Ngôi chùa nghìn năm tuổi ở Thanh Hóa lưu giữ nhiều dấu tích cổ

XEM CLIP:

Theo sư thầy Thích Đàm Hảo, Phó trụ trì chùa Long Cảm, chùa tọa lạc trên núi Ốc Sơn thuộc thôn Trang Các, thị trấn Hà Trung, được xây dựng vào thời Lý Thái Tổ.

Sử sách cũ ghi lại, vào năm 1020, trên đường đi chinh phục đất phương Nam, vua Lý Thái Tổ đã cùng đoàn quân của mình đóng quân trên núi Ốc Sơn. Đêm đến nhà vua nằm mộng thấy vị thần linh ở núi hiện đến và hứa sẽ trợ lực cho nhà vua trong cuộc tiến quân này.

Toàn cảnh ngôi chùa cổ nằm trên núi Ốc Sơn. Ảnh: Lê Dương

Công cuộc chinh phục phương Nam thắng lợi, về tới kinh đô, nhà vua nhớ lại sự tích trên và để trả ơn vị thần linh giúp sức, vua Lý Thái Tổ đã cho dựng trên núi Ốc Sơn một ngôi chùa lấy tên Long Cảm (Long là Rồng, nhà vua cảm tạ ơn).

Về sau, ngôi chùa trên núi Ốc Sơn và vùng đất Trang Các còn gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử, như: Đời Trần, Trần Thái Tông (1225 – 1258), vị vua đầu tiên của nhà Trần cũng thân chinh đi đánh Chiêm Thành (1252) và đóng quân tại chùa Long Cảm. Nhà vua cũng mộng thấy vị thần linh trên núi Ốc Sơn hiện đến và hứa trợ giúp, cuộc hành binh thắng lợi.

Cổng chùa nằm trên lưng chừng núi. Ảnh: Lê Dương

Năm 1843 – thời Nguyễn, trong một dịp đi kinh lý ra Bắc, vua Thiệu Trị đã cho trùng tu lại chùa Long Cảm, ban tặng cho chùa một quả chuông đồng và khắc một tấm bia ghi công đức.

Ngôi chùa có niên đại hàng nghìn năm tuổi. Ảnh: Lê Dương

Trải qua thời gian, kiến trúc chùa Long Cảm đã bị thay đổi qua nhiều lần tôn tạo, tu sửa. Tuy nhiên, ngôi chùa vẫn còn dấu tích thời Lý đó là 4 cột đá khắc chữ Hán ở hiên chùa chính. Ngoài ra còn có thượng pháp, kiến trúc chùa, bia ký, chuông đồng, khánh đá… đều mang dấu tích thời Lê – Nguyễn.

Chùa chính (còn gọi là Tiền đường hay Bái đường) gồm 3 gian, có kết cấu vì kèo gỗ theo kiểu “chồng rường, giá chiêng". Ảnh: Lê Dương

Chùa Long Cảm có cấu trúc thành một thể liên hoàn, gồm tam quan - sân chùa - chùa chính - nhà thờ mẫu - nhà tổ, tiếp đó là nhà khách và nơi ở của nhà sư trụ trì.

Các pho tượng Phật đều là những pho tượng cổ. Ảnh: Lê Dương

Chùa chính (còn gọi là Tiền đường hay Bái đường) gồm 3 gian, có kết cấu vì kèo gỗ theo kiểu “chồng rường, giá chiêng” với 4 hàng chân cột, hai cột lớn và hai cột quân. Về trang trí trên các vì kèo là những mảng chạm khắc hình các con giống như rồng, ngựa, hươu… được tạo tác từ bên ngoài và gắn lên những bức cốn mê.

Cột đá cổ có khắc chữ Hán. Ảnh: Lê Dương

Theo sư thầy Thích Đàm Hảo, du khách và phật tử đến vãn cảnh chùa ấn tượng nhất là khánh đá cổ nặng khoảng 300-400kg đặt ở sân chùa. Chiếc khánh này không có họa tiết cầu kỳ, tuy nhiên chỉ cần lấy tay vỗ vào nó sẽ phát ra tiếng kêu trầm bổng ngân dài như tiếng chuông đồng.

Khánh đá phát ra tiếng kêu như chuông đồng. Ảnh: Lê Dương

Cũng theo sư thầy Thích Đàm Hảo, ngoài chiếc khánh đá cổ phát ra tiếng chuông ngân, nhà chùa cũng đang lưu giữ một chiếc khánh đá tương tự. Chiếc khánh thứ hai có họa tiết hoa văn hình đám mây, trước đây nó ở trong ngôi chùa bên làng Thượng.

Mấy chục năm trước, chùa Thượng bị đổ, nhiều đồ thờ bị hư hỏng, có người tiếc chiếc khánh quý nên đem giấu xuống ao để bảo quản. Sau này, chiếc khánh được trục vớt lên, đem về chùa Long Cảm cung tiến.

Ảnh: Lê Dương

“Điểm khác biệt lớn nhất của hai chiếc khánh nằm ở tiếng ngân vang. Với chiếc khánh đá của nhà chùa, chỉ cần lấy tay vỗ vỗ sẽ phát ra những tiếng kêu như tiếng chuông đồng. Còn chiếc khánh được cung tiến, dù gõ mạnh đến mấy cũng chỉ phát ra tiếng kêu lạch, cạch”, sư thầy Thích Đàm Hảo cho biết.

Lê Dương