Người dễ bị 'tổn thương' trong xã hội cần làm gì để được trợ giúp pháp lý miễn phí?

Hiện nay, quyền tiếp cận công lý và pháp luật là một trong những quyền cơ bản của con người. Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện tài chính hoặc hiểu biết pháp luật để tự bảo vệ mình khi có tranh chấp, xung đột pháp lý xảy ra. Đặc biệt là nhóm người yếu thế trong xã hội thường gặp nhiều rào cản trong việc tiếp cận hệ thống pháp luật.

Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước ta đã xây dựng hệ thống trợ giúp pháp lý miễn phí nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho nhóm người này.

Theo Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, những người thuộc diện được trợ giúp pháp lý miễn phí, gồm: Người có công với cách mạng; người nghèo; trẻ em dưới 16 tuổi; người bị buộc tội trong vụ án hình sự nhưng không có khả năng thuê luật sư; người cao tuổi cô đơn, không nơi nương tựa; người khuyết tật nặng, đặc biệt nặng; người dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; nạn nhân bị bạo lực gia đình, mua bán người, xâm hại tình dục…

Nếu thuộc một trong các nhóm đối tượng trên, người dân hoàn toàn có quyền được hỗ trợ pháp lý miễn phí.

Nữ Trợ giúp viên pháp lý thuộc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước TP Hà Nội.

Để được hưởng trợ giúp pháp lý miễn phí, người yếu thế cần chuẩn bị các giấy tờ chứng minh mình thuộc diện được hỗ trợ, như: Giấy chứng nhận hộ nghèo hoặc cận nghèo; giấy xác nhận khuyết tật; giấy khai sinh (đối với trẻ em); giấy xác nhận là người có công với cách mạng; giấy xác nhận dân tộc thiểu số tại địa phương khó khăn...

Theo Luật Trợ giúp pháp lý, giấy tờ này là căn cứ để Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tiếp nhận và thực hiện việc hỗ trợ đúng đối tượng.

Sau khi chuẩn bị đầy đủ giấy tờ cần liên hệ với Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước. Hiện nay, mỗi tỉnh, thành phố trên cả nước đều có Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước, trực thuộc Sở Tư pháp. Người yếu thế có thể đến trực tiếp trụ sở trung tâm hoặc liên hệ qua điện thoại, email để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể.

Ngoài ra, tại các xã, phường, thị trấn cũng có cộng tác viên trợ giúp pháp lý, tổ hòa giải cơ sở hoặc các buổi tuyên truyền pháp luật lưu động do Sở Tư pháp tổ chức. Đây là những kênh hữu ích để người dân tiếp cận thông tin và nhận được trợ giúp khi cần thiết.

Hiện tại Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố đều có Trung tâm Trợ giúp pháp lý.

Khi tiếp xúc với cán bộ trợ giúp pháp lý, người dân nên trình bày rõ vấn đề mình đang gặp phải (ví dụ như: tranh chấp đất đai, bạo lực gia đình, bị xâm hại, bị từ chối quyền thừa kế…). Việc nêu rõ nội dung sẽ giúp luật sư hoặc trợ giúp viên pháp lý tư vấn chính xác, đúng hướng và có thể đại diện tham gia tố tụng nếu cần.

Người dân cần hiểu rằng, trợ giúp pháp lý là dịch vụ miễn phí, do Nhà nước đảm bảo kinh phí và đội ngũ luật sư, trợ giúp viên pháp lý cũng được đào tạo chuyên nghiệp. Việc tin tưởng và hợp tác, cung cấp đầy đủ thông tin, tài liệu sẽ giúp quá trình trợ giúp đạt hiệu quả cao hơn, góp phần bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Hoàng An