Nghệ sĩ, KOL: Nguồn lực lan tỏa văn hóa mạnh mẽ

Trong 80 năm qua, ngành VH-TT&DL đã đạt nhiều thành tựu đáng kể. Trong đó, công nghiệp văn hóa – lĩnh vực đang trở thành xu hướng đã khởi sắc rõ rệt.

Theo thống kê của Bộ VH-TT&DL, giá trị sản xuất của công nghiệp văn hóa Việt Nam ước đạt bình quân 1,059 triệu tỉ đồng (tương đương 44 tỉ USD). Riêng công nghiệp giải trí, nghệ thuật biểu diễn, du lịch văn hóa,... phát triển nhanh, đóng góp 4,4%GDP.

● PGS.TS BÙI HOÀI SƠN, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội:

KOL chính là cầu nối mới của văn hóa Việt

Nếu trước kia thông điệp văn hóa chủ yếu gắn với báo chí, truyền hình, sân khấu thì nay, nhờ mạng xã hội và sức trẻ của KOL, văn hóa dân tộc đã len lỏi vào từng trang cá nhân, từng cộng đồng trực tuyến, nhất là trong các dịp đại lễ. Với hàng triệu lượt theo dõi, mỗi bài đăng, mỗi hình ảnh gắn cùng quốc kỳ hay bản sắc dân tộc đều tạo hiệu ứng cộng hưởng mạnh mẽ.

Điều này khiến việc tiếp nhận trở nên tự nhiên, không gò ép mà vẫn giàu cảm xúc. Có thể nói KOL chính là cầu nối mới của văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên số. Nếu được dẫn dắt đúng, họ sẽ trở thành lực lượng quan trọng trong việc khẳng định sức mạnh mềm của dân tộc.

VĂN HÀ ghi

● Diễn viên LIÊN BỈNH PHÁT:

Mỗi bộ phim là cơ hội để tôi mang hồn Việt ra quốc tế

Trong thời đại số, nghệ sĩ có một vai trò đặc biệt trong việc quảng bá văn hóa Việt, bởi mỗi sản phẩm nghệ thuật – từ phim ảnh, âm nhạc, hội họa cho đến phong cách sống thường ngày, đều có thể trở thành cầu nối lan tỏa văn hóa đất nước.

Muốn làm được điều đó, nghệ sĩ trước hết phải hiểu am hiểu và tự hào về văn hóa của mình, rồi tìm cách truyền tải thật tinh tế để người khác cảm nhận được trọn vẹn. Một bộ phim có thể chứa đựng tinh hoa văn hóa sâu sắc, nhưng nếu cách kể chuyện xa lạ, khô cứng hay lệch gu thì khó chạm tới khán giả.

Thách thức lớn nhất là làm sao đưa văn hóa đến gần công chúng mà vẫn giữ được bản sắc, đồng thời phù hợp với gu thưởng thức của họ. Với riêng tôi, mỗi bộ phim mình tham gia, như Quán Kỳ Nam sắp chiếu tại Liên hoan phim Toronto, chính là cơ hội để tôi mang hồn Việt đến gần hơn với bạn bè thế giới”.

LÊ DUYÊN ghi.

● Ca sĩ TÙNG DƯƠNG:

Để âm nhạc và bản sắc Việt "vươn ra biển lớn"

Nghệ sĩ không chỉ sáng tạo mà còn là “sứ giả văn hóa”. Âm nhạc Việt Nam đang ở giai đoạn hội nhập mạnh mẽ, đủ sức vươn ra biển lớn với lợi thế từ nhân tài, cách làm chuyên nghiệp và nền tảng văn hóa - du lịch - chính trị của đất nước. Vị thế nghệ sĩ Việt đã thay đổi tích cực. Không ít người được vinh danh ở giải thưởng quốc tế, trong đó có tôi, vừa được vinh danh tại Giải thưởng âm nhạc Nhật Bản (Music Awards Japan) ở hạng mục dành cho nghệ sĩ quốc tế. Nhưng để âm nhạc Việt thật sự hòa nhập, rào cản vẫn là ngôn ngữ.

Nghệ sĩ Việt cần hát bằng những ngôn ngữ phổ biến để chạm tới khán giả toàn cầu, song song với việc giữ gìn bản sắc Việt và hồn cốt dân gian. Chỉ khi nào ca khúc Việt xuất hiện trên bảng xếp hạng quốc tế, có những show diễn mà khán giả đa phần là người nước ngoài, hoặc được công nhận ở các giải thưởng uy tín thế giới, khi ấy mới có thể nói chúng ta đã thực sự “ra biển lớn”. Tôi tin, ngày ấy không còn xa.

VIẾT THỊNH ghi

● Ông TRƯƠNG LÊ HIẾU DÂN, Chi Hội trưởng Chi hội Báo chí & Truyền thông, Hội Di sản Văn hóa TP.HCM:

Tạo “vòng đời mới” cho di sản văn hóa

Một trong những cách hiệu quả trong việc lan tỏa văn hóa là sáng tạo – tức kể lại câu chuyện di sản văn hóa bằng một ngôn ngữ mới, gần gũi với công chúng qua truyền thông, mạng xã hội. Không chỉ nghệ sĩ, KOL, nhiều bạn trẻ cũng đang “sáng tạo di sản” theo cách riêng. Chẳng hạn, có nhóm bạn trẻ tổ chức triển lãm mỹ thuật lấy cảm hứng từ hát bội.

