Ngành Tư pháp Bắc Ninh: Vững bước trong kỷ nguyên mới

Bộ Tư pháp là một trong 13 bộ cùng chính quyền nhân dân non trẻ giải quyết bộn bề khó khăn của đất nước. Mùa Thu lịch sử ấy trở thành mốc son chói lọi, đánh dấu chặng đường 80 năm vẻ vang của nền Tư pháp nước Việt Nam độc lập, do Nhân dân làm chủ.

Trước những yêu cầu mới của cách mạng Việt Nam, ngày 22/11/1981, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) ban hành Nghị định số 143/HĐBT quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của Bộ Tư pháp. Hệ thống tổ chức tư pháp được củng cố từ Trung ương đến cơ sở. Trong bối cảnh này, ngày 8/3/1983, UBND tỉnh Hà Bắc (nay là UBND tỉnh Bắc Ninh) ban hành Quyết định 113/QĐ-UB thành lập Sở Tư pháp Hà Bắc - tiền thân của Sở Tư pháp Bắc Ninh ngày nay.

Các thế hệ lãnh đạo, cán bộ Sở Tư pháp trao đổi những kinh nghiệm thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.

Ngày 7/11/1995, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 715/TTg quy định lấy ngày 28/8 hằng năm là “Ngày truyền thống của ngành Tư pháp”. Trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, thay đổi về tổ chức, thu hẹp hoặc mở rộng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, song các thế hệ lãnh đạo, công chức, viên chức ngành Tư pháp tỉnh luôn khắc ghi lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh; đoàn kết, nỗ lực khắc phục khó khăn, góp phần to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng đất nước giàu mạnh, vì lợi ích và hạnh phúc của Nhân dân.

Năm 1997, tỉnh Hà Bắc tách thành hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh, theo đó Sở Tư pháp hai tỉnh đồng thời đi vào hoạt động. Đứng trước nhiều khó khăn, thách thức do số lượng cán bộ còn thiếu, trình độ chuyên môn nghiệp vụ không đồng đều, song nhờ đoàn kết một lòng, lãnh đạo, cán bộ ngành Tư pháp tỉnh đã bắt tay ngay vào củng cố bộ máy, triển khai nhiệm vụ được giao. Chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật ngày càng được nâng lên. Qua đó khẳng định vai trò “người gác cổng” về pháp lý, tham mưu, đề xuất tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế cho hệ thống chính trị, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được nâng cao về chất lượng, hướng mạnh về cơ sở. Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo xuất hiện, thu hút hàng trăm nghìn lượt người học tập, tìm hiểu pháp luật.

Ngành Tư pháp triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, đăng ký hộ tịch; thực hiện hiệu quả Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Các thủ tục hành chính được rà soát, công khai theo hướng đơn giản, rõ ràng, tạo thuận lợi, giảm chi phí, tiết kiệm thời gian cho người dân, doanh nghiệp.

Toàn tỉnh hiện duy trì 2.137 tổ hòa giải với 14.119 hòa giải viên tại các thôn, bản, tổ dân phố. Mỗi năm, các tổ hòa giải thành công từ 80 - 85% vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ Nhân dân, qua đó góp phần giữ vững an ninh, trật tự từ cơ sở. Công tác theo dõi thi hành pháp luật; hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, trợ giúp pháp lý... được thực hiện bài bản, có chiều sâu, giúp phát hiện những bất cập và kiến nghị cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Những thành tựu đó của ngành Tư pháp tỉnh được Đảng, Nhà nước, Bộ Tư pháp và UBND tỉnh ghi nhận, trao tặng nhiều phần thưởng cao quý. Tập thể Sở vinh dự được nhận Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba cùng nhiều Bằng khen, Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tư pháp, UBND tỉnh, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Chủ tịch UBND tỉnh. Các tổ chức đảng, đoàn thể của Sở nhiều năm liền đạt danh hiệu “trong sạch, vững mạnh”.

Năm 2025 đánh dấu nhiều sự kiện quan trọng. Từ ngày 1/7, tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang sáp nhập thành tỉnh Bắc Ninh. Sau gần 30 năm chia tách, ngành Tư pháp hai tỉnh trở về mái nhà chung. Hiện Sở Tư pháp tỉnh Bắc Ninh có 12 phòng, đơn vị trực thuộc. Cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ngành Tư pháp tỉnh tiếp tục đổi mới mạnh mẽ từ tư duy đến hành động. Mọi hoạt động đều bám sát chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gắn thực hiện nhiệm vụ chuyên môn với các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Tranh thủ sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự chỉ đạo chuyên môn nghiệp vụ của Bộ Tư pháp, Sở tập trung tham mưu, xây dựng kế hoạch của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, nhất là triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Sau 2 tháng vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Sở Tư pháp đã ổn định bộ máy, duy trì hiệu quả hoạt động chuyên môn. Chủ động phối hợp với các cơ quan triển khai thực hiện các nghị định của Chính phủ về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền; rà soát các văn bản quy phạm pháp luật do hai tỉnh cũ ban hành còn hiệu lực, đề xuất phương án xử lý, bảo đảm hoàn thiện, làm cơ sở pháp lý thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội của tỉnh. Tập trung nguồn lực biên soạn, phát hành cuốn “Cẩm nang công tác tư pháp khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp” nhằm giới thiệu các quy định pháp luật mới, gỡ khó cho đội ngũ cán bộ cơ sở.

Thời gian tới, ngành Tư pháp tỉnh kịp thời tham mưu tháo gỡ những việc còn tồn tại, việc mới, việc khó nhằm khơi thông nguồn lực, bảo đảm pháp luật được thực hiện công bằng, nghiêm minh, nhất quán. Đây vừa là nhiệm vụ thường xuyên vừa là nhiệm vụ cấp bách, cần làm ngay và làm quyết liệt, theo hướng lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.

Ngành Tư pháp tỉnh đang đứng trước thời cơ, thách thức và nhiều nhiệm vụ mới, yêu cầu cao. Tin tưởng rằng, với tinh thần trách nhiệm, khát vọng vươn lên, ngành sẽ tiếp tục gặt hái nhiều thành tựu mới, đóng góp tích cực vào sự phát triển toàn diện của tỉnh trong thời gian tới.

Lưu Đình Thực, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bắc Ninh