Ngư dân 'nằm bờ' kỳ vọng với chính sách an sinh

Tàu thuyền neo đậu tại Cảng cá La Gi

Đồng thuận với các giải pháp xóa “thẻ vàng” IUU

Sau gần 8 năm thực thi Luật Thủy sản năm 2017 và triển khai nhiều giải pháp chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), tỉnh Lâm Đồng đã đạt được một số kết quả tích cực. Đến thời điểm này, tỉnh đã hoàn thành 17/19 nhiệm vụ Chính phủ giao cho địa phương về chống khai thác IUU. Trong đó, nội dung trọng tâm là kiểm soát chặt chẽ tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, không cho xuất bến đi khai thác; xây dựng chính sách hỗ trợ giải bản tàu cá, ổn định đời sống và chuyển đổi nghề cho ngư dân.

Tính đến giữa tháng 11/2025, tổng số tàu cá đăng ký toàn tỉnh là 8.222 tàu, trong đó đã cấp phép khai thác 7.470 tàu. Tuy nhiên, số tàu cá hết hạn giấy phép không đủ điều kiện thực hiện theo quy định vẫn còn 752 tàu, tỉnh đã triển khai các biện pháp quản lý, kiểm soát chặt chẽ, không cho xuất bến đi khai thác... Đây được xem là giải pháp kiên quyết của cơ quan chức năng để quyết tâm xóa “thẻ vàng” trong thời gian sớm nhất. Với các chủ tàu, ngư dân thuộc diện buộc phải “nằm bờ”, bà con thể hiện sự đồng thuận, chấp hành đúng quy định.

Ông Trần Trọng, một chủ tàu đang “nằm bờ” do không đủ điều kiện khai thác

Đơn cử tại phường Phan Thiết, một trong những địa phương ven biển của tỉnh có khoảng 60 tàu cá hết hạn cấp giấy phép khai thác thủy sản. Ông Trần Trọng, tổ dân phố 26 - phường Phan Thiết là một trong số nhiều chủ tàu đang “nằm bờ”, vì không đủ điều kiện khai thác. Có mặt tại căn nhà cấp bốn chật chội trong hẻm nhỏ, cách nơi neo đậu tàu ở sông Cà Ty chỉ mấy chục mét, ông Trọng ngồi bệt xuống thềm nhà, mở giấy tờ, sổ sách liên quan đến chiếc tàu cá BTh - 862784 TS có công suất 60 CV, “cần câu cơm” của cả gia đình. Ông Trọng chia sẻ, chiếc ghe này vốn đăng ký hoạt động nghề lưới rê ở vùng lộng nhưng hơn 1 năm trước, tôi đã tự chuyển qua nghề giã vì thu nhập từ nghề lưới thấp. Mới hoạt động nghề giã được mấy chuyến, thì bị nhà nước cấm hoạt động do không đủ điều kiện nên đành nghỉ hơn 1 tháng nay.

Còn ông Võ Tiền ở cùng tổ dân phố 26, chủ tàu cá LĐ 85073TS với công suất 210 CV cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Do không đủ điều kiện khai thác thủy sản vì hoạt động trái nghề, nên tàu của ông buộc phải neo đậu ở sông Cà Ty hơn 1 tháng nay. Điều này đồng nghĩa với việc chủ tàu cùng các “bạn thuyền” mất thu nhập, ảnh hưởng đến đời sống. Tuy nhiên, ông Tiền cùng nhiều ngư dân khác cho biết, vẫn chấp hành đúng chủ trương, quy định của tỉnh về chống khai thác IUU. Cùng với đó, họ mong mỏi có được sự đồng hành, hỗ trợ từ các chính sách an sinh để sớm ổn định cuộc sống.

Chính sách hỗ trợ thiết thực với ngư dân

Rõ ràng, việc cấm các tàu cá không đủ điều kiện tiếp tục hoạt động đã và đang phát sinh tình trạng nhiều chủ tàu mất sinh kế, đời sống gặp nhiều khó khăn. Từ đó, ảnh hưởng trực tiếp đến an sinh xã hội, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh những vấn đề nhạy cảm, phức tạp, tạo điểm nóng về an ninh, trật tự an toàn xã hội tại các địa phương ven biển. Vì vậy, chính sách hỗ trợ kịp thời cho các chủ tàu bị mất sinh kế trong thời gian chuyển đổi nghề, ổn định đời sống ngư dân là rất cần thiết. Bên cạnh đó còn tạo sự đồng thuận trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khai thác IUU.

Giữa tháng 11/2025, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 52/2025/NQ-HĐND, quy định chính sách hỗ trợ ổn định đời sống đối với hộ gia đình có tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh. Đó là những tàu cá không đáp ứng đủ một hoặc một số điều kiện về đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản hoặc hoạt động khai thác sai nghề so với nghề được ghi trong giấy phép khai thác thủy sản. Với con số khoảng 500 tàu thuyền thuộc diện này, dự kiến ngân sách tỉnh sẽ bố trí 4,5 tỷ đồng để thực hiện chính sách này.

Lực lượng chức năng gắn bảng trên tàu cá không đủ điều kiện hoạt động tại xã Phan Rí Cửa.

Đối tượng áp dụng là chủ tàu cá đăng ký thường trú trên địa bàn tỉnh được UBND cấp xã xác nhận, có tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản...

Về nguyên tắc hỗ trợ, chính sách này chỉ xem xét hỗ trợ đối với các hộ gia đình là chủ tàu có tàu cá đăng ký tại tỉnh Lâm Đồng nhưng phải ngừng hoạt động do không đủ điều kiện khai thác thủy sản theo quy định của pháp luật. Chủ tàu cá được hưởng hỗ trợ phải chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về phòng, chống IUU...

Hoạt động hỗ trợ của tỉnh nhằm góp phần ổn định đời sống cho các hộ gia đình chủ tàu có tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản phải gắn với công tác quản lý nhà nước. Tuy nhiên, với những chủ tàu như ông Trọng, ông Tiền hiện đang đứng trước nỗi lo về sinh kế lâu dài. Họ là những người có hàng chục năm gắn với nghề biển, nên việc tàu “nằm bờ” chờ bán, tải bản hay làm thủ tục chuyển đổi đều gặp khó khăn vì sinh kế. Khi lên bờ, họ chưa biết chuyển đổi nghề gì khi tuổi đã lớn, trình độ có hạn. Kéo theo đó là sinh kế của những bạn thuyền đã gắn bó với họ suốt nhiều năm cũng đang vô cùng khó khăn...

Các chủ tàu cá ngừng hoạt động đánh bắt thủy sản khi đáp ứng các điều kiện quy định, sẽ được hỗ trợ 3 triệu đồng/hộ/tháng. Thời gian được hỗ trợ 3 tháng, tính từ ngày tàu cá ngừng hoạt động đánh bắt thủy sản theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Kiều Hằng .