Nghị quyết 70-NQ/TW tiếp tục ưu tiên năng lượng tái tạo

Thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây là văn kiện quan trọng, định hướng chiến lược phát triển ngành năng lượng trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn tăng trưởng mới với nhiều cơ hội và thách thức.

Năng lượng tái tạo đạt 30% tổng cung năng lượng năm 2030

Nghị quyết khẳng định, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW (2020), ngành năng lượng Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, cơ bản đáp ứng được yêu cầu an ninh năng lượng quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và nâng cao đời sống nhân dân.

Trước đó, Nghị quyết 55-NQ/TW năm 2020 đã đặt nền móng cho ngành năng lượng phát triển nhanh về quy mô và đa dạng về cơ cấu, từ điện than, dầu khí đến năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, ở thời điểm này, yêu cầu đã khác. Nếu như trước đây chỉ cần “đủ điện cho phát triển”, thì nay mục tiêu đã nâng lên thành bảo đảm nguồn năng lượng chất lượng cao, giá hợp lý, bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế.

Các doanh nghiệp, dự án điện tái tạo có thể được hưởng nhiều cơ chế ưu đãi - Ảnh minh họa

Theo đó, Bộ Chính trị đặt mục tiêu tổng quát đến năm 2030 bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia; cung cấp năng lượng đầy đủ, ổn định, chất lượng cao, giảm phát thải cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, nâng cao đời sống người dân, bảo vệ môi trường sinh thái. Từng bước chuyển đổi năng lượng đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và cam kết quốc tế. Ngành năng lượng phát triển hài hòa giữa các phân ngành với hạ tầng đồng bộ và thông minh, đạt trình độ tiên tiến của khu vực ASEAN.

Cùng với đó, phát triển đồng bộ, hợp lý và đa dạng hóa các loại hình năng lượng; ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch; khai thác và sử dụng hợp lý các nguồn năng lượng hóa thạch trong nước, chú trọng bình ổn, điều tiết và bảo đảm dự trữ năng lượng quốc gia; phát triển điện hạt nhân, điện khí; có lộ trình giảm tỉ trọng điện than một cách hợp lý. Cơ cấu tối ưu hệ thống năng lượng quốc gia, bảo đảm tính đồng bộ, hiệu quả, phát huy lợi thế so sánh của từng vùng và địa phương.

Các chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030 gồm: tổng cung năng lượng sơ cấp khoảng 150-170 triệu tấn dầu quy đổi; tổng công suất nguồn điện khoảng 183-236 GW (có thể cao hơn tùy nhu cầu hệ thống và tình hình phát triển từng thời kỳ); tổng sản lượng điện khoảng 560-624 tỷ kWh; tỷ lệ năng lượng tái tạo trong tổng cung sơ cấp khoảng 25-30%;…

Ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo và công nghệ mới

Nghị quyết 70-NQ/TW nhấn mạnh định hướng phát triển năng lượng tái tạo và năng lượng mới với yêu cầu ban hành và thực thi hiệu quả các cơ chế, chính sách liên quan đến tiêu chuẩn, tỷ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu đầu tư và cung cấp. Cùng với đó, thị trường Chứng chỉ năng lượng tái tạo (REC) sẽ được triển khai, nhằm thúc đẩy mở rộng các nguồn năng lượng tái tạo thay thế tối đa năng lượng hóa thạch. Ưu tiên sử dụng năng lượng gió và mặt trời; khuyến khích phát triển tại các vùng, địa phương có lợi thế.

Nghiên cứu, đánh giá tổng thể tiềm năng để xây dựng định hướng phát triển các loại hình năng lượng mới như địa nhiệt, sóng biển, thủy triều, hải lưu; đồng thời triển khai một số mô hình ứng dụng và khai thác thử nghiệm để đánh giá hiệu quả. Nghị quyết cũng định hướng thử nghiệm mô hình sản xuất, sử dụng hydrogen, các dẫn xuất hydrogen, amoniac; phát triển điện gió ngoài khơi và điện mặt trời gắn với sản xuất hydrogen, amoniac.

Đối với thủy điện, phát huy, mở rộng tối đa công suất của các nhà máy hiện có. Tiếp tục phát triển có chọn lọc một số thủy điện nhỏ và vừa, đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện tích năng. Tăng cường hợp tác phát triển thủy điện với các nước gắn với nhập khẩu điện dài hạn từ nước ngoài.

Đối với điện gió và điện mặt trời, ưu tiên phát triển phù hợp với khả năng bảo đảm an toàn hệ thống với giá thành điện hợp lý, đặc biệt là các nguồn điện tự sản xuất, tự tiêu thụ, điện mặt trời mái nhà. Khẩn trương xây dựng chính sách tháo gỡ khó khăn, chính sách pháp lý hỗ trợ và cơ chế đột phá cho phát triển điện gió ngoài khơi; nghiên cứu, giao nhiệm vụ cho một số doanh nghiệp lớn nhà nước, tư nhân có uy tín, thương hiệu, có thực lực để thực hiện nhiệm vụ phát triển các dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền biển, đảo.

Nghị quyết cũng đề ra cơ chế đặc thù để xử lý dứt điểm những vướng mắc, khó khăn trong các dự án điện gió, điện mặt trời đang tồn tại, nhằm bổ sung nguồn điện cho hệ thống quốc gia, tránh lãng phí nguồn lực xã hội. Việc thực hiện sẽ bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư trên nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, đồng thời xử lý nghiêm các sai phạm theo quy định pháp luật.

Đối với điện đồng phát, điện tận dụng nhiệt dư, khí dư, sinh khối, rác thải và chất thải rắn, khai thác tối đa nguồn điện đồng phát sinh khối; đẩy mạnh phát triển các nguồn điện từ xử lý rác thải đô thị, chất thải rắn và sinh khối; khuyến khích phát điện từ thu hồi khí dư, nhiệt dư, nước dư của các nhà máy; các loại hình nguồn điện này được phát triển không bị giới hạn bởi quy mô quy hoạch.

Nếu được triển khai quyết liệt và đồng bộ, Nghị quyết 70-NQ/TW sẽ trở thành “điểm tựa năng lượng”, giúp Việt Nam hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng nhanh, bền vững và vươn lên thành quốc gia phát triển vào giữa thế kỷ XXI.

Thảo Nguyên