Nghị quyết 68: Bệ phóng cho kinh tế tư nhân gia tăng giá trị

Trước Mưa đỏ, Mai là bộ phim do tư nhân đầu tư đạt mức doanh thủ kỷ lục 551 tỷ đồng, trong top 10 bộ phim ăn khách nhất tính đến thời điểm này, trừ Mưa đỏ, 9 tác phẩm còn lại đều do tư nhân tự bỏ tiền làm phim. Điều cho thấy sự manh nha của nền công nghiệp văn hóa bước đầu hình thành, phát triển ở thị trường trong nước. Tuy nhiên, trong vòng 2 năm kể từ sau thời điểm đó đến trước khi Nghị quyết 68 được ban hành, nền công nghiệp văn hóa vẫn chưa tháo gỡ được các vướng mắc.

Từ 2 năm trước, Chính phủ xác định 12 lĩnh vực công nghiệp văn hóa bao gồm quảng cáo, kiến trúc, phần mềm, các trò chơi giải trí, thủ công mỹ nghệ, thiết kế, điện ảnh, xuất bản, thời trang, nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, phát thanh truyền hình, du lịch văn hóa. Tuy nhiên, do cơ chế, chính sách chưa theo kịp thực tiễn, quá trình tổ chức thực hiện ở một số ngành, lĩnh vực chưa đạt hiệu quả, cơ chế phối hợp còn thiếu đồng bộ, chưa xác định được sản phẩm, dịch vụ trọng tâm, chủ lực.

“Mai” – bộ phim đã lập kỷ lục là phim điện ảnh có doanh thu cao nhất mọi thời đại ở Việt Nam

Bà Trần Ly Ly, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn cho biết, các nghệ sĩ trẻ, những DN đầu tư vào các lĩnh vực văn hóa cần được hỗ trợ từ chính sách, ví dụ như thuế hay chế đội đối với nhân sự chất lượng cao, mang tính đặc thù.

“Rất cần có chính sách hỗ trợ cho các nghệ sĩ trẻ, chính sách giảm thuế cho các doanh nghiệp đầu tư về nghệ thuật. Cá nhân, đơn vị đầu tư nghệ thuật thay vì đóng thuế TNDN vừa được vinh danh, vừa được giảm thuế. Ví dụ nếu đơn vị đầu tư cho nghệ thuật, thuế chỉ phải nộp 4%, thay bằng mức 25%”, bà Ly nói.

Nghị quyết 68 ra đời giúp tháo gỡ được những vướng mắc đối với cá nhân, tập thể tham gia đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp văn hóa thông qua những quy phạm pháp luật, quy định rõ vai trò quản lý nhà nước, trách nhiệm, quyền hạn của các chủ thể có liên quan trong một số lĩnh vực.

GS.TS Bùi Quang Thanh, Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam cho biết, Nghị quyết 68 cần phải được tiếp cận và vận dụng ở góc độ văn hóa. Bộ Chính trị đã chỉ ra rất rõ những điểm nghẽn cũng như những thuận lợi, do đó khâu đầu tiên cần thay đổi triệt để tư duy về phát triển của DNTN gắn với văn hóa. Nhà nước cũng cần thay đổi những cơ chế chính sách đối với các DN hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, đồng thời quan tâm đến việc xây dựng nguồn nhân lực trong đó đặc biệt là vai trò của các Nghệ nhân, Nghệ sĩ.

Cảnh trong phim "Đào, phở và piano"

Trong khi đó, PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và xã hội của Quốc hội cho rằng, Nghị quyết 68 tạo tiền đề cho các DNTN hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, đặc biệt là về pháp lý. “Nghị quyết 68 đã tạo hành lang pháp lý khuyến khích tư nhân đầu tư vào ngành công nghiệp văn hóa như điện ảnh, âm nhạc, thời trang, mỹ thuật ứng dụng, trò chơi điện tử… đây là những lĩnh vực mà tư nhân có lợi thế để sáng tạo linh hoạt”, ông Sơn nói.

Cũng như văn hóa, các lĩnh vực công nghệ, đối với những ngành có giá trị gia tăng cao, Nghị quyết 68 thể hiện rất rõ quan điểm đổi mới từ cơ chế xin cho sang bảo vệ, chủ động phục vụ, tạo điều kiện tối đa cho các DNTN đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao. Từ đó giúp các DNTN tham gia sâu hơn vào các chuỗi liên kết ngành công nghệ cao, được dẫn dắt bởi những DN quy mô, đặc biệt là các DN nước ngoài. Tương tự với những ngành kinh doanh dịch vụ có giá trị gia tăng cao, đơn cử như ngành kinh doanh dịch vụ.

Không chỉ các ngành có giá trị gia tăng cao, ngành công nghiệp công nghệ cao theo các chuyên gia cũng được hưởng những lợi ích từ sự thay đổi góc nhìn, thể hiện trong nội dung của Nghị quyết 68, khi những lĩnh vực trước đây mặc định dành cho các DNNN, DN FDI, nay DNTN hoàn toàn có thể tiếp cận.

“Có những lĩnh vực lâu nay chúng ta gần như dành riêng cho DNNN hoặc DN FDI, nhưng bây giờ có thể thấy DNTN có thể làm được. Cơ hội rất nhiều nhưng phải cho người ta quyền tiếp cận các cơ hội đó, đừng mặc định coi cơ hội này chỉ dành cho DNNN hoặc DN FDI”, bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế nhận định.

Nghị quyết 68 đã tạo hành lang pháp lý khuyến khích tư nhân đầu tư vào ngành công nghiệp văn hóa như điện ảnh, âm nhạc, thời trang

Cũng đồng tình với quan điểm này, ông Mạc Quốc Anh – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DNNVV TP. Hà Nội cho rằng, Nghị quyết 68 thay đổi toàn bộ tư duy của cơ quan quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của DNTN.

“Dưới Nghị quyết 68 sẽ có rất nhiều văn bản luật, Chỉ thị, Thông tư hướng dẫn ra đời, nhưng DN có 1 không gian mới để mạnh dạn đầu tự, phát triển. Khi không hình sự hóa quan hệ kinh tế sẽ tháo cởi nút thắt thể chế vô cùng quan trọng với DN như không hồi tố các lỗi vi phạm do khách quan, vì cái chung, không tư lợi, có sản phẩm đầu tư về chất xám, về khoa học công nghệ. Nhưng các văn bản pháp luật chưa quy định, vì thế chúng ta cũng nên xem xét có nên xử lý hay không, nên đây vẫn là nút thắt vô cùng quan trọng đối với DN khu vực tư nhân”, ông Mạc Quốc Anh chỉ ra.

Trong bối cảnh đất nước chuyển mình mạnh mẽ, việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo đã trở thành động lực then chốt để phát triển kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc hoàn thiện thể chế pháp lý, đặc biệt là các quy định về bảo vệ tài sản vô hình, là vô cùng cấp thiết. Với tầm nhìn chiến lược, Nghị quyết 57- NQ/TW đã định hướng rõ việc đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tiếp nối tinh thần đó, Nghị quyết 68-NQ/TW ra đời được kỳ vọng là đòn bẩy quan trọng để hoàn thiện thể chế bảo vệ quyền sáng tạo của doanh nghiệp tư nhân.

PV/VOV-Giao thông