độ phục vụ xã hội, phục vụ nhân dân, không vụ lợi cá nhân. Là lương tâm trong mỗi dòng tin, mỗi bức ảnh, mỗi đoạn phỏng vấn. Là tinh thần trách nhiệm trước công chúng, trước lịch sử và chính bản thân mình.

Người làm báo - chiến sĩ trong thời đại mới

Ngày nay, nhà báo không chỉ tác nghiệp bằng bút, giấy hay micro, máy quay. Họ còn phải thành thạo các nền tảng số, kỹ năng truyền thông đa phương tiện, ứng dụng AI, phân tích dữ liệu lớn. Nhưng dù công cụ có hiện đại đến đâu, giá trị cốt lõi của người làm báo vẫn không thay đổi: Đó là trách nhiệm với sự thật và niềm tin của bạn đọc. Do đó, báo chí hôm nay phải là báo chí kiến tạo: Không chỉ phản ánh mà còn gợi mở, đồng hành, dẫn dắt dư luận và góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn. Người làm báo hôm nay phải là nhà báo công dân - nhà báo dấn thân - nhà báo nhân văn, dám đi - dám viết - dám chịu trách nhiệm.

Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, nhìn lại chặng đường đã qua, tự hào về những thành tựu to lớn, càng thấy rõ vai trò then chốt của báo chí trong thời đại mới. Ngòi bút hôm nay không thể chỉ là công cụ phản ánh mà phải là khí cụ của trí tuệ, của bản lĩnh và đạo đức.

Mỗi nhà báo chân chính hãy tự xem mình là người giữ lửa - truyền lửa - tiếp lửa, để báo chí Việt Nam tiếp tục xứng đáng là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, là nhịp cầu nối Đảng với dân, là tiếng nói xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh và nhân ái.

HỮU ĐỨC (nguyên Tổng Biên tập Báo Ấp Bắc)