Ngành sữa Việt Nam đối mặt ba 'nút thắt' lớn

Phát biểu tại hội thảo về chiến lược pháttriển ngành sữa đến năm 2030, tầm nhìn 2045, diễn ra ngày 5/8, Thứ trưởng BộCông Thương Trương Thanh Hoài cho biết mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người ởViệt Nam hiện khoảng 27 lít/năm, dự báo sẽ tiếp tục tăng 7-8% mỗi năm. Con sốnày vẫn thấp hơn Thái Lan (35 lít), Singapore (45 lít) và các nước châu Âu(80-100 lít).

Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài phát biểu tại hội thảo.

Sau hơn 10 năm thực hiện Quyết định số3399/QĐ-BCT về quy hoạch phát triển ngành công nghiệp chế biến sữa, nhiều mụctiêu đã đạt được. Năm 2023, sản lượng sữa tươi đạt khoảng 1,86 tỷ lít, sữa bột154.800 tấn. Tuy nhiên, nguồn sữa tươi khai thác từ đàn bò sữa trong nước mơíđáp ứng khoảng 38% nhu cầu chế biến.

Thứ trưởng Hoài cho rằng, việc tham giacác hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA… mở ra cơ hội lớncho ngành sữa, nhưng cũng mang đến sức ép cạnh tranh gay gắt. Thị hiếu ngươìtiêu dùng ngày càng chuộng sản phẩm sạch, hữu cơ, công thức mới, buộc doanhnghiệp phải đổi mới sáng tạo.

Ông Nguyễn Xuân Dương - Chủ tịch Hội Chănnuôi Việt Nam chia sẻ, Việt Nam hiện chỉ có 3,3 con bò sữa/1.000 dân, thấp hơnnhiều so với Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc. Nếu không có chính sách kịp thời vàmạnh mẽ, mục tiêu tự túc 60% nguyên liệu vào năm 2030 khó đạt. Ông đề xuất pháttriển song song chăn nuôi thâm canh công nghệ cao của các tập đoàn lớn và chănnuôi hộ gia đình chuyên nghiệp quy mô 30-50 con, nhằm tận dụng lao động nôngthôn và phụ phẩm nông nghiệp.

PGS.TS. Vũ Nguyên Thành - Viện trưởng Viện Công nghiệp Thực phẩm.

Một vấn đề nổi bật khác được nhiều chuyêngia nhấn mạnh là sự thiếu minh bạch giữa “sữa tươi” và “sữa hoàn nguyên”.PGS.TS. Vũ Nguyên Thành - Viện trưởng Viện Công nghiệp Thực phẩm cho biết hiện cả hai loại này đều được ghinhãn “sữa tiệt trùng”, khiến người tiêu dùng khó phân biệt. Sữa tươi giàu dinhdưỡng hơn nhưng giá thành cao, chịu bất lợi cạnh tranh so với sữa hoàn nguyêngiá rẻ.

Ông Thành chỉ ra bất cập của quy chuẩn hiệnhành: chưa phân định rõ sữa nguyên liệu tươi và sữa pha từ bột; chưa quy địnhhàm lượng chất béo tối thiểu - thành phần quan trọng cho phát triển não bộ,cung cấp vitamin A, D, E, K và hỗ trợ miễn dịch. Việc cập nhật quy chuẩn là cấpthiết để bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em.

GS.TS.BS Lê Thị Hợp -NguyênViện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cũng cho rằng cần minh bạch tuyệt đôítrong ghi nhãn, nhất là với các chương trình có liên quan tới trẻ em. “Không thể gian lận vơíngười tiêu dùng, nhất là trẻ nhỏ. Cần quy định rõ loại sữa sử dụng để đảm bảoquyền lợi dinh dưỡng cho học sinh,” bà Hợp nhấn mạnh.

Các chuyêngia cho rằng, đểngành sữa Việt Nam phát triển bền vững, cần đồng thời giải quyết ba thách thức tăngsản lượng nguyên liệu trong nước, nâng cao sức cạnh tranh và minh bạch sản phẩm nhằmđáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng và xây dựng niềm tin của người tiêudùng.

Thanh Hà