Ngành thuế đổi mới mô hình quản lý, giảm chi phí tuân thủ

Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn tại Hội nghị "Rà soát, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ quản lý thuế và tái cấu trúc hệ thống công nghệ thông tin".

Trong bối cảnh đất nước bước vào Kỷ nguyên mới với quyết tâm tăng trưởng hai con số, ngành thuế đang chứng kiến nhiều thay đổi mang tính đột phá, từ chính sách xóa bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh cho đến thay đổi hệ thống thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt theo hướng hỗ trợ doanh nghiệp và thắt chặt kỷ cương quản lý thuế.

Những thay đổi được kỳ vọng nâng cao tính công bằng, minh bạch cho nền kinh tế, tránh thất thu ngân sách nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều rủi ro liên quan đến pháp lý và chi phí tuân thủ cho người nộp thuế.

Trước những thách thức lớn trên hành trình hiện đại hóa ngành thuế theo chuẩn quốc tế, ông Mai Sơn, Phó cục trưởng Cục Thuế, cho biết, ngành thuế đặt trọng tâm vào việc sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện quy trình theo hướng gắn kết giữa quản trị rủi ro và quản lý thuế theo đối tượng, qua đó đảm bảo mô hình quản lý thuế được vận hành hiệu quả.

Quản trị rủi ro dựa trên dữ liệu

Một trong những nhiệm vụ cấp thiết được ngành thuế xác định, trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế, là cải cách dựa trên dữ liệu cũng như đánh giá rủi ro tuân thủ. Trong đó, việc quản trị rủi ro được xem như “bộ não” của quy trình quản lý thuế.

Ông Sơn cho biết, ngành thuế tiếp cận quản trị rủi ro theo hướng nhận diện sớm nguy cơ vi phạm để nhắc nhở và hỗ trợ đối tượng nộp thuế, sau đó mới tính đến những biện pháp mạnh tay hơn như kiểm tra, cưỡng chế.

Với cách tiếp cận này, rủi ro pháp lý và chi phí tuân thủ đối với người nộp thuế được kỳ vọng sẽ giảm thiểu đáng kể.

Phục vụ cho việc nhận diện sớm nguy cơ, dữ liệu là nền tảng quan trọng để đánh giá tiêu chí rủi ro cũng như mức độ tuân thủ. Vì vậy, ngành thuế sẽ tái cấu trúc hệ thống công nghệ thông tin theo hướng đồng bộ hóa và xây dựng cơ sở dữ liệu trên thời gian thực.

Phó cục trưởng Cục Thuế nhấn mạnh, Nghị quyết 57-NQ/TW về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cùng Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị là những cơ sở chính trị quan trọng để ngành thuế chủ động thiết lập quy trình, đưa công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn vào ứng dụng trong mô hình quản lý thuế.

Tất cả hướng đến mục tiêu giảm chi phí tuân thủ cũng như thúc đẩy môi trường kinh doanh bền vững và minh bạch.

Bốn nguyên tắc quản lý của ngành thuế

Bà Nguyễn Thị Thu, Trưởng ban Nghiệp vụ thuế, cho biết, quy trình quản lý mới được ngành thuế xây dựng dựa trên bốn nguyên tắc cốt lõi.

Thứ nhất, lấy người nộp thuế làm trung tâm, qua đó xác định mục tiêu nâng cao trải nghiệm, tăng cường hỗ trợ, ứng dụng công nghệ số để hạn chế người nộp thuế phải tiếp xúc trực tiếp.

Thứ hai, xuyên suốt từng nghiệp vụ của hệ thống quản lý thuế sẽ được áp dụng cơ chế quản lý rủi ro và tuân thủ.

Thứ ba, dữ liệu là nền tảng, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung, cập nhật liên tục, đảm bảo chuẩn hóa và sạch.

Thứ tư, hướng đến đẩy mạnh tự động hóa toàn bộ quy trình, từ việc tiếp nhận, xử lý, hạc toán, thông báo đến việc đưa ra quyết định.

“Tất cả đều hướng đến chuẩn hóa quy trình thống nhất, quản lý theo vòng đời người nộp thuế, từ đăng ký, kê khai, nộp, quản lý, kiểm tra cho đến khi ngừng hoạt động, chuyển sang chủ động hỗ trợ để tạo thuận tiện cho người nộp thuế”, bà Thu nhấn mạnh.

Hoàng Đông