Nga tìm cách duy trì ảnh hưởng ở Syria hậu chế độ Assad và động thái của Mỹ

Chỉ trong vòng chưa đầy 2 tuần, chế độ của Tổng thống Assad ở Syria đã sụp đổ, nhiều nhà quan sát cho rằng điều này sẽ mang đến cơ hội lớn cho Mỹ và các đồng minh. Tuy nhiên, theo họ, cơ hội đó sẽ nhanh chóng tan biến nếu Mỹ không nhận ra tầm quan trọng của những gì vừa xảy ra.

Syria là "lò nung" cho xung đột và bất ổn khu vực, thu hút các cường quốc cùng vô số các bên cạnh tranh để giành ảnh hưởng. Đây cũng từng là trung tâm của chủ nghĩa khủng bố ở Trung Đông, tiếp thêm sức mạnh cho các nhóm như IS, al-Qaeda và Hezbollah.

Hình ảnh vệ tinh cho thấy chiến đấu cơ, trực thăng và các trang thiết bị quân sự của Nga tại căn cứ không quân Khmeimim gần Latakia. Ảnh: Reuters

Năm 2015, với tư cách là bên ủng hộ chính của chính quyền Tổng thống Assad, Nga đã mở rộng sự hiện diện quân sự ở Syria nhưng hiện nay giữa bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine chưa có hồi kết, Moscow cho thấy họ không muốn, hoặc không thể cứu đồng minh của mình ở Damascus.

Theo giới quan sát, sự sụp đổ của chính quyền Assad là một đòn giáng mạnh vào uy tín của Nga và là cơ hội ngắn ngủi cho liên minh phương Tây nói chung và Mỹ nói riêng.

Con đường dẫn đến hòa bình ở Trung Đông, đi qua Syria, hiện đang bị đẩy vào một chu kỳ biến động khác. Nga tạm mất ưu thế trong cuộc chơi này nhưng họ vẫn chưa bị loại khỏi Syria. Điện Kremlin đang định vị vai trò của mình với chính phủ mới để khiến chính phủ này bảo vệ các lợi ích của mình.

Các phương tiện truyền thông nhà nước chính thức của Nga không còn gọi phe đối lập với ông Assad là "những kẻ khủng bố" như nhiều năm qua, từ đó gửi đi tín hiệu rõ ràng cho lực lượng nổi dậy chống ông Assad, những người được cho là đã đảm bảo an ninh cho các căn cứ quân sự và các tổ chức ngoại giao của Nga tại quốc gia này.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các nhà báo rằng Nga đang thực hiện "tất cả các bước cần thiết để thiết lập liên lạc tại Syria với những người có khả năng đảm bảo an ninh cho các căn cứ quân sự". Ngoài ra, Nga là bên đồng ký kết một văn bản phác thảo một tiến trình chuyển giao quyền lực chính trị của Syria hay nghị quyết 2254 của Liên Hợp Quốc.

Nga đã cấp quyền tị nạn cho ông Assad và gia đình ông, đồng thời kêu gọi triệu tập một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về Syria với hy vọng duy trì vai trò của mình đối với tương lai của Damascus.

Các nhà phân tích cho rằng vai trò của Nga ở Syria không phải là bảo vệ chế độ của ông Assad mà là duy trì quyền lực và ảnh hưởng.

Trên thực tế, những gì xảy ra ở Syria có tác động vượt xa phạm vi quốc gia. Vào thời điểm Tổng thống đắc cử Donald Trump phát biểu rằng Mỹ không nên can dự vào Syria và kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Ukraine, một số nhà bình luận Nga chỉ ra rằng sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Assad có thể khiến ông Putin cứng rắn hơn với Ukraine và khiến ông ngày càng không muốn thỏa hiệp.

Giới quan sát phương Tây nhận định, mặc dù Nga đang giảm ưu thế ở Syria nhưng nước này có thể leo thang ở những nơi khác để buộc phương Tây phải nhượng bộ. Nói cách khác, Moscow đang bị kéo căng trên các mặt trận và hạn chế về nguồn lực nhưng vẫn đủ khả năng tiến hành nhiều động thái. Nga bị "đòn đau" ở Syria nhưng sẽ phục hồi sau đó.

Các nhà bình luận phương Tây cho rằng Mỹ cần tranh thủ dẫn đầu tiến trình ngoại giao về Syria và loại bỏ ảnh hưởng của Nga. Họ nhận định, nếu Washington vắng mặt, Moscow sẽ đạt được thỏa thuận với bất kỳ chính quyền cầm quyền nào. Do đó, theo họ, Mỹ phải bảo vệ các lợi ích của mình ở Đông Địa Trung Hải, Trung Đông và xa hơn nữa bằng cách gây sức ép với Nga đến cùng.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: The Hill