Nga tiến công nhanh kỷ lục, gây sức ép cho Ukraine trên toàn chiến tuyến

Reuters ngày 26/11 trích dẫn phân tích tình hình chiến tuyến vùng Donbass đánh giá lực lượng Nga đang tiến công nhanh chóng và liên tiếp đẩy lùi đối phương khỏi các khu vực trọng yếu tại tỉnh Donetsk, với tốc độ và quy mô lãnh thổ kiểm soát được đánh giá là cao nhất kể từ năm 2022.

Quân nhân Nga khai hỏa pháo trên chiến trường. Ảnh: GettyImages

Chiến tuyến trải dài khoảng 1000km giữa Nga và Ukraine gần như ổn định kể từ cuối năm 2022, sau khi lực lượng Nga rút khỏi bờ Bắc sông Oskil ở tỉnh Kharkov và sông Dnipro ở tỉnh Kherson. Nga năm 2023 có giành kiểm soát một số thị trấn chiến lược, nhưng diện tích không quá lớn.

Tuy nhiên, từ giữa năm 2024, tốc độ tiến công của Moscow gia tăng nhanh chóng hơn, trong bối cảnh Ukraine bịáp đảo cả về hỏa lực đường không, đường bộ và quân số.

Ukraine tháng 8/2024 mở chiến dịch đột kích bang Kursk của Nga, đặt mục tiêu buộc Moscow rút quân về bảo vệ biên giới, từ đó giúp Kiev ngăn bước tiến của Nga ở chiến trường miền Đông và Đông Bắc, cũng như tạo đòn bẩy đàm phán cho chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Tuy nhiên, tình hình không như Ukraine kỳ vọng khi lực lượng Nga vẫn duy trì đà tiến quân ở khu vực Donetsk. Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine ngày 11/11 cho biết họ không chỉ phải chiến đấu với quân tiếp viện của Nga ở Kursk, mà còn phải tìm cách tăng cường cho mặt trận miền Đông và chuẩn bị cho nguy cơ quân Nga tấn công ở miền Nam.

Sau hơn 3 tháng, Ukraine thiệt hại hàng chục ngàn binh sĩ ở Kursk, theo thống kê của quân đội Nga. Các nguồn tin quân sự cấp cao Ukraine nói họ đã mất hơn 40% lãnh thổ kiểm soát ở bang Kursk, khi Nga tăng cường các đợt phản công. Ukraine từng nói họ giành gần 1.400km2 ở Kursk, nhưng hiện nay chỉ còn nắm giữ khoảng 800km.

Ở vùng Donbass, quân đội Nga đã giành kiểm soát 235 km2 chỉ trong một tuần gần nhất, mức kỷ lục được ghi nhận một năm qua. Trong tháng 11/2024, các phân tích chiến trường cho thấy Nga giành kiểm soát hơn 600-670km2, nhiều nhất kể từ đầu chiến sự.

Theo dữ liệu bản đồ nguồn mở, Ukraine hiện mất quyền kiểm soát 18% lãnh thổ so với biên giới được ghi nhận năm 1991, bao gồm toàn bộ bán đảo Crimea, hơn 80% vùng Donbass (gồm hai tỉnh Donetsk và Lugansk), 70% diện tích các tỉnh Zaporizhzhia và Kherson; và 3% tỉnh Kharkov.

Dù đối mặt thiếu hụt về quân số và vũ khí, Tổng thống Zelensky vẫn đặt cược vào khả năng Ukraine có thể chiến thắng trên chiến trường. Từ tuần trước, Ukraine ít nhất 3 lần khai hỏa tên lửa ATACMS của Mỹ và tên lửa hành trình Storm Shadow của Anh vào sâu trong lãnh thổ Nga.

Mảnh tên lửa ATACMS tại căn cứ không quân ở tỉnh Kursk trong ảnh công bố ngày 26/11. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Theo Bộ Quốc phòng Nga, Ukraine ngày 23/11 phóng 5 tên lửa ATACMS vào vị trí đóng quân của tiểu đoàn S-400 gần khu dân cư Lotarevka, cách thủ phủ bang Kursk 37 km về phía Tây Bắc. "Khẩu đội Pantsir làm nhiệm vụ bảo vệ tiểu đoàn S-400 phá hủy 3 tên lửa ATACMS, 2 quả đạn đánh trúng, khiến một radar bị hư hại và gây một số thương vong", Bộ Quốc phòng Nga cho biết.

Trong vụ tập kích ngày 25/11, Ukraine phóng 8 tên lửa ATACMS vào căn cứ không quân Kursk-Vostochny, gần khu vực Khalino. Tổ hợp S-400 và Pantsir hạ 7 tên lửa trong số này, một quả đạn rơi xuống khiến 2 quân nhân bị thương nhẹ và làm hư hại một số công trình.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã kiểm soát tình hình tại những khu vực bị tập kích và "đang chuẩn bị các biện pháp trả đũa". Trước đó, hôm 21/11, Nga từng phóng tên lửa đạn đạo tầm trung Oreshnik vào thành phố Dnipro của Ukraine để đáp trả. Quả đạn Oreshnik bay với tốc độ lớn hơn Mach 10, mang theo nhiều đầu đạn, và được mô tả là không thể bị đánh chặn.

Thái An