Nga giới thiệu mô hình phục hồi hệ sinh thái toàn diện tại COP30

Mô hình phục hồi hệ sinh thái toàn diện vừa được Nga giới thiệu tại COP30.

Theo ông Vadim Petrov, Phó Giám đốc Trung tâm Khoa học thống nhất thuộc Viện Nghiên cứu Sinh thái Toàn Nga (Bộ Tài nguyên và Môi trường Nga), mô hình này được phát triển trong khuôn khổ “Thập kỷ Phục hồi Hệ sinh thái của Liên Hợp quốc (2021–2030)”, với sự tham gia của doanh nghiệp và giới khoa học Nga.

Ông Petrov nhấn mạnh, kinh nghiệm của Nga cho thấy phục hồi hệ sinh thái không chỉ là biện pháp bảo tồn, mà còn là một trong những công cụ chính sách khí hậu hiệu quả nhất của thế kỷ XXI. Từ góc nhìn khoa học, đây vừa là biện pháp giảm thiểu phát thải, vừa là cách thức thích ứng linh hoạt trước biến đổi khí hậu.

Theo ước tính của Chương trình Môi trường Liên Hợp quốc (UNEP) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp quốc (FAO), phục hồi thiên nhiên có thể đóng góp tới 1/3 tổng nỗ lực giảm phát thải toàn cầu vào năm 2030. Nga được xem là “nhà hiến tặng khí hậu” của thế giới nhờ sở hữu nguồn tài nguyên hệ sinh thái khổng lồ và đang triển khai hàng loạt dự án môi trường quy mô lớn tại Bắc Cực – khu vực đang ấm lên nhanh gấp nhiều lần so với trung bình toàn cầu.

Đóng góp của Nga cho Thập kỷ Liên Hợp quốc về Phục hồi Hệ sinh thái được đánh giá là lớn nhất trong số các quốc gia vùng cực, được thể hiện trong “Hồ sơ Bắc Cực” – báo cáo đầu tiên trên thế giới mô tả hệ thống phục hồi sinh thái ở vĩ độ cực.

Theo báo cáo này, Nga đã thiết lập mạng lưới lớn nhất các khu bảo tồn thiên nhiên đặc biệt (SPNA), bao gồm 40 SPNA liên bang với diện tích 39 triệu ha, cùng khoảng 200 SPNA cấp khu vực và địa phương rộng hơn 86 triệu ha. Ngoài ra, Nga đã thu gom và xử lý 85.000 tấn rác thải và kim loại phế liệu khỏi khu vực Bắc Cực, cải tạo hơn 6.000 ha đất bị tổn thương, đồng thời triển khai hệ thống giám sát băng vĩnh cửu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý đa dạng sinh học.

Mô hình phục hồi mà Nga giới thiệu mô tả chu trình hành động tích hợp – từ đánh giá thiệt hại, cải tạo môi trường, đến khôi phục hoàn toàn chức năng tự nhiên của hệ sinh thái. Các chuyên gia quốc tế đánh giá đây là một tiền lệ toàn cầu độc đáo, có khả năng nhân rộng cho nhiều ngành công nghiệp và khu vực khác.

Ông Petrov khẳng định, Bắc Cực là “bộ điều tiết khí hậu tự nhiên” của hành tinh, và việc phục hồi khu vực này chính là bảo vệ khí hậu Trái Đất. Kinh nghiệm của Nga cho thấy cách tiếp cận sinh thái hoàn toàn có thể trở thành một cơ chế phát triển bền vững khả thi trong bối cảnh thế giới đang tìm kiếm lối thoát cho khủng hoảng khí hậu.

Kết thúc bài trình bày, phía Nga mời gọi các đối tác quốc tế hợp tác và nhân rộng mô hình phục hồi hệ sinh thái toàn diện, từ Bắc Cực đến vùng nhiệt đới, như một con đường mới cho tương lai xanh toàn cầu.

Tuấn Khang