Nghị quyết 198 hỗ trợ thế nào cho doanh nghiệp bất động sản?

Thay đổi tích cực

Ngày 28/8, tại Hội nghị “Giao dịch bất động sản trong bối cảnh thị trường và pháp lý biến động” do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) phối hợp với Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức, TS. Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) cho rằng, thời gian qua, một số quy định pháp lý đã có sự thay đổi tích cực đặt ra nhiều cơ chế ưu đãi, hỗ trợ cho doanh nghiệp với điều kiện tuân thủ tốt các quy định về thanh, kiểm tra cũng như đầu tư, kinh doanh.

Lấy ví dụ về Nghị quyết 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân được ký ban hành ngày 17/5/2025, ông Hiếu cho rằng đây là bước cụ thể hóa tinh thần mà Nghị quyết 68 trước đó đặt ra.

TS. Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Trọng tài viên VIAC.

"Nghị quyết 198 có nói về việc chủ động khắc phục hậu quả là căn cứ quan trọng để xem xét, xử lý các vi phạm. Điều này thay đổi hẳn so với với trước đây. Trước đây, khắc phục hậu quả là tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ. Còn bây giờ là căn cứ quan trọng để xem xét có hay không vi phạm và vi phạm nó đến mức độ nào" - TS Phan Đức Hiếu còn đánh giá cao sự đổi mới tích cực trong quy định không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 198 cũng đưa đến nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận đất đai, hỗ trợ đầu tư hạ tầng, ưu tiên quỹ đất... dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất.

"Các khu công nghiệp ở tỉnh phải dành 5% quỹ đất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ thuê. Địa phương sẽ hỗ trợ ít nhất 30 % tiền cho thuê đó. Cá nhân tôi rất mong có những khu công nghiệp riêng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ cho thuê. Nghị quyết 198 có nói doanh nghiệp vừa và nhỏ đã vào thuê đất là phải cho thuê. Còn ngày xưa Ban quản lý các khu công nghiệp - cũng là nhà đầu tư thuê ít quá họ từ chối. Còn bây giờ theo luật là phải cho thuê" - TS. Phan Đức Hiếu nói.

Đối với nhà ở xã hội, Nghị quyết 201/2025/QH15 có một số thay đổi tích cực như: chuẩn bị hình thành quỹ nhà ở quốc gia; quy trình giao dự án nhà ở xã hội bỏ các quy trình như hiện nay là đấu thầu, đấu giá rồi chấp thuận chủ trương đầu tư; đất thì có thể thu hồi theo Luật đất đai; đơn giản hóa các thủ tục về giá bán và điều kiện của người mua nhà. Ngoài ra, điều kiện về người mua nhà lưu trú trong khu công nghiệp cũng có những thay đổi theo hướng nới lỏng.

Bất động sản vẫn còn nhiều tranh chấp

Thời gian qua, với sự hỗ trợ từ nhiều chính sách mới của Nhà nước, thị trường bất động sản ngày càng phát triển mạnh nhưng cũng đi kèm nhiều thách thức khi khung pháp lý liên tục được điều chỉnh.

Luật sư Châu Việt Bắc - Phó Giám đốc kiêm Tổng Thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) – Chi nhánh TP.HCM cho biết, mặc dù các chính sách pháp luật có nhiều thay đổi nhưng những vụ tranh chấp liên quan đến bất động sản vẫn gia tăng: "Trong 6 tháng đầu năm 2025, số vụ tranh chấp liên quan đến lĩnh vực bất động sản tại Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam chiếm khoảng 18 % - đứng thứ hai so với các vụ tranh chấp khác tại Việt Nam sau mua bán hàng hóa. Bên cạnh đó, tranh chấp sẽ phát sinh ở lĩnh vực khác kèm theo như xây dựng. Tranh chấp xây dựng liên quan đến bất động sản cũng chiếm vị trí thứ hai tại VIAC với 18 %".

Luật sư Châu Việt Bắc - Phó Giám đốc kiêm Tổng Thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) – Chi nhánh TP.HCM.

Ông Bắc lý giải, tình trạng này một phần xuất phát từ những bất cập trong khung pháp lý trước đây. Vì thế, ông kỳ vọng với những cải cách tích cực trong hệ thống pháp luật như Luật Đất đai 2024, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023,..., các giao dịch trong thời gian tới sẽ được triển khai hiệu quả, an toàn hơn.

Đồng thời ông Bắc nhấn mạnh, bên cạnh việc cải cách thể chế, sự chủ động của doanh nghiệp cũng là yếu tố then chốt. Doanh nghiệp cần trang bị đầy đủ kiến thức pháp lý, thường xuyên cập nhật thông tin và nâng cao năng lực quản trị rủi ro, từ đó mới có thể tận dụng được cơ hội trong bối cảnh pháp lý mới và hạn chế tối đa những tranh chấp phát sinh.

Với thông tin cập nhật và phân tích quy định mới, TS. Phan Đức Hiếu khuyến nghị các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản cũng như các nhà đầu tư cân nhắc kỹ nhu cầu và xem xét các thay đổi về cơ chế chính sách cũng như thủ tục pháp lý để thực hiện giao dịch an toàn, đúng luật.

Thời gian tới, Quốc hội sẽ tiếp tục xem xét và thông qua 48 dự án luật, nghị quyết, trong đó có nhiều đạo luật rất quan trọng. Do đó, doanh nghiệp cần phải theo dõi sát sao và cập nhật thường xuyên quy định để có phương án thích ứng kịp thời, vận hành ổn định doanh nghiệp.

Hoàng Minh/VOV-TP.HCM