Nghị quyết 57 về đổi mới sáng tạo: Thời cơ vàng cho báo chí phát triển đột phá

Quang cảnh diễn đàn. Ảnh: KD

Dự và chủ trì diễn đàn có các đồng chí: Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh; Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu; Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phan Xuân Thủy; Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi.

Cùng dự có đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Nhà báo Việt Nam, Thành ủy, UBND thành phố Hải Phòng và gần 100 Tổng Biên tập các cơ quan báo chí.

Mở ra “luồng xanh” cho báo chí

Nghị quyết số 57-NQ/TƯ ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là một trong “bộ tứ trụ cột” về chủ trương, chính sách phát triển trong kỷ nguyên mới, có vai trò rất lớn trong việc đưa quốc gia vào một giai đoạn phát triển mới, giai đoạn vươn mình của dân tộc.

Các đồng chí lãnh đạo chủ trì diễn đàn. Ảnh KD

Nghị quyết số 57-NQ/TƯ chỉ rõ: “Phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xã hội số, chính phủ số; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tất cả lĩnh vực, trong đó có báo chí - truyền thông” là định hướng chiến lược mở ra không gian chính sách, hành lang pháp lý quan trọng và là cơ hội để báo chí Việt Nam đột phá, vươn lên tầm cao mới. Đồng thời, mở ra “luồng xanh” cho báo chí, khuyến khích đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và sáng tạo trong hoạt động báo chí.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi phát biểu khai mạc diễn đàn. Ảnh: KD

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi, nhấn mạnh: Trong kỷ nguyên số, báo chí Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ thông qua chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ, giúp thông tin được tiếp cận nhanh chóng, lan tỏa rộng rãi và tối ưu hiệu quả tới công chúng. Để nâng cao sức cạnh tranh thông tin, báo chí đang là một trong những lĩnh vực cần có sự đổi mới sáng tạo mạnh mẽ nhất.

“Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị với việc chỉ rõ “Phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xã hội số, chính phủ số; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tất cả lĩnh vực, trong đó có báo chí - truyền thông” đang mở ra những cơ hội lớn cho báo chí nước nhà”, đồng chí Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh.

Phát biểu chào mừng sự kiện, Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu khẳng định: “Nghị quyết số 57-NQ/TƯ thực sự là một vận hội có một không hai để báo chí Việt Nam bứt phá, khẳng định vai trò dẫn dắt và sức mạnh của truyền thông cách mạng. Chúng tôi kỳ vọng tại Diễn đàn này, các đại biểu sẽ có nhiều trao đổi sôi nổi, đề xuất các giải pháp khả thi, thiết thực để triển khai Nghị quyết số 57 hiệu quả nhất”.

Hòa quyện giữa sáng tạo con người và công nghệ

Phát biểu tại diễn đàn, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh cho biết, những công nghệ sẽ sớm xuất hiện trong thời gian tới. Đó là thực tế tăng cường (AR) và thực tế ảo (VR). Điều này sẽ đưa độc giả vào thế giới ảo của bài báo, trải nghiệm sự kiện... Báo chí điều tra, du lịch, giáo dục sẽ truyền cảm hứng mạnh mẽ nhờ trải nghiệm nhập vai, tương tác đa chiều.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: KD

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, tương lai báo chí là sự hòa quyện giữa sáng tạo con người và công nghệ - càng kết hợp mạnh, sức lan tỏa và độ tin cậy càng vượt trội. Báo chí Việt Nam nếu tiên phong khai thác các công nghệ mới sẽ đủ sức cạnh tranh và hội nhập, cung cấp tin tức chính xác, công bằng, cân bằng, sinh động và cá nhân hóa, phục vụ mọi tầng lớp công chúng.

Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Phạm Mạnh Hùng cho rằng, nếu báo chí sản xuất nội dung số, có hai điều cần bảo đảm. Thứ nhất là bản quyền sản phẩm số; thứ hai là khả năng duy trì phát triển bền vững, tức là cơ quan báo chí đầu tư sản xuất phải bán được sản phẩm.

