Ngư dân đồng lòng - 'chìa khóa' phòng ngừa khai thác IUU

Tổ công tác địa bàn của Đồn Biên phòng Tây Yên tăng cường tuyên truyền, vận động người dân chấp hành các quy định của pháp luật khi đánh bắt hải sản trên biển. Ảnh: Tiến Vinh

Hỗ trợ tối đa cho ngư dân

Hiện nay, toàn tỉnh Kiên Giang có 3.627 tàu cá chiều dài trên 15m khai thác hải sản xa bờ, trong khi đó, Đồn Biên phòng Tây Yên quản lý gần 1.000 tàu cá, chiếm gần 30%. Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, tình trạng khai thác IUU trên địa bàn Đồn Biên phòng Tây Yên quản lý còn diễn biến phức tạp. Một số ngư dân cố tình tắt thiết bị VMS, đánh bắt sai vùng, trái tuyến hoặc sử dụng phương tiện, ngư cụ bị cấm. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho Đồn Biên phòng Tây Yên và các lực lượng chức năng trong công tác quản lý, chống khai thác IUU.

Ngay từ khi có công văn, điện chỉ đạo của các cấp về chống khai thác IUU, Ban Chỉ huy Đồn Biên phòng Tây Yên đã tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát tàu cá, vận động ngư dân chấp hành các quy định pháp luật về chống khai thác IUU. Đồng thời, đơn vị đã tăng cường, bố trí thêm đội ngũ cán bộ có chuyên môn cùng với Đội kiểm soát hành chính, cán bộ trạm kiểm soát Biên phòng thực hiện công tác đăng ký xuất, nhập bến cho phương tiện ra vào trạm.

Qua quá trình phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang, Đồn Biên phòng Tây Yên đã hoàn thành việc hỗ trợ ngư dân lắp đặt thiết bị VMS trên tàu cá và bổ sung đầy đủ các giấy tờ liên quan theo quy định trước khi ra khơi. Tất cả các tàu cá trước khi xuất bến đều được kiểm tra kỹ lưỡng thiết bị VMS, bảo đảm thiết bị có kết nối tốt và hoạt động ổn định trong suốt hành trình. Một điểm đáng chú ý trong công tác này là tất cả các chủ tàu, tài công đều tự nguyện viết cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài, không tự ý tháo lắp hoặc tắt tín hiệu thiết bị VMS. Công tác kiểm tra, hỗ trợ trước khi ra khơi không chỉ đảm bảo an toàn cho ngư dân, mà còn là cơ sở quan trọng để lực lượng chức năng theo dõi, giám sát và xử lý vi phạm một cách kịp thời.

Thượng tá Lê Văn Na, Chính trị viên Đồn Biên phòng Tây Yên cho biết, với tinh thần kiểm tra, kiểm soát không có "vùng cấm", không có ngoại lệ, kết hợp tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, đến nay, bà con ngư dân trên địa bàn hầu hết đã hiểu về những nguy hại của việc khai thác IUU. Nhiều ngư dân tự liên hệ với đơn vị xin được hỗ trợ hoàn tất các thủ tục, giấy tờ, nâng cấp thiết bị liên lạc, thiết bị VMS.

Sự chuyển biến tích cực của ngư dân

Nhằm tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của ngư dân, quyết tâm cùng hệ thống chính trị cả nước gỡ "thẻ vàng" của EC, Đồn Biên phòng Tây Yên đã phối hợp với lực lượng chức năng lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao, thường xuyên theo dõi hoạt động, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, đảm bảo công tác quản lý được chặt chẽ, đúng theo quy định của pháp luật.

Cán bộ Đồn Biên phòng Tây Yên kiểm tra thiết bị VMS trên tàu cá của ngư dân trước khi ra khơi. Ảnh: Tiến Vinh

Ông Trần Ngọc Quý (một trong những chủ tàu cá đánh bắt xa bờ trên địa bàn xã Tây Yên, huyện An Biên) cho biết, trước mỗi chuyến biển, tại cảng cá, ông đã làm các thủ tục như trình báo cơ quan chức năng, các giấy tờ ghi nhật ký khai thác, danh sách thuyền viên, giấy phép khai thác và các thủ tục xuất cảng đều được thực hiện đầy đủ.

"Thời gian này, các cơ quan chức năng thường xuyên tăng cường kiểm tra, giám sát mọi hoạt động của tàu cá nhằm tránh tình trạng vi phạm vùng biển nước ngoài. Tôi thường xuyên được các cán bộ Biên phòng vận động tham gia các buổi họp dân để tuyên truyền, chỉ ra tác hại của việc khai thác IUU. Khi phát hiện các tàu cá có hành vi khai thác IUU, chúng tôi đều báo cáo cơ quan chức năng để kịp thời xử lý, ngăn chặn" - ông Trần Ngọc Quý cho biết thêm.

Nhờ hàng trăm buổi tuyên truyền trực tiếp tại các cảng cá cùng sự kiên trì giải thích, vận động của cán bộ Đồn Biên phòng Tây Yên, ngư dân đã hiểu rằng, khai thác bền vững không chỉ là tuân thủ pháp luật, mà còn là bảo vệ sinh kế lâu dài của chính họ, tinh thần này đã được lan tỏa sâu rộng. Theo thống kê sơ bộ từ các tổ công tác liên ngành, gần đây, số vụ vi phạm như vượt ranh giới đánh bắt hải sản, tắt thiết bị VMS, sử dụng ngư cụ bị cấm đã giảm đáng kể so với những năm trước.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, song cuộc chiến chống khai thác IUU tại Tây Yên vẫn còn không ít thách thức. Trong thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục tăng cường lực lượng, phương tiện để giám sát hoạt động của tàu cá. Đồng thời, tiếp tục làm tốt tuyên truyền, vận động, đối với các trường hợp cố tình vi phạm, đơn vị sẽ áp dụng biện pháp mạnh tay như tịch thu giấy phép, tàu cá hoặc đưa vào "danh sách đen" nhằm răn đe; quyết tâm cùng với các ban, ngành, đoàn thể, các lực lượng ngăn chặn, đi đến chấm dứt tình trạng tàu cá Việt Nam khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Ngọc Lâm - Tiến Vinh