Nga lắp camera cho Shahed để tránh bị drone Ukraine hủy diệt

Thiếu tá Yurii Myronenko - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine phụ trách đổi mới - nói với trang Insider rằng Nga liên tục thử nghiệm các vũ khí tấn công tầm xa mới, gồm cả việc cải tiến các drone (máy bay không người lái) kiểu Shahed và đưa vào sử dụng các mẫu mới.

“Một số Shahed đã được trang bị camera phía sau để phát hiện và phản ứng với các drone đánh chặn của chúng tôi”, Yurii Myronenko, cựu chỉ huy đơn vị drone cho hay.

Quân đội Ukraine trước đó đã phát hiện các camera hướng ra phía sau trên các drone trinh sát và mồi nhử của Nga. Những bình luận từ Yurii Myronenko nhấn mạnh cách Nga tiếp tục thích ứng với một trong những công cụ phòng không mới nhất và được săn đón nhất của Ukraine, đó là drone đánh chặn.

Nga đã đầu tư mạnh mẽ vào drone trong năm qua. Ngành công nghiệp quốc phòng Nga sản xuất hàng nghìn drone mô phỏng theo mẫu Shahed do Iran thiết kế mỗi tháng. Quân đội nước này thường xuyên phóng hàng trăm chiếc drone vào Ukraine trong các cuộc tấn công ban đêm.

Shahed thường được Nga sử dụng trong các cuộc không kích khắp Ukraine - Ảnh: Getty Images

Nga lắp camera cho Shahed để có thể quan sát thấy drone đánh chặn từ phía sau - Ảnh: X

Trước mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng, Ukraine đã chuyển sang sử dụng drone đánh chặn như một giải pháp. Được chế tạo để săn Shahed, những chiếc drone đánh chặn này có chi phí thấp, mang đầu đạn nổ có thể gây phá hủy nghiêm trọng nếu lao trúng mục tiêu.

Drone đánh chặn đã giảm bớt gánh nặng cho các hệ thống phòng không khác của Ukraine và đang được sản xuất hàng trăm chiếc mỗi ngày. Trong khi đó, quân đội NATO và một số công ty phương Tây xem công nghệ này là cơ hội đầu tư.

Các lực lượng phương Tây cũng đã chú ý đến việc Nga bổ sung camera cho Shahed. Trung sĩ Lục quân Mỹ Riley Hiner nói với trang Insider tại một sự kiện NATO ở Ba Lan rằng Nga đã trang bị cho Shahed các đầu dò nhiệt phía sau, giúp phát hiện các drone đánh chặn đang tiếp cận.

“Đôi khi chúng rất cơ động để né tránh”, theo Riley Hiner, người tham gia đào tạo các lực lượng NATO sử dụng drone đánh chặn, đã có nhiều kinh nghiệm chiến đấu ở Ukraine. Drone đánh chặn này đang được triển khai đến Ba Lan và Romania sau hàng loạt vụ Nga xâm phạm không phận vào tháng 9.

Khi mục tiêu cơ động né tránh, các phi công điều khiển drone đánh chặn phải điều chỉnh tốc độ và hướng bay, Riley Hiner nói.

Chu kỳ hành động và phản ứng

Việc Ukraine sử dụng drone đánh chặn và Nga đáp trả bằng cách gắn thêm camera cho thấy chu kỳ hành động và phản ứng, nơi một bên phát triển năng lực và bên kia học cách chống lại. Đây là hiện tượng phổ biến trong chiến tranh và chu kỳ này đang tiến triển rất nhanh ở Ukraine.

“Chiến tranh công nghệ giống trò mèo vờn chuột. Mỗi công nghệ mới mang lại lợi thế cho một bên trong một khoảng thời gian nhất định, thường là 3 - 4 tháng, cho đến khi bên kia phát triển biện pháp đối phó”, Yurii Myronenko chia sẻ về tình hình tại Ukraine hiện nay.

Ví dụ, các Shahed mà Nga sử dụng từ đầu cuộc chiến với Ukraine được trang bị ăng ten 4 kênh. Ukraine nhanh chóng học cách gây nhiễu chúng bằng tác chiến điện tử, nên Nga đã thích ứng. Giờ đây, Shahed bay với ăng ten 16 kênh.

“Vòng lặp này diễn ra liên tục”, Yurii Myronenko cho hay.

Chu kỳ mèo vờn chuột này đã lan rộng vượt xa các Shahed sang nhiều loại vũ khí và khu vực khác trên chiến trường.

Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, các drone FPV (góc nhìn người thứ nhất) chỉ được điều khiển bằng tần số vô tuyến. Cuối cùng, cả hai bên đều học cách sử dụng tác chiến điện tử để gây nhiễu drone, làm giảm hiệu quả của chúng.

Tác chiến điện tử là hình thức sử dụng năng lượng điện từ (sóng vô tuyến, radar, tín hiệu liên lạc…) để tấn công, phòng thủ hoặc giành lợi thế trên chiến trường. Mục tiêu là làm gián đoạn, đánh lừa, vô hiệu hóa hoặc kiểm soát các hệ thống điện tử của đối phương, đồng thời bảo vệ các hệ thống điện tử của mình. Trong thực tế, tác chiến điện tử gồm ba mảng chính là gây nhiễu và phá sóng liên lạc hoặc radar của đối phương; thu thập, đánh chặn tín hiệu để do thám, định vị; bảo vệ hệ thống thông tin - radar của mình khỏi sự tấn công bằng điện từ. Ví dụ, quân đội có thể dùng thiết bị gây nhiễu để làm drone mất kết nối với người điều khiển hoặc chặn radar để máy bay đối phương “mù đường” trước khi bị tấn công.

Hiện nay, Ukraine và Nga ngày càng dựa vào các cuộn cáp quang dài để kết nối điều khiển viên với các drone FPV. Công nghệ này chống nhiễu, khiến drone nguy hiểm hơn nhiều trên chiến trường.

Ở Biển Đen, Ukraine chế tạo drone dưới nước để tấn công tàu Nga. Khi Nga phản ứng trước mối đe dọa ngày càng tăng với các tàu chiến của mình bằng cách tăng tuần tra trên không, Ukraine đã trang bị cho các drone dưới biển của mình bệ phóng tên lửa đất đối không để uy hiếp máy bay và trực thăng Nga. Đây là một chu kỳ đổi mới liên tục.

Sơn Vân