Ngành Công nghiệp hóa chất đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá

Hiện diện trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống

Phát biểu tại Hội nghị Hóa học toàn quốc lần thứ IX, do Hội Hóa học Việt Nam và Đại học Bách khoa Hà Nội tổ chức vào ngày 29/11, ông Vương Thành Chung - Phó Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) khẳng định, hóa chất hiện diện trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống, từ nông nghiệp, công nghiệp, chế biến, dệt may và da giày, vật liệu xây dựng đến y tế, công nghệ cao; đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Phó Cục trưởng Cục Hóa chất, nền kinh tế càng phát triển, vai trò của ngành hóa chất càng trở nên quan trọng, bởi đây là nguồn cung của nguyên liệu thiết yếu cho những ngành kinh tế chủ chốt, tạo nền tảng cho phát triển khoa học - công nghệ, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn.

Hội nghị Hóa học toàn quốc lần thứ IX diễn ra vào ngày 29/11. Ảnh: NH.

Đánh giá cao vai trò của ngành công nghiệp hóa chất đối với đời sống xã hội và phát triển kinh tế, ông Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam nhìn nhận, hóa chất giữ vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn như: vật liệu mới, năng lượng, môi trường, y dược và nhiều lĩnh vực công nghệ cao khác.

Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên phát triển mới, trong đó, khoa học công nghệ phải có một vị trí đặc biệt quan trọng. Vị thế của khoa học công nghệ của quốc gia không thể tách rời với sự phát triển của đất nước.

Khẳng định, không có quốc gia nào trên thế giới giàu và mạnh lại không có vị thế cao về khoa học công nghệ, Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam cho rằng, thế giới đang chứng kiến nhiều xu hướng khoa học mới, do đó, ngành hóa học Việt Nam đang có cơ hội lớn để hội nhập sâu rộng, mở rộng hợp tác quốc tế và đóng góp hiệu quả hơn vào các chương trình phát triển bền vững.

Ông Vương Thành Chung - Phó Cục trưởng Cục Hóa chất thông tin, những năm qua, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, ngành công nghiệp hóa chất đã có những bước phát triển đáng kể, góp phần nâng cao năng lực sản xuất trong nước, giảm dần sự phụ thuộc vào nhập khẩu, từng bước tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước liên quan tới phát triển công nghiệp hóa chất được xác định rất rõ, ngành công nghiệp hóa chất là một ngành công nghiệp nền tảng, được ưu tiên phát triển. Đặc biệt, Quyết định số 726/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040 là một bước đi quan trọng, tạo hành lang pháp lý cho ngành phát triển hiện đại và bền vững.

Những định hướng này thể hiện rõ quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong việc xây dựng một ngành công nghiệp hóa chất tự chủ, xanh và công nghệ cao.

Ông Đỗ Duy Phi phát biểu tại hội nghị. Ảnh: NH.

Tạo động lực cho ngành hóa chất “vươn mình” trong kỷ nguyên mới

Trước nhu cầu phát triển mới đối với ngành hóa chất, TS. Đỗ Duy Phi - Chủ tịch Hội Hóa học Việt Nam cho hay, với chủ đề “Hóa học Việt Nam vì sự phát triển xanh, bền vững”, Hội nghị Hóa học toàn quốc lần thứ IX tập trung vào 4 nội dung chủ yếu.

Thứ nhất, Chiến lược Phát triển ngành công nghiệp hóa chất đến năm 2030, cùng với các chương trình khoa học quốc gia về hóa dược, vật liệu, hóa dầu, môi trường. Thứ hai, các công trình nghiên cứu khoa học và các lĩnh vực hóa học với bối cảnh phát triển công nghệ 4.0, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, biến đổi khí hậu, hóa học xanh và nông nghiệp không phát thải.

Thứ ba, các sáng kiến cải tiến kỹ thuật, phương pháp nghiên cứu, các giải pháp khoa học tiên tiến, các phát minh, sáng chế, các thiết bị hiện đại đã và sẽ có khả năng áp dụng vào sản xuất, có khả năng chuyển giao đến các cơ sở sản xuất. Thứ tư, các vấn đề về giải pháp đào tạo, phát triển nguồn nhân lực trong ngành hóa học Việt Nam. Thứ năm, giới thiệu các sản phẩm mới có hàm lượng công nghệ cao.

Đặc biệt, hội nghị định hướng mạnh mẽ gắn các nội dung của Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, đưa khoa học công nghệ gắn bó với sản xuất và phục vụ cho sản xuất. Trong đó, các báo cáo khoa học có nội dung đa dạng, phong phú, tập hợp được đông đảo các nhà khoa học tham gia, mở ra cơ hội giúp đỡ, trao đổi, hợp tác lẫn nhau thuộc các lĩnh vực nghiên cứu, đào tạo, sản xuất kinh doanh, phục vụ cho sự phát triển ngành hóa chất và đưa các công trình khoa học vào cuộc sống.

Đánh giá cao chủ đề của hội nghị, PGS.TS Huỳnh Đăng Chính - Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, hội nghị Khoa học toàn quốc lần thứ IX là một diễn đàn kết tinh trí tuệ, khát vọng và sứ mệnh của cộng đồng hóa học Việt Nam trong giai đoạn mới.

Hội nghị phản ánh rõ xu thế toàn cầu, chạm tới những trọng tâm chiến lược trong sự phát triển của đất nước. Đó là hóa học với vai trò nền tảng, khoa học công nghệ sẽ trở thành trụ cột cho kinh tế tuần hoàn, cho công nghệ carbon thấp, cho vật liệu mới, cho năng lượng mới và đặc biệt là sự đổi mới sáng tạo, hướng tới phát triển bền vững.

Các phân ban của hội nghị trải dài từ hóa hữu cơ, hóa dược, vô cơ, vật liệu đến năng lượng, từ polymer đến vật liệu tổng hợp, hóa sinh, thực phẩm, môi trường, vật liệu và đặc thù của sản phẩm đã tạo nên bức tranh toàn diện về hệ sinh thái hóa học Việt Nam.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính khẳng định, hội nghị đã tổng kết giai đoạn 5 năm phát triển và khởi điểm xuất phát cho một chu kỳ phát triển mới: chu kỳ dẫn dắt công nghiệp hóa chất Việt Nam bước vào giai đoạn tái cấu trúc, vươn lên bằng khoa học và công nghệ, tăng trưởng xanh.

Nguyễn Hòa