Nghệ An: Sau gần 1 năm thủy điện xả lũ cuốn trôi nhà, hàng chục hộ dân vẫn sống cảnh 'màn trời chiếu đất'

Thủy điện xả lũ gần 1 năm trời, hàng chục hộ dân vẫn lâm cảnh “màn trời chiếu đất”.

Vượt quãng đường gần 200km từ TP Vinh, chúng tôi có mặt tại dọc sông Nậm Nơn (đoạn qua xã Lượng Minh, Tương Dương, Nghệ An).

Sau khi thủy điện Bản Vẽ xả lũ với lưu lượng “khủng khiếp” những ngày cuối tháng 8, đầu tháng 9/2018 đã khiến 34 hộ dân bị ảnh hưởng và thiệt hại nặng nề vì nhà cửa bị lũ cuốn trôi.

Tại đây, những căn nhà kiên cố bên dòng Nậm Nơn trước kia hiện chỉ còn là những đống đổ nát, hoang tàn. May sao, trước khi thủy diện xả lũ, 34 hộ dân dọc sông Nậm Nơn ở bản Lạ, bản Minh Phương, bản Xốp Mạt (xã Lượng Minh, Tương Dương) đã kịp di dời. Tuy nhiên, từ đó đến nay đã 10 tháng trôi qua những hộ dân này với hàng trăm nhân khẩu vẫn phải sống cảnh “màn trời chiếu đất”.

Ông Vi Văn Chắn, sinh năm 1969 ở bản Xốp Mạt, xã Lượng Minh (Tương Dương) buồn rầu: “Giờ đất không có nên muốn tháo căn nhà dời đi chỗ khác cũng không được nên gắng gượng ở tạm đây thôi. Trước đây ở bên kia sông nhưng vì không có đất nên đành di dân tự do sang đây lấy mép sông này dựng nhà để ở. Không ngờ giữa năm ngoái thủy điện xả lũ gớm quá, căn nhà của gia đình tôi suýt bị lũ cuốn trôi”.

Không được may mắn như ông Chắn, cách đó không xa, hơn 30 hộ dân trên địa bàn xã Lượng Minh nhà cửa bị lũ cuốn trôi. Nhiều hộ dân đành phải dựng lán, trại ở tạm bên các sườn núi hoặc bên đường đi vì khu quy hoạch tái định cư chưa hoàn thành. Trong khi đó, một số hộ khác vẫn phải đi ở nhờ nhà người thân.

Bà Lô Thị Nhường cùng con, cháu phải chấp nhận ở trong những túp lều tạm bợ.

Trong chiếc lều dựng tạm nằm cheo leo bên sườn núi là nơi che mưa, che nắng của gia đình bà Lô Thị Nhường, sinh năm 1964 ở bản Minh Phương, xã Lượng Minh. Nhà cửa trôi theo dòng nước xiết nên gia đình bà Nhượng gồm nhiều nhân khẩu phải dựng lều ở tạm. Cán bộ bảo chuyển lên đây để chạy lũ.

Tết Nguyên Đán vừa qua, gia đình bà Nhượng cùng nhiều hộ dân khác đành phải ăn Tết ở những túp lều tạm này. Vừa bế đứa cháu nhỏ đang khóc thét, bà Nhượng vừa dỗ dành vừa than thở: “Sống dưới chân đập thủy điện lớn khi nào họ xả lũ là gia đình tôi phải chạy lũ. Năm nay chạy được người và di dời đồ đạc xong thì lũ về cuốn trôi mất nhà. Gần 1 năm qua, cả gia đình 3 thế hệ chúng tôi phải sống cuộc sống tạm bợ. Mình sống khổ quen rồi nhưng thương nhất là mấy đứa cháu nhỏ. Không biết khi trời mưa bão sẽ ra sao”.

Được biết, những hộ dân này được chính quyền xã Lượng Minh vận động di dời ra khỏi khu vực nguy hiểm khi thủy điện xả lũ nên bây giờ không có nhà để ở.

Trước đó, ngày 31/7/2018, UBND tỉnh có Quyết định số 3297 về việc cho phép lập dự án đầu tư xây dựng công trình di dời khẩn cấp 34 hộ dân ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở đất tại xã Lượng Minh. Dự án được đầu tư với số vốn 14,8 tỷ đồng với các hạng mục giao thông, nước sinh hoạt, nhà văn hóa cộng đồng, đường điện thắp sáng.

Quyết định này với mục tiêu xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư để đưa 34 hộ dân tại cụm bản Lạ và bản Minh Phương, xã Lượng Minh ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở đất, sụt lún nhà nguy hiểm, ổn định đời sống cho người dân góp phần xóa đói giảm nghèo. Theo phương án đã được thỏa thuận, để đền bù dự án cho 34 hộ dân, nhà máy thủy điện Nậm Nơn sẽ chi 2,5 tỷ đồng, tỉnh cấp 4,5 tỷ đồng.

Tuy nhiên, những ngày đầu tháng 6/2019, tức là sau khi cơn lũ đi qua gần 1 năm trời, 34 hộ dân vẫn phải sống cảnh tạm bợ và phải “dài cổ” chờ dự án tái định cư được triển khai.

Không có đất để di dời, ông Chắn đành “phó mặc” số phận cho Hà Bá bên căn nhà có thể đổ sập xuống sông Nậm Nơn bất cứ lúc nào.

Ông Cụt Văn Ninh - Bí thư Đảng ủy xã Lượng Minh cho biết: Riêng về vấn đề khu tái định cư cho các hộ dân ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở, sụt lún nhà nguy hiểm phía tỉnh và huyện thống nhất để xã vừa làm vừa thiết kế. Tuy nhiên, từ đó đến nay đã gần 1 năm qua đi dự án này vẫn chưa được triển khai xong mặt bằng để bàn giao cho dân bởi phải đợi nhà thầu thi công. Mặt khác cũng là do thiếu kinh phí.

Trong khi đó, theo UBND huyện Tương Dương, hiện huyện đang làm tờ trình đề nghị UBND tỉnh cho chủ trương di dời 34 hộ theo phương án đã lập, còn 31 hộ phát sinh sau lũ, huyện chỉ mới tạm trích ngân sách dự phòng hỗ trợ mỗi hộ 20 triệu đồng để bà con tạm ổn định cuộc sống.

Hoài An