Nghệ An: Dai dẳng bài toán thiếu giáo viên

Tái diễn bài toán thiếu giáo viên

Trường THCS Nghi Văn đang cần hợp đồng giáo viên các môn Toán, Lý, Tin, Mỹ thuật cho năm học 2025 - 2026. Ông Nguyễn Đình Hải, Hiệu trưởng Trường THCS Nghi Văn gửi tin nhắn đến nhiều nhóm giáo viên, sinh viên, chuyên môn để nhờ giới thiệu ứng viên, khi năm học mới đã cận kề.

Nhu cầu lớn, hồ sơ nộp về chưa đủ nhưng nhiều trường hợp nhà trường phải từ chối. Lý do, kinh phí hỗ trợ giáo viên hợp đồng học kỳ I chỉ 4 triệu đồng/tháng, quá ít để trang trải đi lại, sinh hoạt cho những người nhà cách trường 30 - 40km. Nhà trường mong tuyển được giáo viên về hưu hoặc sống gần trường, vừa tiết kiệm chi phí, vừa yên tâm công tác.

Năm học 2025 - 2026, nhiều trường học ở Nghệ An lo lắng vì thiếu giáo viên

Trường THCS Nghi Văn, nằm ở vùng khó, cuối huyện Nghi Lộc cũ, đang bước vào năm học mới với muôn vàn thiếu thốn. Từ đầu tháng 8, nhà trường có văn bản gửi Sở GD&ĐT và UBND xã Văn Kiều đề nghị bổ sung giáo viên.

Năm nay, trường có 1.029 học sinh với 23 lớp, theo quy định cần 44 giáo viên (1,9 giáo viên/lớp), nhưng hiện chỉ có 18 người, thiếu tới 26 giáo viên, thậm chí chưa đủ người làm công tác chủ nhiệm.

Theo ông Nguyễn Đình Hải, hơn 10 năm qua, huyện Nghi Lộc (cũ) không có biên chế giáo viên THCS, nên trường không được bổ sung lực lượng mới. Trước đây, huyện thường điều chuyển giáo viên hoặc hỗ trợ kinh phí hợp đồng, trả thêm giờ để "vá" chỗ trống. Riêng năm nay, đến nay vẫn chưa có phương án khả thi.

Năm học 2025 - 2026, Nghệ An đang đứng trước thực trạng thiếu hơn 4.000 giáo viên.

Trước mắt, trường động viên giáo viên hợp đồng cũ ở lại, hiệu trưởng và hiệu phó cũng phải dạy tăng tiết để lấp khoảng thiếu. Thế nhưng, vị trí xa trung tâm, đi lại tốn kém, lương hợp đồng lại thấp khiến nhiều giáo viên ngại về trường, trong khi nguồn nhân lực tại chỗ lại quá hạn chế.

Việc thiếu giáo viên khiến Trường Tiểu học và THCS Tam Sơn (xã Nhân Hòa) rơi vào cảnh oái oăm. Nhà trường buộc phải điều giáo viên tiểu học lên dạy bậc THCS các môn Tiếng Anh, Hóa học, Sinh học. Ngoài ra, trường vẫn đang thiếu giáo viên Lịch sử, Địa lý và Ngữ văn. Tam Sơn là trường liên cấp với chỉ 9 lớp (5 tiểu học, 4 THCS). Quy mô nhỏ, giáo viên lại thiếu ở nhiều bộ môn khiến việc bố trí, sắp xếp nhân sự gặp rất nhiều trở ngại. Ông Lê Kim Cương, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, đã đề xuất lên Sở GD&ĐT, chính quyền xã, nhưng đến nay vẫn chưa có câu trả lời, chưa biết phương án hỗ trợ ra sao.

