Nga tung đòn tấn công bão lửa bằng Kinzhal, phòng không Ukraine chao đảo

Tên lửa siêu thanh của Nga mở màn chiến thuật bão hòa

Trước đó hôm 27/8, Nga phát động một cuộc không kích phối hợp với tên lửa đạn đạo, tên lửa siêu thanh Kh-47M2 Kinzhal và hàng loạt máy bay không người lái, tấn công cơ sở hạ tầng nằm sâu trong lãnh thổ Ukraine. Các quan chức Ukraine cho biết, Nga đã triển khai ít nhất 4 tiêm kích đánh chặn siêu thanh phóng tên lửa Kinzhal.

Tên lửa siêu vượt âm Kinzhal được gắn trên một tiêm kích đánh chặn MiG-31K. Ảnh: Điện Kremlin

Tên lửa Kinzhal, được phát triển dựa trên tên lửa đạn đạo tầm ngắn 9K720 Iskander-M, phóng từ trên không, có thể bay xa từ 1.500 đến 2.000 km với tải trọng 480 kg. Khi được phóng, tên lửa bay với tốc độ Mach 4 và có thể tăng tốc lên gần Mach 10. Do có đường bay khó đoán và khả năng cơ động ở cuối hành trình nên tên lửa rất khó bị đánh chặn, đặc biệt là đối với các hệ thống phòng không sử dụng radar phân vùng như tổ hợp Patriot do Mỹ chế tạo.

Việc triển khai nhiều loại tên lửa là một trong những chiến thuật của Nga nhằm áp đảo hệ thống phòng không kết hợp của Ukraine. Ước tính Nga có thể sản xuất khoảng 195 tên lửa chiến lược mỗi tháng, trong đó có các tên lửa Iskander-M và tên lửa Kinzhal, được hỗ trợ nhờ các dây chuyền sản xuất tích hợp theo chiều dọc, do chính phủ trợ cấp. Ngược lại, phương Tây chỉ có khả năng sản xuất khoảng 600 tên lửa đánh chặn PAC-3 MSE mỗi năm.

Mỗi tên lửa đánh chặn có giá khoảng 4 triệu USD, gấp khoảng 10 so với chi phí dự kiến của một tên lửa Iskander-M. Sự bất đối xứng về chi phí này cho phép Nga thực hiện các cuộc tấn công bão hòa, làm cạn kiệt kho tên lửa đánh chặn của Ukraine nhanh hơn tốc độ mà Kiev có thể bổ sung.

Phòng không Ukraine tích hợp hệ thống S-300 do Liên Xô sản xuất với các hệ thống phòng không phương Tây như IRIS-T, NASAMS và Patriot. Patriot là hệ thống duy nhất trong kho vũ khí của Ukraine có khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo đáng tin cậy, nhưng việc Nga nâng cấp tên lửa Iskander và Kinzhal như tích hợp tên lửa mồi bẫy radar có khả năng né tránh phòng không đã làm giảm khả năng đánh chặn.

Các đàn máy bay không người lái làm tăng thêm mức độ phức tạp của các cuộc tấn công. Quân đội Nga đã sản xuất hàng nghìn UAV tấn công một chiều Geran-2 có nguồn gốc từ Shahed, bổ sung thêm hệ thống dẫn đường, camera hình ảnh nhiệt và thậm chí cả động cơ phản lực. Chúng được phóng thành đợt lớn để áp đảo phạm vi phủ sóng radar và buộc lực lượng phòng thủ phải sử dụng máy bay đánh chặn triển khai tên lửa đắt đỏ đối phó với những mối đe dọa có giá trị thấp. Ukraine đã đáp trả bằng các loại pháo phòng thủ như Gepard, biện pháp gây nhiễu điện tử. Kiev cũng triển khai ngày càng nhiều máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) để đánh chặn.

Phòng không Ukraine chao đảo

Khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng đô thị trước các cuộc tấn công như vậy không chỉ phụ thuộc vào tỷ lệ đánh chặn mà còn phụ thuộc vào kỹ thuật kết cấu. Các tòa nhà cao tầng được xây dựng bằng bê tông cốt thép hiện đại có thể chịu được sóng xung kích từ các vụ nổ, nhưng những vụ va chạm trực tiếp với đầu đạn khối lượng lớn, tốc độ cao có thể khiến chúng bị sụp đổ dần dần. Đạn dược với áp suất nổ lớn, phân mảnh có thể gây ra nhiều đám cháy dữ dội, đặc biệt ở những khu vực hỗn hợp.

Cuộc không kích của Nga ngày 27/8 cũng cho thấy vai trò ngày càng tăng của tình báo trên không và tích hợp mục tiêu. Máy bay không người lái do thám của Nga, chẳng hạn như Orlan-10, có bán kính hoạt động lên tới 120 km hoạt động trong vùng không phận an toàn có thể cung cấp dữ liệu nhắm mục tiêu cho loạt tên lửa tiếp theo. Kết hợp với tên lửa đạn đạo cơ động và tên lửa siêu thanh, điều này tạo ra mối đe dọa đa tốc độ, đa trục.

Đối với Ukraine, mỗi cuộc tấn công như vậy được cho là phép thử lớn đối với sức chống chịu hỏa lực của hệ thống phòng không nhiều lớp. Còn với các chiến lược gia quốc phòng trên toàn thế giới, đây là một ví dụ điển hình về sự tương tác đang phát triển giữa công nghệ tên lửa, chiến tranh không người lái và kinh tế quốc phòng, trong đó các phương tiện hoặc vũ khí có chi phí thấp, sản lượng lớn của bên tấn công có thể dần dần làm suy yếu khả năng đánh chặn hữu hạn của bên phòng thủ.

Nga không chỉ gia tăng áp lực đối với Ukraine bằng các cuộc tấn công tên lửa dữ dội vào nhiều thành phố của nước này mà còn tăng cường sức ép trên chiến trường nhằm buộc Kiev phải nhượng bộ trước yêu cầu của họ. Tổng thống Zelensky cho biết: “Nga chọn tên lửa đạn đạo thay vì bàn đàm phán. Những tên lửa và máy bay không người lái tấn công mà Nga triển khai hôm nay là một phản ứng rõ ràng đối với tất cả các quốc gia trong nhiều tuần và nhiều tháng qua đã kêu gọi ngừng bắn và ngoại giao thực sự”.

Các lực lượng Nga đang tận dụng đà tiến quân hiện có ở mặt trận phía đông để đạt được những bước tiến nhỏ. Quân đội Ukraine vốn bất lợi cả về quân số lẫn vũ khí đã phải gồng mình để chống lại những bước tiến mạnh mẽ của Nga ở phần lớn miền đông khi Moscow gia tăng áp lực buộc Kiev phải từ bỏ lãnh thổ trong bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào.

Hồng Anh/VOV.VN Theo Modern Engineer Marvels