Nét chữ, nết người

Có lẽ do công việc nên tôi hay chú ý đến chữ viết. Nhận được một bưu phẩm của người bạn ở xa gửi tới, nhìn hàng chữ ghi địa chỉ người gửi và người nhận, các nét chữ đều tăm tắp và rất đẹp mắt, niềm vui của tôi như được nhân lên.

Thuộc thế hệ chịu sự ảnh hưởng của một nền giáo dục hoàn toàn không bị công nghệ chi phối nên tất cả những gì chúng tôi được học thời kỳ những năm 80 của thế kỷ trước là hoàn toàn từ thầy-cô giáo và người lớn trao truyền.

Tôi còn nhớ rất rõ những ngày đầu tiên mình được học chữ. Thầy giáo cầm tay dạy cho tôi viết từng nét vô cùng tỉ mỉ. Chữ thầy viết lên chiếc bảng đen đều tăm tắp và đẹp như được in máy. Chúng tôi nhìn những con chữ ấy để lấy làm chuẩn và học theo.

Xin chữ đầu năm. Ảnh: Đinh Yến

Nhưng có lẽ, người kiên nhẫn và kỹ lưỡng nhất trong việc rèn chữ cho tôi lại là cha tôi. Thời gian rảnh rỗi, ông ngồi giám sát việc tôi tập viết. Tay ông lăm lăm cây thước gỗ. Cha giao hẹn, nếu viết bất cứ một chữ nào trật ra khỏi ô li thì sẽ phải viết lại và còn bị “ăn thước” nữa.

Tôi sợ đến nỗi không dám ẩu một nét nào. Cứ bặm môi cặm cụi thật chậm từng nét, từng nét. Không biết có phải vì sợ cây thước của cha hay không mà suốt cả quãng thời gian “khổ luyện” ấy, tôi đã viết rất đẹp, không bị “ăn thước” lần nào.

Từ việc rèn chữ của chính mình, sau này, khi đã trưởng thành, tôi rất biết ơn thầy-cô giáo và cha tôi trong việc tạo ra nền tảng của những năm tháng đầu đời ấy vô cùng.

Tôi vẫn rất tâm đắc với câu ngạn ngữ: “Gieo suy nghĩ gặt hành động, gieo hành động gặt thói quen, gieo thói quen gặt tính cách, gieo tính cách gặt số phận”.

Việc tỉ mỉ luyện từng nét chữ đã rèn cho tôi tính kiên nhẫn, sự tập trung và ý chí quyết tâm. Một đứa trẻ 4-5 tuổi làm quen với những con chữ đầu tiên trong đời, với tư duy đơn giản chỉ là cố phải viết cho thật đẹp để khỏi bị trách phạt. Nhưng việc tập trung cao độ khi viết chữ đã dần dần tạo cho tôi thói quen tập trung trong tất cả mọi việc sau này.

Thật ra thì không phải tôi đã viết đẹp ngay từ đầu, là cha tôi đã rất kiên nhẫn và khéo léo cuốn tôi vào với những con chữ. Sự kiên nhẫn của cha đã truyền sang tôi, để tôi biết cố gắng hơn sau mỗi lần thất bại. Việc rèn nét chữ đẹp còn tạo cho tôi một tư duy thẩm mỹ, để tôi biết yêu cái đẹp quanh mình.

Bây giờ, người ta làm việc chủ yếu trên máy tính và các thiết bị điện tử. Chữ viết không còn được quan tâm như ngày trước nữa. Không chỉ trẻ nhỏ, ngay cả các bậc cha mẹ cũng có suy nghĩ là trẻ con chỉ cần biết sử dụng máy tính giỏi, không cần quá chú trọng đến chữ viết nên không mấy quan tâm đến chữ nghĩa của các con. Điều đó dẫn đến hậu quả là nhiều học trò bây giờ chữ viết không thể nào đọc nổi.

Nhiều năm dạy học, chấm bài, có lúc cầm trên tay một bài kiểm tra, tôi thật sự chỉ biết kêu trời. Rõ ràng là, nếu đặt trong sự đối sánh, việc chúng ta viết được chữ đẹp là một lợi thế hơn hẳn. Đi học, làm bài kiểm tra, chữ nghĩa rõ ràng, trình bày sạch đẹp sẽ chiếm được nhiều cảm tình của thầy cô hơn, chắc chắn sẽ đạt kết quả cao hơn so với một bài làm chữ nghĩa rối ren, gạch xóa cẩu thả.

Đi làm, điền những thông tin cá nhân vào tờ đơn xin việc bằng chữ viết tay thật đẹp, chắc chắn nhà tuyển dụng sẽ có chút lưu tâm và biết đâu từ những con chữ chỉn chu như vậy mà mình có thêm cơ hội tốt. Tất nhiên, thời đại tốc độ khẩn trương như bây giờ, không phải cứ cặm cụi luyện chữ cả ngày như xưa nữa, mà phải biết cân bằng để tạo ra sự hài hòa, phù hợp.

Quy luật phát triển luôn tồn tại sự đào thải khắc nghiệt. Chúng ta đã chẳng từng rất tiếc nuối khi điện thoại để bàn, máy đánh chữ, những lá thư viết tay… dần dần không còn tồn tại trong đời sống nữa.

Những thứ ấy giờ trở thành kỷ vật, như nhân chứng cho một giai đoạn lịch sử, để mai này kể lại cho lớp người sau. Và câu tục ngữ “nét chữ, nết người” giờ đây còn đúng hay không, thiết nghĩ, cũng hoàn toàn phụ thuộc vào quan điểm, suy nghĩ của mỗi cá nhân.

ĐÀO AN DUYÊN