Lên kế hoạch trám "lỗ hổng"

Thực trạng tại Trường Tiểu học và THCS Tam Sơn cũng đang diễn ra ở nhiều trường khác ở xã Nhân Hòa. Ông Nguyễn Minh Đức, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội, xã Nhân Hòa cho biết, trên địa bàn có 4 trường THCS, hầu hết đều thiếu giáo viên. "Để bảo đảm đủ người đứng lớp, chúng tôi mong tỉnh sớm có hướng dẫn, có phương án tuyển dụng, bổ sung kịp thời cho các trường. Trước mắt, giải pháp khả thi nhất là sắp xếp giáo viên dạy liên trường, nơi thiếu ít hỗ trợ nơi thiếu nhiều, để tạm ổn định tình hình", ông Nguyễn Minh Đức nói.

Tình trạng thiếu giáo viên đang xảy ra ở nhiều bậc học trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Hiện, tỉnh này có 8 trường tiểu học chưa đủ tỷ lệ 1 giáo viên/lớp. Ngoài ra, hơn 30 trường khác chỉ đạt tỷ lệ từ 1,01 - 1,38 giáo viên/lớp, trong khi quy định yêu cầu tối thiểu 1,5 giáo viên/lớp.

Cần sớm có phân cấp quản lý cụ thể để việc điều động, luân chuyển hoặc tuyển dụng được thực hiện thuận lợi, đảm bảo tối thiểu bố trí đủ giáo viên đứng lớp.

Ông Cao Tiến Thành, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội, phường Quỳnh Mai, nơi thiếu giáo viên tiểu học nhiều nhất tỉnh cho biết, hiện tỷ lệ giáo viên tiểu học của phường chỉ đạt 1,19 giáo viên/lớp, thiếu 23 người so với định mức tỉnh giao. Ở hai bậc còn lại là mầm non và THCS cũng đang thiếu 21 người, khiến các trường rất khó khăn trong tổ chức dạy học, nhất là triển khai dạy 2 buổi/ngày. "Việc điều chuyển giữa các trường cũng không khả thi, bởi tình trạng thiếu diễn ra trên diện rộng", ông Cao Tiến Thành cho biết.

Ở bậc THCS, ngoài tình trạng thiếu giáo viên, chưa đủ định biên theo quy định, còn nảy sinh vấn đề thừa - thiếu cục bộ, cơ cấu bộ môn chưa hợp lý, tỷ lệ giáo viên đứng lớp mất cân đối giữa các trường.

Dù đã nhìn rõ sự phân bố giáo viên THCS chưa đồng đều, song từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, việc điều chuyển giáo viên giữa các trường lại chưa có hướng dẫn cụ thể. Những giải pháp từng phát huy hiệu quả trước đây, như bố trí giáo viên dạy liên trường, điều chuyển hoặc biệt phái để cân đối giữa các xã, nay đều chưa thể triển khai. Điều này khiến bài toán thiếu hơn 4.000 giáo viên của Nghệ An vốn đã khó, nay càng thêm chồng chất thách thức.

Trước thực trạng này, ông Thái Văn Thành, Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An cho biết, UBND tỉnh đã giao Sở thực hiện thuyên chuyển và tuyển dụng giáo viên cho năm học 2025 - 2026.

Qua rà soát, Sở nhận thấy việc bố trí giáo viên có bất cập, dẫn đến tình trạng thừa - thiếu cục bộ. Nhiều giáo viên vùng khó muốn về gần nhà, còn giáo viên hợp đồng lâu năm chưa được tuyển dụng biên chế. Ngay năm học mới, Sở sẽ yêu cầu các trường rà soát, điều hòa đội ngũ, ưu tiên giáo viên lâu năm ở vùng khó khăn, thực hiện khách quan, có giám sát.

"Sau khi điều động xong, Sở sẽ đề nghị UBND tỉnh giao lại đúng biên chế cho các trường, tránh tình trạng thừa biên chế rồi lại biệt phái. Tuyển dụng giáo viên sẽ ưu tiên vùng khó, xét trước nhân viên hợp đồng lâu năm, rồi mới tính đến các yếu tố khác, phấn đấu hoàn thành trong tháng 10", ông Thái Văn Thành nói.

Hoàng Trinh