Thay vì dựng lại vở diễn nguyên bản, họ tổ chức các buổi workshop, khai thác những yếu tố mỹ thuật như hóa trang, phục trang, vẽ nét mặt nhân vật và lan tỏa trên các nền tảng mạng xã hội. Chính sự tái hiện giàu thẩm mỹ này đã khơi gợi sự tò mò, khiến nhiều bạn trẻ tìm hiểu sâu hơn về hát bội - một loại hình từng bị xem là xa lạ.

Khi “sáng tạo di sản” đi đôi với truyền thông, văn hóa sẽ bước vào “vòng đời mới”, trở thành tài nguyên chung trong chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa, qua đó tạo ra giá trị bền vững cả tinh thần lẫn vật chất. Nếu nghệ sĩ, KOL đủ hiểu biết và trách nhiệm, họ sẽ trở thành chiếc cầu nối hiệu quả nhất để đưa văn hóa Việt đến gần cộng đồng, xa hơn là vươn ra thế giới.

LÊ DUYÊN ghi

Để show giải trí trở thành “kênh” quảng bá văn hóa tích hợp

Trong thời đại số, việc lồng ghép giá trị văn hóa vào các chương trình truyền hình giải trí đã trở thành kênh quảng bá văn hóa hiệu quả, giúp đưa hình ảnh Việt Nam đến gần hơn với công chúng trong và ngoài nước.

Chẳng hạn, ở “Anh trai vượt ngàn chông gai”, bên cạnh được gặp lại thế hệ nghệ sĩ gắn với ký ức tuổi trẻ, khán giả còn được thưởng thức rất nhiều màn trình diễn lấy cảm hứng từ dân gian và âm nhạc cổ truyền. Đáng chú ý, concert của chương trình diễn ra ngày 22-3 tại The Global City (TP Thủ Đức) đã lập kỷ lục Guinness Thế giới với hơn 5.000 người mặc trang phục truyền thống Việt Nam, khẳng định sức mạnh kết nối văn hóa và niềm tự hào dân tộc lan tỏa từ âm nhạc.

Còn “Anh trai say hi” không chỉ chinh phục khán giả trong nước mà còn tạo tiếng vang với kiều bào và bạn bè quốc tế. Concert tại Las Vegas cuối tháng 7-2025 đã trở thành cột mốc mới của làng nhạc Việt, đồng thời cho thấy công nghiệp biểu diễn Việt Nam đang dần làm chủ khâu sản xuất, tổ chức và vươn tới chuẩn mực toàn cầu.

Trong khi đó,“Gia Đình Haha” - chương trình truyền hình thực tế do Bộ NN&MT phối hợp thực hiện nhận về hàng chục triệu lượt xem trên YouTube, thường xuyên đứng đầu bảng xếp hạng rating trên VTV3. Thông qua hành trình gặp gỡ những người nông dân, ngư dân, hay những người gìn giữ nghề truyền thống, chương trình đã khắc họa hình ảnh “người bình thường mà phi thường”, vừa tạo sự đồng cảm với công chúng, vừa góp phần quảng bá bản sắc văn hóa Việt Nam.

Hay “Chiến sĩ quả cảm” – chương trình truyền hình thực tế nhập vai hành động về lực lượng Công an nhân dân do Bộ Công an chỉ đạo thực hiện cũng nhanh chóng tạo hiệu ứng mạnh mẽ khi tái hiện chân thực những hình ảnh quả cảm, tình huống kịch tính của người chiến sĩ công an qua các nhiệm vụ cứu hộ, chữa cháy, trấn áp tội phạm… Với format nhập vai mới lạ, đầu tư hoành tráng, dàn chiến sĩ là những nghệ sĩ, KOL có sức ảnh hưởng,“Chiến sĩ quả cảm” lập tức đạt Top 1 rating trên VTV3, trở thành chủ đề được thảo luận nhiều nhất trên mạng xã hội…

Hình ảnh các nghệ sĩ nhập vai chiến sĩ đang làm nhiệm vụ lực lượng phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ trong chương trình truyền hình thực tế “Chiến sĩ quả cảm”. Ảnh: NSX

Ở những chương trình kể trên, nghệ sĩ, KOL trở thành nhân tố trung tâm: Họ vừa là người chơi, vừa là “người kể chuyện”, đưa khán giả đi từ tiếng cười giải trí đến sự đồng cảm về tinh thần, văn hóa. Thành công của những chương trình này cũng mở ra một bước ngoặt: Từ chỗ chỉ là gameshow giải trí, chúng đã trở thành nền tảng quảng bá văn hóa tích hợp, nơi văn hóa - giải trí - truyền thông gắn kết, cộng hưởng để tạo sức lan tỏa bền vững.

Đây chính là hiệu quả của sự phối hợp liên ngành: Văn hóa cung cấp chất liệu, giải trí định hình sản phẩm, truyền thông khuếch đại và thương mại hóa, còn kinh tế quay lại nuôi dưỡng văn hóa. Nếu phát huy, Việt Nam có thể hình thành mô hình kinh tế văn hóa bền vững, nơi phim ảnh, show truyền hình, concert, festival, âm nhạc, du lịch, nghệ sĩ và thương hiệu cùng đặt trên trục kết nối liên ngành để tạo giá trị toàn cầu.

LÊ DUYÊN