“Hiện nay, nhiều cơ quan mở tài khoản bán nội dung độc quyền, nhưng không khả thi. Vấn đề phải thay đổi từ luật pháp. Nhiều nước đã đưa vào luật: Nền tảng xuyên biên giới phải mua tin của cơ quan báo chí và trả tiền”, nhà báo Phạm Mạnh Hùng nêu thực tế.

Trong khi đó, Tổng Biên tập Báo Hànôịmới Nguyễn Minh Đức cho rằng, vấn đề trọng tâm hiện nay của các cơ quan báo chí chính là về thể chế.

“Nếu như tháng 10 tới, trong Luật Báo chí (sửa đổi) có quy định mô hình tổ hợp truyền thông hoặc tập đoàn báo chí thì lúc đó các cơ quan báo chí của Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và thậm chí là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam mới có thể giải quyết được tư cách pháp nhân, mô hình hoạt động... Phương án thấp nhất kiến nghị thành lập mô hình cơ quan chủ lực đa phương tiện của địa phương”, nhà báo Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh.

Tổng Biên tập Báo Hànôịmới Nguyễn Minh Đức phát biểu tham luận tại diễn đàn. Ảnh: KD

Theo nhà báo Nguyễn Minh Đức, báo chí là lĩnh vực sáng tạo. Sản phẩm các cơ quan báo chí tổ chức sản xuất mang lại doanh thu, như vậy chúng ta phải quan tâm đầu tư cho sản phẩm báo chí.

“Tôi kiến nghị cần thiết lập quỹ đầu tư phát triển cho các cơ quan báo chí. Quỹ này có thể cổ phần để các tổ chức, doanh nghiệp có thể tham gia, qua đó có thể thực hiện tốt các dự án sản xuất sản phẩm báo chí”, nhà báo Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh.

Nhà báo Nguyễn Minh Đức cũng nêu thực tế, thời điểm chính quyền địa phương hai cấp là một phép thử đối với nhiều cơ quan báo chí khi phát hành báo in giảm mạnh. Hiện nay, có một vấn đề đặt ra là đối với lĩnh vực báo in, chưa có tiểu mục nào trong ngân sách bộ, ngành, địa phương có quy định dành cho báo in. Nếu không có cơ chế đặt hàng đối với báo in là rất khó khăn. Vì vậy, đồng chí kiến nghị Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cần tổng kết Chỉ thị số 11-CT/TƯ của Bộ Chính trị khóa VIII về việc mua và đọc báo, tạp chí của Đảng để có đánh giá toàn diện; đồng thời cần có cơ chế, chính sách mới.

Tổng Biên tập Báo Hànôịmới Nguyễn Minh Đức cũng kiến nghị cần thành lập cơ quan bảo vệ bản quyền sản phẩm của cơ quan báo chí. Theo đó, Hội Nhà báo Việt Nam cần sớm thành lập cơ quan này; đồng thời đại diện để làm việc với các nhà mạng và đối tác xuyên quốc gia nhằm bảo đảm quyền lợi nhà báo và cơ quan báo chí trong việc bảo vệ bản quyền sản phẩm.

Còn theo Tổng Biên tập Báo và Phát thanh, truyền hình Hải Phòng Phạm Văn Tuấn, trong Luật Báo chí (sửa đổi) cần bổ sung nội dung chuyển đổi số báo chí như một chính sách quốc gia: Miễn, giảm thuế cho các hoạt động đầu tư vào hạ tầng công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực số báo chí; xây dựng nền tảng số quốc gia dành riêng cho báo chí thông qua việc thiết lập Quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo báo chí, Quỹ chuyển đổi số báo chí công lập hoặc Quỹ phát triển báo chí...

Duy Kiên