Người đàn ông 30 tuổi đột quỵ trên sân bóng
Anh L.Đ.B. 30 tuổi, đã bất ngờ ngã quỵ trong khi chơi đá bóng cùng các bạn. Tại bệnh viện, bác sĩ ghi nhận huyết áp của anh là 200/100mmHg, xác định đột quỵ não.
Đổ gục khi chơi đá bóng
Chiều tối 29/9, anh L.Đ.B, 30 tuổi, ngụ tại Củ Chi (TPHCM), trải qua một cơn đột quỵ khi đang chơi đá bóng cùng bạn bè sau giờ làm việc.
Trước khi vào sân, người đàn ông này đã khởi động kỹ càng. Chơi được khoảng 45 phút, anh cảm thấy mệt, ra nghỉ ngơi, rồi đột nhiên chóng mặt dữ dội và ngã quỵ.
Những người bạn nhanh chóng đưa anh B. đến bệnh viện cấp cứu, mất gần 20 phút để đến nơi. Tại Khoa Cấp cứu, bác sĩ ghi nhận huyết áp của nam bệnh nhân lên tới 200/100mmHg, kèm theo triệu chứng chóng mặt và liệt nửa người, nghi ngờ đây là dấu hiệu của đột quỵ.
Anh B. trước đó không hề biết mình bị tăng huyết áp. Thỉnh thoảng, anh có đau đầu nhưng nghĩ do căng thẳng công việc, không đi khám sức khỏe.
Kết quả chụp MRI xác định anh B. bị nhồi máu tiểu não bên phải. Các bác sĩ lập tức kiểm soát huyết áp và tiêm thuốc tiêu sợi huyết (rTPA) qua tĩnh mạch để tái thông mạch máu bị tắc, giúp cung cấp máu và oxy kịp thời cho các tế bào não đang bị tổn thương. Sau khi dùng thuốc, tình trạng chóng mặt của anh B. giảm nhanh, triệu chứng liệt cải thiện, anh có thể giữ thăng bằng khi ngồi và đi lại.

Anh B. sau ca cấp cứu. Ảnh: BVCC.
Gia đình vô cùng bất ngờ khi anh hồi phục nhanh, không ghi nhận hẹp hay tắc mạch máu lớn trên phim CT mạch máu não. Bác sĩ nhấn mạnh rằng thành công này đến từ việc cấp cứu đúng “thời gian vàng”.
Để phòng tránh tái phát, anh B. được yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt việc dùng thuốc theo chỉ định, không tự ý dừng thuốc và kiểm soát lâu dài bệnh tăng huyết áp. Anh cần bỏ hoàn toàn rượu bia, hạn chế các môn thể thao hoặc vận động quá sức để tránh ảnh hưởng đến mạch máu.
Đột quỵ có thể xảy ra khi chơi thể thao
Theo bác sĩ Lê Minh Mẫn, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, tập luyện thể thao đều đặn giúp giảm nguy cơ đột quỵ về lâu dài, nhưng đột quỵ vẫn có thể xảy ra trong hoặc ngay sau khi tập luyện, đặc biệt nếu vận động quá sức hoặc có bệnh lý nền tiềm ẩn.
Vận động quá sức và cường độ cao: Khi chơi thể thao với cường độ cao, nhu cầu oxy và máu cung cấp cho cơ thể, đặc biệt là não, tăng đột ngột. Nếu hệ tuần hoàn không đáp ứng kịp, có thể dẫn đến thiếu máu cục bộ, gây đột quỵ.
Bệnh lý nền tiềm ẩn: Đây là nguyên nhân chính. Nhiều người không biết mình có các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, dị dạng mạch máu não hoặc các vấn đề mạch máu khác. Khi họ gắng sức, các bệnh lý này có thể bị kích hoạt, dẫn đến đột quỵ. Trong các môn thể thao đối kháng hoặc có nguy cơ va chạm cao, chấn thương có thể gây bóc tách động mạch cổ - não, một nguyên nhân phổ biến gây đột quỵ ở người trẻ và vận động viên.
Các yếu tố khác: Thiếu ngủ, mất nước, chế độ ăn uống không khoa học cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ khi chơi thể thao. Vì vậy, việc tầm soát sức khỏe định kỳ và tập luyện vừa sức rất quan trọng để phòng ngừa đột quỵ.
Bác sĩ Mẫn cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cấp cứu kịp thời. Nếu phát hiện dấu hiệu đột quỵ, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có trung tâm đột quỵ gần nhất. Các dấu hiệu điển hình được nhận biết theo quy tắc F.A.S.T (méo miệng, liệt tay, nói khó, đưa bệnh nhân đến bệnh viện sớm nhất). Tuy nhiên, một số trường hợp như anh B. có dấu hiệu ít gặp hơn, được gọi là B.E.F.A.S.T (chóng mặt, mất thăng bằng, mất thị lực, nhìn mờ, nhìn đôi).
Tuyệt đối không áp dụng các phương pháp dân gian vì có thể làm mất “thời gian vàng”, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như hôn mê hoặc nguy hiểm đến tính mạng. Việc nhận biết sớm và xử trí đúng cách là yếu tố then chốt để cứu sống và giảm thiểu di chứng cho bệnh nhân đột quỵ.
Video nhận biết và xử lý khi thấy người đột quỵ. Nguồn: Hội Đột quỵ Hà Nội.